آشنایی با قراردادهای آتی

قرارداد فيوچر Perpetual چيست؟

قرارداد فیوچر Perpetual یا Perpetual Futures گونه‌ای از قراردادهای فیوچر بوده که صرافی بایننس برای معاملات فیوچر خود از این روش استفاده می‌کند. در این نوشته این مدل از قراردادها را معرفی خواهیم کرد. اما پیش از پرداختن به این قراردادها باید با قراردادهای فیوچر یا آتی آشنا باشیم.

قرارداد فیوچر یا قرارداد آتی چیست؟

قرارداد آتی یا فیوچر قراردادی ‌است که مطابق آن یک کالا یا ارز یا هرگونه دارایی، در قیمتی مشخص و در زمانی مشخص دادو‌ستد خواهد شد. قیمت و زمان معامله، در هنگام عقد قرارداد تعیین خواهد شد. بدیهی است که تاریخ این معامله در آینده خواهد بود و به همین دلیل به این‌گونه معاملات، معاملات آتی و به قرارداد آن قرارداد آتی یا فیوچر می‌گویند.

نقطه مقابل معاملات فیوچر، معاملات اسپات می‌باشد. در معاملات اسپات، در زمان معامله، دارایی مورد معامله بین خریدار و فروشنده مبادله شده و مبلغ آن در همان زمان پرداخت می‌شود. اما در معاملات فیوچر ، دارایی مورد معامله در زمان تعیین شده (یک روز بعد تا چندین سال بعد) مبادله خواهد شد.

از دیگر ویژگی‌های بازار فیوچر این است که در این بازار معامله‌گران نمی‌توانند به طور مستقیم کالا یا ارزدیجیتالی را خریداری کرده یا به فروش برسانند (بر خلاف بازار اسپات). در عوض تریدرها ، قراردادی که نماینده آن دارایی‌است را مورد معامله قرار می‌دهند و دارایی موردنظر در تاریخ سررسید قرارداد فیوچر مبادله می‌شود.

به عنوان مثال، فرض کنید می‌خواهیم گندم را به صورت فیوچر مورد معامله قرار دهیم. در بازار فیوچر سنتی، این قرارداد برای تحویل در زمان مشخصی منعقد می‌شود. به این‌صورت که برای مثال در سه ماه آینده مقدار یک تن گندم در قیمتی مشخص و به صورت فیزیکی معامله شود. طی این قرارداد باید یک تن گندم ذخیره شود تا در سه ماه آینده مورد مبادله قرارگیرد. با این حال، در حال حاضر و در بسیاری از بازارهایی که معاملات فیوچرز را پشتیبانی می‌کنند، در زمان سررسید قرارداد، تسویه حساب به صورت نقدی انجام می‌شود و دیگر به صورت فیزیکی کالایی مورد مبادله قرار نمی‌گیرد.

قیمت یک قرارداد فیوچر برای یک کالای خاص مثلا گندم، بسته به اینکه تاریخ سررسید آن قرارداد چه زمانی باشد، متفاوت است. مثلا قیمت قرارداد فیوچر گندم 3 ماهه با قرارداد فیوچر گندم 3 ساله، متفاوت خواهد بود.

دلیل وجود قراردادهای فیوچر چیست؟

• پوشش ریسک و مدیریت ریسک : این مورد علت اصلی وجود معاملات فیوچر می‌باشد.
• پوزیشن فروش یا Short : با استفاده از این نوع قراردادها می‌توان از ریزش قیمت یک دارایی نیز سود برد. هرچند صاحب آن کالا نباشید.
• لوریج: با استفاده از این نوع معاملات تریدرها می‌توانند پوزیشن‌هایی بالاتر از مقدار حساب خود بازکنند. برای مثال در معاملات فیوچر صرافی بایننس می‌توان معاملاتی با لوریج 125 انجام داد.

قراردادهای فیوچر Perpetual چیست؟

قراردادهای فیوچر perpetual نوع خاصی از قراردادهای فیوچر می‌باشد که در این نوع قراردادها تاریخ سررسید وجود ندارد. در واقع این نوع قراردادها، بدون سررسید می‌باشد. از طریق این معاملات، تریدرها می‌توانند معاملات فیوچر خود را تا مدت زمان طولانی نگهداری کنند. از طرف دیگر، این در این نوع معاملات، قیمت قرارداد فیوچر با قیمت دارایی مورد معامله یکسان می‌باشد (بر خلاف معاملات فیوچر سنتی که همواره بین معاملات فیوچر و دارایی اصلی، تفاوت قیمت وجود دارد). برای همگرا کردن قیمت معاملات فیوچر perpetual با قیمت دارایی اصلی، از میانگین قیمت در چند صرافی معتبر استفاده می‌شود.

بر خلاف معاملات فیوچر سنتی، در معاملات فیوچر perpetual قیمت‌ها باهم یکسان بوده و یا بسیار به هم نزدیک می‌باشند. به طور خلاصه، تفاوت اصلی مابین معاملات فیوچر سنتی و معاملات فیوچر Perpetual در تاریخ سررسید این قراردادها می‌باشد. که در معاملات فیوچر Perpetual چیزی به اسم تاریخ سررسید یا تاریخ انقضا وجود ندارد.

مارجین اولیه چیست؟

زمانی که بخواهیم یک قرارداد فیوچر Perpetual باز کنیم، با مفهومی به نام ماریجم اولیه روبه‌رو می‌شویم. مارجین اولیه مورد نیاز، حداقلی مبلغی‌است که برای باز کردن یک پوزیشن لوریج دار نیاز خواهد بود. برای مثال در صورتی که یک تریدر بخواهد یک آشنایی با قراردادهای آتی پوزیشن با لوریج 10 برای خرید 1000 بیت کوین باز کند، مارجین حداقل، 100 بیت کوین می‌باشد. به عبارت دیگر، این تریدر بایستی حداقل 100 بیت کوین در حساب خود داشته باشد تا بتواند این پوزیشن را در بازار فیوچر باز کند. در واقع می‌توان گفت که مارجین اولیه، به نوعی وثیقه‌ای برای معامله می‌باشد.

Maintenance margin یا وجه تضمین چیست؟

وجه تضمین در معاملات فیوچر Perpetual ، حداقل مبلغ از مارجین اولیه است که باید در حساب Hold شود که پوزیشن بسته نشود ( لیکوئید شدن). در صورتی که موجودی حساب شما از مقدار وجه تضمین کمتر شود، پوزیشن معاملاتی شما بسته خواهد شد و اصطلاحا حساب شما لیکوئید خواهد شد.

به عبارت ساده‌تر، مارجین اولیه، حداقل سپرده‌ای است که در زمان باز کردن یک پوزیشن باید در حساب تریدر موجود باشد (مانند اینکه شما برای اینکه در یک بانک حسابی باز کنید، حتما باید حداقل مبلغی برای افتتاح حساب داشته باشید). اما وجه تضمین حداقل مبلغی‌است که برای باز ماندن پوزیشن باید در حساب تریدر باقی بماند و در صورتی که حساب تریدر از این مبلغ کمتر شود، حساب شما لیکوئید خواهد شد.

لیکوئید شدن چیست؟

اگر میزان حساب تریدر کمتر از مقدار وجه تضمین شود، تریدر دو انتخاب دارد. یا باید حساب خود را دوباره شارژ کرده تا حساب او از مقدار وجه تضمین بالاتر رود، یا در غیر اینصورت پوزیشن تریدر بسته شده و حساب او صفر خواهد شد. به صفر شدن حساب فیوچر تریدر، لیکوئید شدن می‌گویند. اما در معاملات فیوچر Perpetual بایننس محاسبه قیمت لیکوئید شدن به روش دیگری محاسبه می‌شود. در بایننس هرچه پوزیشن سایز بالاتر باشد، مارجین اولیه نیز بالاتر خواهد بود.

مکانیزم لیکوئید شدن در قراردادهای فیوچر Perpetual باتوجه به اینکه در چه بازاری است و چه ارز دیجیتالی است، متقاوت خواهد بود. نکته‌ای که باید توجه این است که در صرافی بایننس و در قراردادهای فیوچر Perpetual در صورتی که حساب معاملاتی تریدر لیکوئید شود، تریدر بایستی کارمزد اضافی پرداخت کند. برای جلوگیری از این اتفاق، پیش از آنکه پوزیشن به قیمت لیکوئید شدن برسد، حساب معاملاتی را شارژ کرده و یا پوزیشن را ببندید.

Funding Rate چیست؟

فاندینگ‌ریت ابزاری برای همگرا کردن قیمت بازار با قیمت قرارداد فیوچر Perpetual می‌باشد. این مبلغ توسط بایننس محاسبه شده و بین خریداران و فروشندگان در بازار فیوچر ردوبدل خواهد شد. زمانی که فاندینگ‌ریت، عددی بالاتر از صفر باشد (مثبت باشد) تریدرهایی که در آشنایی با قراردادهای آتی پوزیشن Long هستند آن مبلغ را به تریدرهایی که در پوزیشن Short هستند، پرداخت خواهند کرد. برعکس، اگر مقدار آن زیر صفر باشد (منفی باشد)تریدرهایی که در پوزیش Short هستند آن مبلغ را به تریدرهایی که در پوزیشن Long هستند، پرداخت خواهند کرد.

برای محاسبه فاندیگ‌ریت از دو مولفه استفاده می‌شود: نرخ بهره و وجه تضمین. در بازار فیوچر Perpetual صرافی بایننس، نرخ بهره همواره ثابت بوده و برابر 0.03 % می‌باشد. اما وجه تضمین ثابت نبوده و مقدار آن برابر تفاوت قیمت بین بازار فیوچر با بازار اسپات می‌باشد. صرافی بایننس در ازای انتقال فاندینگ‌ریت بین تریدرها، کارمزدی را دریافت نمی‌کند.

با این حساب در یک قرارداد فیوچر Perpetual زمانی که قیمت یک قرارداد (مثلا بیت کوین) بالاتر از قیمت آن در بازار اسپات باشد، افرادی که پوزیشن Long باز کرده‌اند، بایستی این تفاوت قیمت را به افرادی که پوزیشن Short باز کرده‌اند، بپردازند و برعکس.

Mark Price چیست؟

قیمت یک قرارداد فیوچر، همواره با قیمت دارایی اصلی تفاوت دارد. زیرا این دو در دو بازار متفاوت معامله می‌شوند. Mark Price تخمینی ارزش واقعی یک قرارداد در بازار فیوچر Perpetual می‌باشد. در بازار فیوچر سعی می‌شود با این ابزار، قیمت قراردادها به قیمت واقعی دارایی آن قرارداد در بازار اسپات نزدیک شود. هنگامی که در بازار نوسانات شدید قیمتی وجود دارد، این ابزار از لیکوئید شدن کاربران جلوگیری می‌کند. زیرا این قیمت میانگینی از قیمت آن دارایی در چندی صرافی معتبر می‌باشد. از این جهت اگر در یک صرافی، بنا به هر دلیلی نوسانات شدید مقطعی رخ دهد، کاربرانی که در آن زمان قرارداد فیوچر باز کرده‌اند، از این نوسانات شدید قیمتی در امان خواهند ماند.

PnL چیست؟

در یک قرارداد Perpetual در بازار فیوچر مفهومی به نام PnL وجود دارد که مخفف Profit and Loss می‌باشد که نشان دهنده سود و زیان در یک معامله می‌باشد. این سود و زیان در قراردادهای Perpetual در بازار فیوچر، به دو دسته “محقق شده” و “غیرواقعی” تقسیم می‌شوند. زمانی که یک تریدر قرارداد فیوچر باز می‌کند، بسته به تغییرات قیمت بازار، مقدار سود یا زیان این معامله غیرواقعی بوده و با تغییرات قیمت، تغییر خواهد کرد. اما به محض اینکه تریدر اقدام به بستن قرارداد Perpetual خود کند، سود و زیان او تبدیل به سود و زیان محقق شده می‌شود. تفاوت دیگری که بین این دو سود و زیان وجود دارد این است که، برای محاسبه سود و زیان غیرواقعی، از Mark Price استفاده می‌شود اما برای محاسبه سود و زیان محقق یافته، قیمت خود قرارداد اهمیت دارد. به همین دلیل ممکن است بین PnL غیرواقعی و PnL محقق یافته، تفاوت جزئی وجود داشته باشد.

Insurance Fund چیست؟

این ابزاری در معاملات فیوچر Perpetual می‌باشد که پرداخت سود و زیان تریدرها را تضمین می‌کند. نکته‌ای که در قراردادهای Perpetual در بازار فیوچر بایننس وجود دارد این است که، قراردادها بین تریدرها منعقد می‌شود نه بین تریدر و بایننس. این ابزار تضمین می‌کند که زیان یک تریدر به زیر صفر نرسد و در طرف مقابل، دریافت سود تریدر پیروز را تضمین می‌کند.

با یک مثال، این بحث را تکمیل می‌کنیم. فرض کنید علی در حساب فیوچر بایننس خود، 2000 دلار دارد. او قصد دارد یک پوزیشن Long با لوریج 10 برای خرید BNB باز کند. قیمت هر BNB را 20 دلار در نظر بگیرید. علی این قرارداد را از تریدر دیگری خریداری خواهد کرد نه از بایننس. پس در طرف دیگر این معامله، محمد وجود دارد که دقیقا با همین شرایط قصد باز کردن پوزیشن Short بر روی BNB را دارد. به دلیل اینکه علی از لوریج 10 استفاده کرده‌است، او در حال حاضر 1000 BNB را نگهداری می‌کند. اگر قیمت BNB به 18 دلار برسد، پوزیشن معاملاتی علی به طور خودکار بسته خواهد شد. حساب او لیکوئید شده و 2000 دلار او صفر خواهد شد.

بنا به هر دلیلی، اگر سیستم نتواند به موقع پوزیشن علی را ببندد و قیمت BNB کمتر از 18 دلار شود و ریزش قیمت ادامه داشته باشد، در عمل حساب علی منفی خواهد شد، زیرا زیان او بیشتر از 2000 دلار موجودی او خواهد شد. در این وضعیت سود اضافی محمد را چه کسی باید پرداخت کند؟ اینجاست که این ابزار وارد عمل شده و سود محمد را پرداخت خواهد کرد. این ابزار برای حساب علی تفاوتی نمی‌کند چون به هر حال حساب او صفر شده است، اما این ابزار در قراردادهای Perpetual در معاملات فیوچر سود محمد را تضمین می‌کند.

جزئیات قرارداد آتی نقره در بورس کالا

ساعدنیوز: افزایش تعداد دارایی‌های پایه در بورس کالا موجب خواهد شد تا فضا برای تقویت بازار مالی و مشتقه فراهم شود. این روند کلی به معنی افزایش توان معاملاتی در بازار مالی و امکان پوشش ریسک بسیاری از فعالیت‌ها و جذب سرمایه‌گذاران جدیدی است که می‌تواند آینده بهتری را برای این حوزه معاملاتی در بورس کالا به همراه داشته باشد.

به گزارش سایت خبری ساعدنیوز به نقل از تجارت نیوز: نشست هم اندیشی «راه اندازی قراردادهای آتی نقره» روز گذشته در بورس کالای ایران با حضور کارگزاران برگزار شد تا علاوه بر اعلام جزئیات این قرارداد، مقدمات کار در جهت آموزش های لازم به مشتریان به خصوص از سوی کارگزاران تبیین شود. معاون توسعه بازار و مطالعات اقتصادی بورس کالای ایران در این نشست به چند برنامه توسعه ای بورس کالا در حوزه بازار مشتقه و مالی نیز اشاره کرد.

علیرضا ناصرپور معاون توسعه بازار و مطالعات اقتصادی بورس کالای ایران با بیان اینکه قرارداد آتی نقره در آستانه راه اندازی در بورس کالای ایران قرار دارد، گفت: نقره در کشور در سه حوزه صنعتی، آزمایشگاهی و صنایع دستی مصرف دارد که عمده آن در صنایع دستی و آزمایشگاهی است. بررسی ها نشان می دهد مصرف سالانه نقره در کشور حدود ۱۰۰ تا ۱۵۰ تن است.

ناصرپور ادامه داد: از آنجا که شمش نقره به صورت استاندارد در ایران ضرب نمی شود لذا نقره به صورت ساچمه به قراردادهای آتی بورس کالا می آید و اندازه هر قرارداد آتی نقره نیز ۱۰۰ گرم است.

معاون توسعه بازار و مطالعات اقتصادی بورس کالا اظهار کرد: درخصوص مبنای قیمت بازار آتی نقره، خوشبختانه این محصول قیمت جهانی داشته و بنابراین دغدغه ای درباره کشف قیمت آن وجود ندارد.

به گفته ناصرپور، با توجه به زمانبر بودن راه اندازی معاملات گواهی سپرده نقره، این محصول فعلا به صورت معاملات قرارداد آتی راه اندازی می شود که استاندارد کالا به صورت ساچمه مطابق استاندارد ۹۹۹ است؛ همزمان نیز موضوع راه اندازی گواهی سپرده نقره پیگیری می شود.

وی به جزئیات دیگر قرارداد آتی نقره اشاره کرد و افزود: برای تحویل قراردادهای آتی، خزانه یکی از بانک ها در نظر گرفته می شود که این موضوع به همراه کلیه موارد مربوطه از سوی بورس کالا اعلام خواهد شد.

او گفت: سررسید قرارداد آتی نقره در ابتدا به صورت کوتاه مدت یک تا یک و نیم ماه خواهد بود تا به مرور زمان و پس از رسیدن موعد تحویل سررسید اول و آشنایی کامل سرمایه گذاران با نحوه تسویه معاملات، مدت قراردادها نیز مانند سایر معاملات آتی فعال، عادی می شود. همچنین حد نوسان قیمت نیز مثبت و منفی ۵ درصد نسبت به قیمت تسویه روز قبل در نظر گرفته شده و سقف موقعیت های باز هم برای اشخاص حقیقی و هم حقوقی ۵۰۰ موقعیت در هر کد معاملاتی است.

موضوع مهم در روند تسویه قرارداد آتی نقره

ناصرپور در جمع کارگزاران فعال بورس کالا به موضوع مهمی اشاره کرد و گفت: نکته بسیار مهم در معاملات قرارداد آتی نقره که به رغم امکان قانونی آن در بورس، برای نخستین بار اجرایی می شود در نظر گرفتن قیمت تسویه در روز سررسید بر مبنای قیمت روز جهانی نقره و نرخ ارز سنا است که انتظار ما این است این موضوع از سوی کارگزاران به مشتریان انتقال پیدا کند؛ می توان گفت اصلی ترین تفاوت قرارداد آتی نقره با سایر قراردادهای فعال در همین موضوع تسویه است.

اعلام برنامه های آتی بورس کالا

معاون توسعه بازار و مطالعات اقتصادی بورس کالای ایران در ادامه به سایر برنامه های بورس کالای ایران در توسعه بازار مشتقه و مالی اشاره کرد و گفت: بورس کالا چند اقدام توسعه ای در دست اجرا دارد که امیدواریم به زودی با اخذ مجوزهای لازم، قرارداد آتی روی واحدهای سرمایه گذاری صندوق های طلا نیز در بورس کالا راه اندازی شود.

وی تصریح کرد: همچنین در مورد شمش طلا نیز راه اندازی معاملات گواهی سپرده را در برنامه داریم و در این خصوص با دو بانک مذاکرات نهایی به منظور آماده سازی خزانه های شمش طلا انجام شده است. معاملات گواهی سپرده شمش طلا با برند طلای زرشوران و شمش طلا که دارای عیار ۹۹۹ است آغاز می شود.

ناصرپور افزود: موضوعی که در مورد توسعه معاملات آتی، آپشن(اختیار معامله)، گواهی سپرده کالایی و صندوق های کالایی برای ما، صنعت کارگزاری و در نهایت برای بازار سرمایه اهمیت دارد این است که یک فضای امن و جذاب برای معامله گران و سرمایه گذاران بر پایه دارایی مانند طلا ایجاد شود که همواره مساعدت و حمایت های سازمان بورس در این حوزه ها همراه بورس کالا بوده است.

معاون توسعه بازار و مطالعات اقتصادی بورس کالای ایران با اشاره به مصوبه مهم اخیر سازمان امور مالیاتی درخصوص رفع ابهام مالیاتی معاملات گواهی سپرده کالایی گفت: تاکنون به دلیل ابهام مالیاتی در معاملات گواهی سپرده کالایی تنها روی محصولات کشاورزی و سکه طلا که معاف از مالیات بودند اقدام توسعه ای انجام شد که با رفع این ابهام، اقدامات و برنامه ریزی برای ورود سایر محصولات صنعتی و معدنی، پتروشیمی و فرآورده های نفتی به این حوزه نیز آغاز شده است.

به گفته ناصرپور، با گشایشی که در حوزه مالیات گواهی سپرده کالایی اتفاق افتاد، راه اندازی گواهی سپرده قیر در اولویت قرار دارد و به زودی این بازار و در ادامه قرارداد آتی قیر نیز عملیاتی خواهد شد.

معاون توسعه بازار و مطالعات اقتصادی بورس کالای ایران در پایان با بیان اینکه بورس کالا آمادگی کامل به منظور برگزاری دوره های آموزشی حضوری و آنلاین را دارد، گفت: دوره های آموزشی بورس کالا به منظور آشنایی فعالان بازارها به طور مرتب برگزار می شود اما موضوع مهم نزدیکی و ارتباط مستمر کارگزاران با مشتریان و سرمایه گذاران است که امیدواریم کارگزاری ها نیز با اطلاع رسانی دقیق و آموزش های لازم، شرایط را برای ورود دارایی های جدید به بازار مشتقه و مالی بورس کالا فراهم آورند.

گفتنی است در پایان این نشست کارگزاران به بحث و تبادل نظر با مدیران و کارشناسان بورس کالا درخصوص معاملات آتی نقره و توسعه سایر بازارهای بورس کالا پرداختند.

گشایش دومین انبار کشمش در بورس کالا

مدیریت توسعه بازار فیزیکی بورس کالای ایران با صدور اطلاعیه ای از گشایش انبار کشمش تیزابی برای انجام معاملات سپرده کالایی این محصول خبر داد.

در این اطلاعیه آمده است از روز چهارشنبه ۲۹ بهمن ۹۹، انبار کشمش تیزابی شرکت صندوق حمایت از توسعه بخش کشاورزی شهرستان تاکستان با نام کشمش تیزابی۰۰۰۶تاکستان (پ) فعال شده و آماده پذیرش محصول مشتریان است.

براساس اطلاعیه منتشره زمان گشایش نماد معاملاتی گواهی سپرده کالایی مربوط به این انبار با نماد کشم۰۰۰۶پ۰۲ از روز دوشنبه ۴ اسفند در بورس کالا خواهد بود.

محصول تحویلی به انبار الزاما باید تولید سال ۱۳۹۹ باشد و انبار، محصول تولیدی سال های گذشته را پذیرش نخواهد کرد.

طبق این اطلاعیه سررسید انبار ۳۱ شهریور ۱۴۰۰ بوده و آخرین روز معاملاتی نماد ایجاد شده ۲۴ شهریور سال آینده است و پس از آن معاملات برای فرآیند تحویل و تسویه حساب با انبار متوقف خواهد شد.

بازار آتی سکه چیست؟ چطور در آن سرمایه گذاری کنیم؟

یکی از بهتر‌ین بازارهای سرمایه گذاری در ایران، بازار آتی است. بازار آتی سکه نیز طرفداران زیادی در بین معامله گران دارد. قرارداد آتی سکه توافق‌نامه‌ای است که در آن فروشنده تعهد می نماید در زمان معین تعداد مشخصی سکه را به خریدار تحویل دهد و خریدار نیز متعهد می‌شود که در زمان دریافت سکه مبلغی را که در روز قرارداد توافق شده پرداخت کند.

بازار آتی سکه به دلیل ویژگی‌های منحصربه‌فردی که نسبت به بازار بورس دارد فعالان در حوزه‌ی سرمایه گذاری را به سمت خود سوق می‌دهد؛ اما با وجود همه این ویژگی ها باز هم دلیل بر این نمی‌شود که بدون داشتن اطلاعات کافی وارد این بازار شد. برای ورود به این بازار باید با مفاهیم و موارد موجود در آن آشنا بود و از شیوه‌ی معاملات و قوانین حاکم بر بازار اطلاع داشت. در این مقاله با نحوه‌ی ورود به بازار آتی سکه و مفاهیم اصلی در آن آشنا خواهید شد. با ما همراه باشید.

مفاهیم و مواردی که برای ورود به بازار آتی سکه باید دانست:

نماد معاملاتی

هر سررسید با یک نماد مشخص در تابلو معاملات نشان داده می‌شود. هر نماد معاملاتی متشکل از نام کالا، ماه و سال قرارداد است و تمامی نمادهای معاملاتی باید به تصویب هیئت پذیرش رسیده باشند.

نمادهای معاملاتی قراردادهای آتی سکه طلا براساس سال و ماه قرارداد نامیده می‌شوند که بر این اساس هر نماد معاملاتی به صورت GCMMYY است و در آن GC مخفف سکه طلا (Gold Coins)، MM علامت اختصاری ماه قرارداد که به صورت حروف نمایش داده می‌شود و YY سال قرارداد است.

به عنوان مثال نماد معاملاتی GCDY98 نشان دهنده قرارداد آتی سکه طلا تحویل دی ماه ۹۸ است. براین اساس شما هر سررسید را با نام اختصاری آن می‌شناسید، درست مانند سهام که هر سهم با نماد خاص خود شناخته می شود. به طور معمول در نماد هر سهم حرف اول نشان دهنده صنعتی است که شرکت مورد نظر در آن فعالیت دارد و مابقی خلاصه‌ای از نام شرکت است. مانند “خساپا” که حرف “خ” نشان دهنده گروه خودرو و قطعات است و “ساپا” مخففی از نام شرکت است “سایپا”.

دارایی پایه و اندازه قرارداد

مهمترین موضوعی که باید در مورد آن اطلاعات داشته باشید دارایی پایه و اندازه‌ی قرارداد آتی است. دارایی پایه عبارت است از کالایی که در قالب قرارداد آتی معامله می‌شود، که در قرارداد آتی سکه دارایی پایه سکه‌ی طلا است. سکه‌های متفاوتی ازلحاظ کمی و کیفی در بازار موجود است به همین دلیل شرایط قابل‌ قبول سکه توسط بورس تعیین می‌شود.

اندازه‌ی قرارداد آتی یکی از مواردی است که در قرارداد ذکر می‌شود. سازمان بورس اندازه‌ی قراردادهای آتی سکه را تعیین می کند و هر سرمایه‌گذار می‌تواند مضرب صحیحی از آن را معامله نماید. اندازه‌ی قرارداد آتی سکه ۱۰ عدد سکه بهار آزادی می‌باشد. درواقع هر سرمایه‌گذار به ازای هر قرارداد، ۱۰ سکه‌ی طلا را خریداری کرده یا به فروش می‌رساند. به‌طور مثال اگر فردی ‌بخواهد ۵۰ سکه را خریداری کند باید ۵ قرارداد آتی سکه را بخرد.

مفهوم وجه تضمین اولیه در قرارداد آتی سکه طلا

مفهوم مهم دیگری که باید برای ورود به بازار آتی سکه دانست، مفهوم وجه تضمین است. وجه تضمین مبلغی است که خریدار و فروشنده به ‌منظور اطمینان از بدهی احتمالی واریز می‌نمایند و به‌نوعی ضمانت معامله محسوب می‌شود.

این مبلغ در حسابی که در اختیار بورس است نگهداری می‌شود و مقدار حداقل آن را نیز بورس تعیین می‌کند. درواقع وجه تضمین در سود و ضرر شما در آتی سکه تأثیرگذار نیست، اما برای اینکه سود بیشتری کنید طبیعتاً باید قراردادهای بیشتری داشته باشید و این امر مستلزم آن است که وجه تضمین بیشتری پرداخت کنید.

حداکثر حجم سفارش و سررسید در بازار قراردادهای آتی

مفهوم بعدی که باید به آن پرداخت، حداکثر حجم سفارش و سررسید در بازار قراردادهای آتی است. حداکثر حجم سفارش به معنی تعداد مشخصی قرارداد در بازار آتی بوده و به‌نوعی محدودیت برای سفارش گذاری است. این مورد پارامتر به عواملی همچون نوسانات بازار و عمق بازار بستگی دارد و در تمام بازارهای مالی وجود دارد. دلیل وجود حداکثر حجم سفارش این است که امکان معامله را برای همه‌ فراهم کند و کسی که سرمایه‌ی زیاد دارد نتواند تمام بازار را در اختیار گیرد.

آخرین روز معاملات که در قرارداد آتی مشخص شده است را سررسید در بازار آتی گویند که این تاریخ توسط بورس تعیین می‌شود. سرمایه گذار می‌بایست سه روز قبل از آخرین روز معاملاتی آمادگی خود را برای تسویه نهایی به کارگزار اعلام کرده و می‌تواند تسویه کند یا موقعیت‌های خود را ببندد. در تسویه‌ی نهایی فروشنده‌ی سکه باید سکه‌ها را تحویل داده و خریدار نیز باید مبلغ سکه‌ها را بر اساس قیمت ذکر شده در قرارداد واریز نماید.

حد نوسان قیمت روزانه در قراردادهای آتی سکه

بازه قیمتی معاملات روزانه در قراردادهای آتی محدود به (۵%±) قیمت تسویه روز معاملاتی قبل است و امکان ثبت سفارش با قیمتی بالاتر و پایین تر از این بازه وجود ندارد.

کارمزد معاملات آتی سکه

در حال حاضر کارمزد اتخاذ هر قرارداد تعهدی خرید یا فروش در معاملات آتی شامل موارد زیر است:

• کارمزد کارگزار ⬅️ ۱۶۰۰ تومان
• کارمزد شرکت بورس کالا ⬅️ ۱۰۰۰ تومان
• حق نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار ⬅️ ۴۰۰ تومان
• جمع کارمزد هر قرارداد تعهدی خرید یا فروش ⬅️ ۳۰۰۰ تومان

بنابراین، کارمزد هر خرید و فروش در آتی سکه مجموعا برابر با ۶۰۰۰ تومان خواهد بود.

لازم به ذکر است دارندگان موقعیت تعهدی باز که وارد مرحله تحویل می شوند، علاوه بر کارمزد اتخاذ موقعیت (۳۰۰۰تومان) می بایست بابت هر قرارداد مبلغ ۵۰۰۰ تومان به عنوان کارمزد تسویه بپردازند.

مراحل یک روز معاملاتی در قراردادهای آتی سکه

به‌طورکلی فرایند یک روز معاملاتی در بازار آتی سکه شامل ۴ مرحله است:

1. پیش گشایش: بازار از دوره پیش گشایش آغاز می‌شود. در این دوره فرایند مچینگ صورت می‌گیرد؛ همین‌طور خریداران و فروشندگان قدرت یکدیگر را محک می‌زنند. در دوره پیش گشایش امکان انجام معامله وجود ندارد، درواقع فقط می‌توان سفارش گذاشت. این دوره همان نیم ساعت ابتدایی بازار را تشکیل می‌دهد؛ مثلاً اگر بازار ساعت ۱۰ صبح باز می‌شود، از همین ساعت تا حدود ساعت ۱۰:۳۰ دوره پیش گشایش خواهد بود.
2. دوره حراج تک‌نرخی: این دوره بلافاصله پس از فرایند مچینگ برای چند ثانیه اتفاق می‌افتد و طی این فرایند سفارش‌های سمت عرضه با سفارش‌های سمت تقاضا یکپارچه می‌شود.
3. دوره حراج پیوسته: بعد از فرایند مچینگ و حراج تک قیمتی، دوره حراج پیوسته بالاترین مقدار گردش بازار را به خود اختصاص می‌دهد. این دوره تا پنج دقیقه قبل از بسته شدن بازار ادامه می‌یابد. طی این دوره خریداران و فروشندگان با یکدیگر تعامل نموده و همین مهم باعث قیمت‌گذاری لحظه‌ای و تغییر سطوح عرضه و تقاضا و درنتیجه کشف قیمت خواهد شد.
4. دوره پایانی: پنج دقیقه پایانی بازار، همان دوره پایانی است. در این بازه زمانی نمی‌توان سفارش جدیدی وارد بازار کرد. درواقع شرایطی محیا می‌شود که کم‌کم در بازار بسته شود!

قیمت تسویه روزانه

سود یا زیان در بازار آتی سکه بر اساس قیمت تسویه روزانه محاسبه می‌شود. درواقع بالا یا پایین آمدن قیمت بر اساس قیمت تسویه سنجیده می‌شود. قیمت تسویه روزانه قیمتی است که در پایان هرروز توسط بورس کالا کشف می‌شود سود و زیان افراد به‌حساب افراد دارای تعهد باز لحاظ می‌شود.

دقت کنید اگر چهار سررسید باز داشته باشیم در پایان روز ۴ قیمت تسویه کشف خواهد شد. درواقع هر قرارداد به‌طور جداگانه یک قیمت تسویه منحصربه‌فرد دارد. مثلاً قیمت تسویه سررسید شهریور ۹۷ با نماد GCSH97 باقیمت تسویه سررسید آبان ۹۷ با نماد GCAB97 متفاوت است.

گواهی آمادگی تحویل

سندی است که توسط خریدار و فروشنده “ قرارداد آتی ” و به منظور آگاهی اتاق پایاپای از آمادگی آن ها جهت تحویل کالا در قالب فرم‌های بورس ارائه می‌گردد.

در این راستا کلیه دارندگان موقعیت تعهدی باز، می‌بایست طی مهلت ارائه آمادگی تحویل ( دو روز کاری قبل از آخرین روز معاملاتی هر نماد) آمادگی خود را جهت تسویه نهایی به کارگزاری اعلام نمایند.

لازم به ذکر است که این فرآیند به طور معمول توسط کارگزاری برای مشتریانی که موقعیت باز دارند انجام شده و گواهی آمادگی تحویل برای آن ها تنظیم می‌شود.

پس از اعلام آمادگی تحویل، مشتریان وارد دوره دو روزه‌ای می‌شوند که می‌توانند موقعیت‌های خود را ببندند و یا جهت تسویه نهایی اقدام نمایند.

درصورتی‌که تا پایان مهلت مقرر، مشتری دارای موقعیت باز، مدارک خود را ارائه نکند، مشمول جریمه های مقرر در مشخصات قرارداد آتی می‌شود،

گفتنی است باز نمودن موقعیت تعهدی جدید طی دوره مذکور به منزلۀ اعلام آمادگی تحویل کالای موضوع قرارداد از سوی مشتری نیز است.

جرایم:

جریمه عدم ارائه گواهی آمادگی تحویل از طرف دارندگان موقعیت تعهدی باز خرید و فروش به میزان یک درصد ارزش کل قرارداد بر اساس قیمت تسویه همان روز معاملاتی قرارداد آتی است.

جریمه عدم ارائه رسید انبار از طرف مشتریان فروشنده یک درصد ارزش قرارداد بر اساس قیمت تسویه آخرین روز معاملاتی است که به نفع خریدار کسر می‌گردد. همچنین در صورتی که قیمت بازار نقدی دارایی پایه از قیمت تسویه آخرین روز معاملاتی بیشتر باشد تفاوت این دو نرخ به نفع مشتری خریدار از فروشنده اخذ می‌گردد.

جریمه عدم واریز وجه ارزش قرارداد بر اساس قیمت تسویه آخرین روز معاملاتی از طرف مشتریان خریدار، یک درصد ارزش قرارداد است که به نفع فروشنده از حساب مشتری خریدار کسر می‌گردد. چنانچه قیمت بازار نقدی دارایی پایه از قیمت تسویه آخرین روز معاملاتی کمتر باشد تفاوت این دو نرخ به نفع مشتری فروشنده از خریدار اخذ می‌گردد.

در تمامی موارد فوق کارمزد تسویه و تحویل هر دو سر معامله به نفع بورس از مشتری نکول کننده دریافت خواهد شد.

فرایند تحویل قرارداد آتی

چنانچه دارندگان موقعیت باز در یک سررسید مشخص، تا پایان جلسه آخرین روز معاملاتی، اقدام به بستن موقعیت‌های خود نکنند، وارد مرحله تحویل می‌شوند.

حدوداً ۲ روز مانده به زمان گواهی آمادگی تحویل، اطلاعیه فرآیند تحویل (برای قراردادی که در حال سررسید است) در سایت بورس کالا درج می‌گردد. مفاد ذیل در اطلاعیه مذکور قید خواهد شد و کلیه مشتریان (خریدار و فروشنده) دارای موقعیت تعهدی باز، موظفند بر اساس ضوابط اعلام شده اقدام نمایند.

این اطلاعیه‌ها حاوی اطلاعاتی از قبیل تعریف قرارداد، بورس کالا، بانک عامل، مشتری فروشنده، مشتری خریدار، سکه بانکی، اندازه هر قرارداد و فرایند تحویل است.

نتیجه‌گیری:

در انتها لازم به ذکر است که سرمایه گذاری در بازار آتی ، همچون سرمایه گذاری در سایر حوزه‌ها ممکن است به سود یا زیان سرمایه گذاران بیانجامد. اما مطالعه و افزایش سطح آگاهی می تواند ریسک حاکم بر این بازار را کاهش داده و بر جذابیت آن بیافزاید.

امیدواریم با ارائه این مقاله به شما عزیزانی که قصد سرمایه گذاری در بازار آتی سکه را دارید کمک کرده باشیم که با آگاهی بیشتری به آن وارد شوید.

بازار آتی زعفران چه مزیتی برای کشاورزان دارد؟

یک کارشناس معاملات آتی بورس کالای ایران، گفت: کشاورزان می‌توانند محصولات خود را با گذاشتن ودیعه‌ای نزد بورس کالای ایران با قیمت مشخص در سررسیدهای آتی به فروش برسانند و خود را از نوسانات قیمتی زعفران در ماه‌های آتی محافظت کنند.

به گزارش تجارت نیوز، پر واضح است که سرمایه‌گذاران باید درخصوص انجام معاملات قراردادهای آتی در بورس کالای ایران همانند سرمایه‌گذاری در هر بازار دیگری آموزش‌های لازم را فرا گیرند، به عبارتی یادگیری نحوه محاسبه سود و زیان معاملات قراردادهای آتی و همچنین نحوه آربیتراژ در بازار قرارداد آتی برای معامله در این بازار ضروری است، اما سوالی که مطرح می‌شود این است که قراردادهای آتی روی چه کالاهایی در بورس کالای ایران انجام می‌شود و قراردادهای آتی زعفران در بورس کالای ایران چه مزایایی برای فعالان بازار سرمایه و همچنین کشاورزان دارد؟

در بورس کالای ایران معاملات آتی سکه طلا، زیره سبز و کنجاله سویا انجام می‌شد که پس از گذشت مدت زمانی زعفران نیز به قراردادهای آتی در بورس کالای ایران اضافه شد. فرشاد سرتیپی، کارشناس و تحلیلگر معاملات آتی بورس کالای ایران در گفتگو با «تجارت‌نیوز» درخصوص معاملات آتی زعفران در بورس کالای ایران، گفت: با بسته شدن معاملات قراردادهای آتی سکه طلا، امیدها برای پا برجا ماندن کل واحد مشتقه روز به روز کم رنگ‌تر می‌شد تا اینکه با تدابیر واحد مشتقه بورس کالا با راه اندازی بازار آتی با دارايي پايه (underlying asset) دیگری به نام زعفران همچنان واحد آتی به کار خود ادامه داد، البته در واحد مشتقه در کنار معاملات قراردادهای آتی زعفران، قراردادهای اختیار معامله سکه طلا نیز با وجود حجم و عمق کم بازار همچنان به معاملات خود ادامه می‌دهد.

این کارشناس بازار سرمایه تصریح کرد: پر واضح است که با ورود هر دارایی به بازارهای مالی معاملات آن دارایی شفاف‌تر و فرآیند کشف قیمت به مراتب بهتر انجام می‌شود، زیرا در چنین بازار‌هایی هر چه فعالان بازار چه آربیتراژگران و چه سفته بازان پویا‌تر باشند بازار کاراتر خواهد شد و با کاراتر شدن بازار، قيمت بازار (market price) آن دارایی به ارزش ذاتی (intrinsic value) خود تمایل بیشتری خواهد داشت که زعفران نیز از این قاعده مستنثی نیست.

سرتیپی افزود: همچنین با ورود زعفران به بازار آتی فعالان سنتی و کشاورزان می‌توانند با آشنایی از مکانیزم این بازار فعالیت خود را در بازار آتی زعفران نیز گسترش دهند. به طوری که کشاورزان می‌توانند در صورت تمایل محصولات خود را با اطمینان خاطر با گذاشتن ودیعه‌ای نزد بورس کالای ایران با قیمت مشخص در سررسیدهای آتی به فروش برسانند و خود را از نوسانات قیمتی زعفران در ماه‌های آتی محافظت کنند.

این کارشناس بازار سرمایه تصریح کرد: هر چند انجام این کار در وهله اول به دلیل عدم آشنایی فعالان سنتی نسبت به این بازار انجام نشود، اما بدون شک با گذشت زمان می‌توان چنین انتظاراتی داشت.

سرتیپی در پایان خاطرنشان کرد: سیاست‌گذاری واحد مشتقه بورس کالا، ورود دارایی‎های پایه صادراتی ارز محور همچون پی وی سی، قیر و پسته در معاملات آتی بورس کالای ایران است که امیدوارم با گسترش دارایی‌های پایه در بازار مشتقه شاهد رونق این واحد همانند بازارهای مشتقه در دیگر کشورها در سطح جهان شویم.

آشنایی با معاملات قرارداد های آتی زعفران

قرارداد آتی: زعفران تداعی کننده ارزش های فرهنگی ،اجتماعی و تاریخی ایران زمین ،گران ترین محصول کشاورزی و همچنین نمونه بسیار خوبی از سود آوری،دوام و تولید کاربر محور است.در حال حاضر ایران با تولید بیش از 90درصد از زعفران جهان ،تولید کننده برتر این محصول میباشد. با کاهش شدید قیمت جهانی زعفران در دهه 1360،تولید زعفران در کشورهای اروپایی با توجه به بالا بودن هزینه های نیروی کار در این کشور آشنایی با قراردادهای آتی ها و همچنین پایین بودن سطح عملکرد زعفران ،توجیه اقتصادی خود را از دست داده و در نتیجه میزان تولید کشور های مذکور و از جمله اسپانیا به شدت کاهش یافته است.

در همینحال مناسب بودن شرایط کشت زعفران در ایران و پایین بودن هزینه های نیروی کار ،به شکل گیری تقاضای جهانی برای تولید زعفران ایران کمک نموده در نتیجه به مرور زمان ابران به تولید کننده ترین برتر این محصول تبدیل گردیده است.

بورس کالای ایران در راستای اهداف سازمانی و کمک به اقتصاد ملی در نظر دارد تا با استفاده از پتانسیل های خود گام عملی جهت کمک به حل برخی از مشکلات موجود و گسترش بازار این محصول استراتژیک بر دارد .

قرار داد های آتی یکی از مهم ترین ابزار هایی است که بورس های کالایی جهت کمک به مدیریت ریسک نوسانات قیمتی در اختیارفعالان بازار های کالایی قرار می دهند.

تعریف قرارداد آتی

قرارداد اتی قراردادی است که فروشنده بر اساس آن متعهد میشود در سررسید معین ،مقدار معینی از کالای مشخص را به قیمتی که الان تعیین میشود ،بفروشد و در مقابل طرف قرارداد متعهد می شود آن کالا را با آن مشخصات خریداری کند .

همان طور که در تعریف فوق نیز اشاره شد قراردادهای قابل معامله در بورس باید از استاندارد و مشخصات معینی برخودار باشد. از این رو هر دارایی که به عنوان دارایی پایه قراردادهای آتی در بورس کالای ایران انتخاب میشود باید شرایط خاصی را داشته و استاندارد های لازم را دارا باشد .

لذا برای راه اندازی قرارداد آتی بر روی کالا باید آن کالا در هیات پذیرش کالا و اوراق بهادار مبتنی بر کالا مورد بررسی و پذیرش قرار گیرد.

خدمات بورس کالا در خصوص قرارداد های آتی

بورس معاملات آتی مکانی معین برای خریداران و فروشندگان است و از طریق سامانه الکترونیکی دارای استاندارد بورس ،معاملات آتی انجام می گردد و این معاملات برای همه شرکت کنندگان در بازار به یک مفهوم عادلانه عرضه می گردد.

مسولیت بورسها ایجاد بازاری عادلانه ،دارای نظم و امنیت معاملاتی است. تمام بورس های دنیا توسط مقام ناظر کنترل و اداره میشوند .معاملات در بورس ها در اتاق پایاپای تسویه تضمین میشود اتاق پایاپای در برابر خریدار نقش فروشنده و بالعکس را ایفا می نماید و بدین معنی است که مسولیت ریسک طرف مقابل معاملات به اتاق پایاپای برمیگردد.

معاملات زعفران در بورس کالای ایران

نخستین قرارداد آتی به صورت سنتی بر روی محصولات کشاورزی صورت پذیرفت .در بورس کالای ایران نیز مطالعات گسترده ای بر روی دارایی های مختلف جهت پذبرش در قراردادهای آتی انجام شده است که یکی از این دارایی ها در حوزه محصولات کشاورزی ،زعفران می باشد.

در بورس کالای ایران معاملات زعفران هم به صورت گواهی کالایی و هم در بازار فیزیکی به صورت نقد ،سلف و نسیه انجام میشود.علی رغم اینکه ایران با تولید 90درصد از زعفران جهان ،تولید کننده برتر این محصول میباشد در حال حاضر با معاملات سنتی این دارایی امکان پوشش ریسک برای تولید کنندگان و فعالان بازار زعفران وجود ندارد.

لذا نگرانی از نوسانات قیمت این کالا همواره دغدغه فعالان این بازار بوده است.با عنایت به این موضوع مهم بورس کالای ایران درصدد برآمد تا با راه اندازی معاملات قراردادهای آتی زعفران به توسعه و رونق این بازار و رفع دغدغه فعالان در راستای مدیریت ریسک نوسانات قیمتی بپردازد.

قراردادهای آتی زعفران

قراردادهای آتی زعفران در بورس کالای ایران بر روی زعفران رشته ای بریده ممتاز(نگین)تعریف شده است. هر قرارداد آتی که بر روی یک دارایی راه اندازی شود دارای یک مشخصات قرارداد میباشد که حاوی اطلاعات مهم در خصوص قرارداد آتی مدنظر را ذکرمی کند.

=>با توجه به اینکه برای ورود به هر معامله ابتدا باید نسبت به ماهیت دارایی که قصد خرید و یا فروش آن وجود دارد و همچنین شرایط معاملاتی مطلع بود،لذا آگاهی از بند های مشخصات قرارداد بسیار با اهمیت میباشد. در ذیل به بررسی مهمترین بخش های مشخصات قرارداد میپردازیم.

دارایی پایه:

قرارداد آتی زعفران بر روی زعفران رشته ای بریده ممتاز (نگین)تعریف شده است.در واقع تمامی افرادی که معاملات آتی زعفران در بورس کالای ایران انجام میدهند این نوع خاص از زعفران را معامله می کنند و در صورت خرید یا فروش در سررسید این نوع زعفران را معامله میکنند و در خرید یا فروش سررسید این نوع زعفران را تحویل خواهند گرفت و یا تحویل خواهند داد.

واحد قیمت واندازه قرارداد:

نحوه ی انجام معاملات آتی زعفران در بورس کالای ایران و کشف نرخ آن یعنی قیمتی که بر روی تابلو معاملات درج میشود برمبنای ریال به ازای هر گرم زعفران خواهد بود . در صورتی که هر قرارداد آتی که یک فرد معامله میکند باید معادل 100گرم زعفران باشد.اگر فرد Aیک قرارداد آتی زعفران را بر روی تابلوی معاملات آتی با قیمت 60000 ریال خریداری کند به این معنی است که 100 گرم را به ازا هر گرم 60000ریال خریداری کرده است.

اندازه تحویل:

اگرچه اندازه قرارداد آتی زعفران 100 گرم است و افرادی میتوانند ضرایبی از 100گرم را در این بازار معامله کنند ولی در صورتی که خریدار قصد تحویل دادن زعفران ویا فروشنده قصد بر تحویل گرفتن زعفران را داشته باشد و در سررسید قرارداد میبایست حداقل به اندازه 10 قرارداد آتی زعفران را خریداری کرده و یا فروخته باشند . چرا که طبق مشخصات قرارداد حداقل مقدار تحویلی یک کیلو گرم می باشد.

حد نوسان قیمت روزانه:

در معاملات آتی زعفران در هر روز معاملاتی نسبت به روز معاملاتی قبل حداکثر تا(3%-/+)با توجه به قیمت تسویه روز قبل امکان تغییر قیمت وجود خواهد داشت

وجه تضمین اولیه:

وجه تضمین اولیه این قراردادها معادل 10 درصد ارزش یک قرارداد خواهد بود یعنی فرد A برای خرید یک قرارداد آتی باید حدود 60هزار تومان به عنوان وجه تضمین اولیه در حساب خود داشته باشد و این مقدار همان موجودی اولیه اوبرای شروع معاملات خواهد بود.

اصطلاحات رایج در قراردادهای آتی زعفران

دارایی پایه:

اصطلاحا در قرارداد های آتی ،کالا یا داریی که قرارداد بر روی آن منتشر میشود را دارایی پایه میگویند. در قرارداد آتی زعفران ،زعفران رشته ای بریده ممتاز (نگین)دارایی پایه میباشد.

قیمت تسویه روزانه:

قیمتی است که روزانه جهت به روزرسانی حساب ها توسط بورس محاسبه و اعلام میگردد.و بر اساس این قیمت تسویه سود وزیان معاملات مشتری به محاسبه و در صورت سود واریز یا در صورت زیان از حساب وی کسر می گردد.

موقعیت تعهدی خرید:

اصطلاحا گفته میشود کسی که در بورس ،قرارداد آتی میخرد و خود را متعهد به خرید دارایی پایه بر اساس ضوابط بورس در تاریخ معین مینماید،موقعیت تعهدی خرید اختیار نموده است.

موقعیت تعهدی فروش:

اصطلاحا گفته میشود کسی که در بورس،قرارداد آتی را میفروشد و خود را متعهد به فروش دارایی پایه بر اساس ضوابط بورس در تاریخ معین می نماید ،موقعیت تعهدی فروش اختیار نموده است.

معامله ابتدایی :

معامله که فرد در آن اقدام به اخذ یک موقعیت تعهدی جدید خرید یا فروش می نماید

معامله جبرانی:

معامله ای که در آن فرد موقعیت تعهدی خرید یا فروش قبلی خود را با یک معامله معکوس میبندد. یعنی اگر موقعیت فروش دارد خرید انجام میدهد ویا اگر موقعیت خرید دارد فروش انجام میدهد.

مفهوم موقعیت های باز و ارتباط با آن حجم معاملات در بازار در قالب مثال زیر بهتر نمایان میشود.فرض کنید قرارداد های آتی زعفران برای سررسیدتیر ماه 1397 در روز اول اردیبهشت 1397 راه اندازی میشود. دز جدول زیر معاملات در این نماد معاملاتی و تغییراتی که در حجم معاملات و موقعیت های باز در بازار ایجاد میشود را ملاحظه کنید