اندیکاتورهای بازار

انواع اندیکاتورهای تحلیل تکنیکال در بورس

شاید بتوان به جرات گفت که اولین چیزهایی که تازه‌واردان پس از نصب برنامه‌های تحلیلی و معاملاتی به دنبالش می‌روند، آشنایی با انواع اندیکاتورهای تکنیکال است. نمی‌توان کتمان کرد که اکثر فعالان بازار، لااقل در مقاطعی از زمان، شیفته عملکرد این ابزارها بوده‌اند و تلاش کرده‌اند از آن‌ها در جهت بهبود سیستم‌ها و استراتژی‌های معاملاتی خود بهره ببرند.

بزرگ‌ترین مشکل اندیکاتور های بورس، تعداد بسیار زیاد آن‌هاست و هر یک می‌توانند بسته به ترجیحات تحلیل‌گر، تغییرات زیادی پیدا کنند. به بیان دیگر، بزرگ‌ترین مشکل اندیکاتورها میزان اطلاعاتی است که تولید می‌کنند و ما را مجبور می‌کنند که آن‌ها را از صافی‌های زیادی بگذرانیم.

اندیکاتور های تکنیکال بر اساس فرمول‌های ریاضی کار می‌کنند. این فرمول‌ها می‌توان ساده (مانند گرفتن میانگین از n شمع قبل) یا پیچیده باشند. به عنوان مثال اندیکاتور شاخص قدرت نسبی (RSI) با دوره زمانی ۱۴ شمعی، آخرین ۱۴ شمع را بررسی کرده و اطلاعاتی را بر آن اساس در اختیار ما قرار می‌دهد.

بهتر است بخوانید:

• تحلیل تکنیکال چیست و ابزار های آن کدام اند؟

دسته‌بندی اندیکاتورهای تکنیکال

• پیش‌رو (leading)
  این دسته از اندیکاتوها، پیش از شروع یک روند، سیگنال ورود صادر می‌کنند.
• پس‌رو یا تاخیری (lagging)
  این دسته از اندیکاتورها با یک تاخیر زمانی مشخص بازار را تحلیل می‌کنند. اندیکاتور میانگین متحرک (MA) را می‌توان یک نمونه بارز از این دسته به حساب آورد.

تفاوت مهم بین این دو دسته آن است که اندیکاتورهای تکنیکال پیش‌رو تلاش می‌کنند بازار را جلوتر از آن تحلیل کنند و در نتیجه سیگنال ورود را زمانی صادر می‌کنند که بازار هنوز یک روند جدید را شکل نداده است.

اما اندیکاتورهای پس‌رو یا تاخیری بیشتر برای گرفتن تایید در خصوص قدرت و جهت یک روند که از قبل شکل گرفته است (یا تصور می‌شود که شکل گرفته باشد) به کار می‌روند.

اندیکاتور های تحلیل تکنیکال در بورس

• اندیکاتورهای روند
• اندیکاتورهای شتاب
• اندیکاتورهای نوسان
• اندیکاتورهای حجم

اندیکاتورهای روند

این دسته از اندیکاتورها اساسا برای تایید روند به کار می‌روند و اقدام به ارزیابی و اندازه‌گیری جهت و قدرت روند می‌کنند. به عنوان مثال پایین‌تر بودن میانگین‌های متحرک از قیمت بازار نشان‌گر برتری خریداران است و حکایت از یک بازار صعودی دارد.

مثال‌ها : MA, MACD, Parabolic SAR

اندیکاتورهای شتاب

این اندیکاتورها، با مقایسه قیمت بسته شدن شمع فعلی با قیمت‌های بسته‌شدن شمع‌های قبلی، سرعت حرکت قیمت را اندازه‌گیری می‌کنند. اگر یک واگرایی بین اندیکاتور و قیمت مشاهده شود، می‌توان انتظار تغییر روند را داشت.

مثال: RSI, CCI, Stochastic Oscilator

اندیکاتورهای نوسان

این اندیکاتورها، فارغ از جهت حرکت بازار و با توجه به اندازه شمع‌ها اقدام به ارزیابی سرعت حرکت قیمت می‌کنند. چنین اندیکاتورهایی می‌توانند اطلاعاتی مفید درباره قدرت خریداران و فروشندگان به ما عرضه کنند. معامله‌گران به کمک این اندیکاتورها می‌توانند برآوردی از احتمال تغییر جهت بازار به دست بیاروند.

مثال: Bollinger Bands, ATR, Standard Deviation

اندیکاتورهای حجم

همان‌طور که از نام‌شان پیداست، این اندیکاتورها با کمک محاسباتی بر اساس میانگین حجم معاملات، قدرت روند را ارزیابی و جهت حرکت بازار را تایید می‌کنند. روندهای قدرت‌مند معمولا زمانی شکل می‌گیرند که حجم معاملات رو به فزونی می‌گذارد. در حقیقت، افزایش در حجم معاملات منجر به حرکت بزرگ در قیمت می‌شود.

مثال : Volume Indicator, OBV, Chaikin Oscillator

مهم‌ترین نکات در استفاده از اندیکاتورها

• اندیکاتور کم‌تر، استراتژی بهتر
  برخی افراد این‌گونه فکر می‌کنند که هر چه اندیکاتورهای تکنیکال بیشتری را به کار بگیریم، بهتر می‌توانیم رفتار آینده بازار را درک کنیم. این حرف بسیار نادرست است. افزایش تعداد اندیکاتورها، پیچیدگی تحلیل را افزایش داده و ما را به سمت بیش‌بهینه شدن و تطابق کامل با گذشته بازار پیش می‌برد. این اتفاق، می‌تواند به شکنندگی بیشتر استراتژی منتهی شود. بنابراین سعی کنید حداکثر بین ۲ تا ۳ اندیکاتور را استفاده کنید و به جای افزودن اندیکاتورهای تکنیکال جدید به سیستم خود، همان اندیکاتورها را بهتر فرابگیرید. سعی کنید ببینید که در شرایط مختلف بازار چه رفتاری از خود نشان می‌دهند، نقاط ضعف و قوت‌شان چیست و چگونه می‌توانند برای شما یک سیستم و استراتژی معاملاتی تولید کنند.
• استفاده از اندیکاتورهای مکمل
  استفاده از دو اندیکاتوری که عملکرد و تفسیر مشابهی از بازار ارائه می‌کنند، کمکی به ما نمی‌کند. چرا که به جای پوشش دادن نقط ضعف یک‌دیگر، بر ضعف هم افزایند. پس تلاش کنید که ترکیبی از اندیکاتورهایی را به کار بگیرید که یک‌دیگر را تکمیل کنند.
• فیلتر سیگنال با اندیکاتورهای مکمل
  اگر سیستم و استراتژی معاملاتی شما، کاملا مبتنی بر اندیکاتورهاست، سعی کنید در کنار اندیکاتور اصلی‌تان (مثلا RSI) یک اندکاتور دیگر (مثل حجم) داشته باشید که بتواند سیگنال‌های نادرست را فیلتر کند.
• در بازار فارکس، حجم معاملات معنا ندارد
  اگر در بازارهای جهانی فعال هستید و از نرم‌افزار متاتریدر استفاده می‌کنید حتما به یاد داشته باشید که حجم نمایش داده شده، در واقع تعداد دفعات تغییر قیمت است نه حجم واقعی معاملات در بازه زمانی مورد نظر شما.

سفارش اندیکاتور اختصاصی

یکی از خدمات شرکت مهد سرمایه برای فعالان بازارهای مالی طراحی و برنامه نویسی اندیکاتور میباشد

استراتژی معامله با ساختار بازار توسط اندیکاتور ZigZag

یکی از مهم ترین پیش نیازها برای دستیابی به یک استراتژی معاملاتی کم نظیر استفاده از ساختار بازار است که این امر با استفاده از اندیکاتور ZigZag به راحتی امکان پذیر است . این اندیکاتور با تشخیص دره و قله های مهم در چارت و مشخص کردن آن ها ، تشخیص جهت روند را برای ما بسیار آسان ساخته است.

در ادامه این مطلب شما با یک استراتژی سود ده بر پایه اندیکاتور ZigZag آشنا می شوید که با داشتن صبر و برنامه دقیق معاملاتی به سود مطلوبی توسط آن می توان دست پیدا کرد ، همچنین لازم به ذکر است که در این استراتژی هم مانند سایر استراتژی ها ، برای دستیابی به سود مداوم نیاز به مدیریت ریسک و سرمایه بطور صحیح است.

در این استراتژی از اندیکاتور EMA 200 برای تعیین جهت روند جفت ارز مورد نظر استفاده می شود و اندیکاتور ZigZag با استفاده از سطوح مهمی که در چارت ما به نمایش می گذارد ، موقعیت های معاملاتی فوق العاده ای را در اختیار ما قرار می دهد.

مشخصات استراتژی

• جفت ارز : تمامی جفت ارزها
• تایم فریم : تمامی تایم فریم ها
• بازار : Forex ، Stocks ، Crypto Currency

پیش نیازهای استراتژی

اندیکاتور Moving Average با تنظیماتی که در تصویر زیر مشاهده می کنید :

اندیکاتور ZigZag (لینک دانلود در انتهای مطلب) با تنظیمات پیشفرض :

قانون معامله

معامله خرید :

اندیکاتورهای بازار
1. ابتدا قیمت در بالای خط EMA 200 قرار داشته باشد
2. سپس آخرین قله ای که اندیکاتور ZigZag به نمایش می گذارد رو به بالا شکسته شود
3. در ادامه قیمت به قله شکسته شده برگردد
4. و در آخر ما 2 یا 3 کندل صعودی را روی این سطح شاهد باشیم

معامله فروش :

1. ابتدا قیمت در پایین خط EMA 200 قرار داشته باشد
2. سپس آخرین دره ای که اندیکاتور ZigZag به نمایش می گذارد رو به پایین شکسته شود
3. در ادامه قیمت به دره شکسته شده برگردد
4. و در آخر ما 2 یا 3 کندل نزولی را روی این سطح شاهد باشیم

حد ضرر

در معامله خرید : چند پیپ پایین تر از سطحی که قیمت را حمایت کرده است

در معامله فروش : چند پیپ بالاتر از سطحی که باعث ریزش قیمت شده است

حد سود

در معامله خرید : 1.3 برابر مقدار حد ضرر

در معامله فروش : 1.3 برابر مقدار حد ضرر

نتیجه تست استراتژی در 100 معامله پیاپی

برای آشنایی بیشتر با این استراتژی ویدیوهای زیر را مشاهده کنید

دامنه نوسانات اندیکاتور RSI در بازار های روند دار

در آموزش اندیکاتور RSI، سعی شده است در هشت مبحث آموزشی به روش های کاربردی و سیگنال یابی این اندیکاتور در معاملات بازار فارکس و سایر بازارهای مالی پرداخته شود.

2- ما در پایگاه خبری بازار مشترک، تنها به آموزش فارکس برای فارسی زبانان در سراسر جهان می پردازیم و هیچ گونه فعالیتی دیگری در این بازار مالی نداریم. (اسامی کارگزاری های اعلام شده در مطالب آموزشی صرفا جهت بررسی و استفاده از دموهای آموزشی آن ها است)

3- بازار فارکس، بازار خطرناکی است و اگر اشتباه کنید ممکن است سرمایه خود را از دست بدهید. پس حتما با آموزش درست و آگاهی پای به این بازار بگذارید.

بیشتر بخوانید:

در بخش هفتم آموزش اندیکاتور RSI به بررسی دامنه نوساناتی به غیر از ۳۰ و ۷۰ می پردازیم. در بازار های روند دار یا uptrend & downtrend markets می توان دامنه نوسانات دیگری در این اندیکاتور تکنیکال را استفاده نمود.

در کتاب “تحلیل اندیکاتورهای بازار اندیکاتورهای بازار تکنیکال برای معامله‌گران حرفه‌ای”، Constance Brown به این نکته اشاره می‌کند که اسیلاتور RSI همواره بین صفر و صد حرکت نمی‌کند. او در این کتاب دامنه جدیدی برای نوسانات RSI در بازارهای روند دار تعریف کرده است. دامنه نوسانات RSI در بازارهای روند دار بدین شکل است:

روند صعودی uptrend :

نوسانات اندیکاتور RSI معمولاً بین ۴۰ تا ۹۰ واحد است. در روندهای صعودی معمولاً محدوده بین ۴۰ تا ۵۰ واحد اندیکاتور RSI، محدوده حمایتی بازار است. یعنی با رسیدن بازار به این محدوده می‌توان انتظار بازگشت صعودی بازار و احیای روند صعودی را داشت.

روند نزولی downtrend :

دامنه نوسانات اندیکاتور RSI در روندهای نزولی بین ۱۰ تا ۶۰ واحد است. محدوده ۵۰ تا ۶۰ واحدی در نقش مقاومت عمل می‌کند. یعنی زمانی که بازار در روند نزولی قرار دارد، با رسیدن اندیکاتور RSI به محدوده ۵۰ تا ۶۰ واحدی بایستی انتظار بازگشت نزولی و احیای روند نزولی را داشت.

در روند نزولی محدوده ۵۰ تا ۶۰ واحد اندیکاتور RSI محدوده مقاومتی بازار است

در نمودار روزانه دلار نیوزیلند روند نزولی در جریان است. به واکنش اندیکاتور RSI به سطوح ۵۰-۶۰ واحدی دقت کنید. هر بار که اندیکاتور RSI به این محدوده رسیده، شاهد بازگشت نزولی بازار بوده‌ایم.

این بازگشت نزولی با روند نزولی بازار همخوانی دارد. هر چند سیگنال دقیقی در این سطوح صادر نمی‌شود، اما اندیکاتور RSI به ما هشدار می‌دهد که در معاملات از سطوح ۵۰-۶۰ واحدی اندیکاتور RSI احتیاط کنیم. چون‌که اگر روند نزولی قدرت خود را حفظ کرده باشد، بهترین محل برای بازگشت نزولی، محدوده ۵۰-۶۰ واحدی خواهد بود.

در روند های صعودی محدوده ۴۰ تا ۵۰ واحدی اندیکاتور RSI محدوده حمایتی بازار است

در نمودار بالا روند صعودی ملایمی (با شیب ۴۵ درجه) دیده می‌شود. زمان بازگشت‌های صعودی نمودار قیمتی را با اندیکاتور RSI مقایسه کنید. نمودار قیمتی در روند صعودی قرار دارد، اما در تمامی اصلاح‌های نزولی، اندیکاتور RSI تنها تا محدوده ۴۰-۵۰ واحدی پایین آمده است. در اینجا باید توجه کرد که در دو مورد، اندیکاتور RSI به زیر محدوده ۴۰-۵۰ واحدی (محدوده حمایتی اندیکاتور RSI) نفوذ کرده است.

اما در ادامه بازار به حرکات صعودی ادامه داده و اندیکاتور RSI هم به بالای ۴۰-۵۰ واحد بازگشته است. به همین دلیل است که همیشه توصیه می‌شود از اندیکاتور RSI در کنار نمودار قیمتی استفاده کنید، اندیکاتور RSI صرفاً نقش اطلاع دهی به معامله‌گر را دارد. در واقع شما با دیدن اندیکاتور RSI در محدوده ۴۰-۵۰ واحدی و درک این موضوع که روند بازار صعودی است، تنها به این نتیجه می‌رسید که شاید زمان پایان اصلاح نزولی فرار رسیده است. اما آیا می‌توان تنها از این دید وارد معامله خرید شد؟

بهترین شاخص های فارکس

اندیکاتور فارکس چیست؟ اندیکاتورهای مهم فارکس کدامند؟ سرمایه گذاران و معامله گران حرفه ای برای پیش بینی بازار و به حداقل رساندن ریسک ها از ابزارهای مختلفی استفاده می کنند. اندیکاتورهای تکنیکال (technical indicators) جزو ابزارهای مشهوری هستند که بطور گسترده ای توسط معامله گران فارکس برای پیش بینی بازار استفاده می شوند. معامله گران با کمک اندیکاتورهای تحلیل تکنیکال می توانند به راحتی تصمیم بگیرند که زمان درست برای خرید و فروش ابزار مالی چه موقع است. در ادامه بهترین اندیکاتورهای معاملاتی ارز ارائه شده است که بطور گسترده توسط معامله گران حرفه ای فارکس و تحلیلگران فنی مورد استفاده قرار می گیرند.

بهترین اندیکاتورهای فارکس- اندیکاتورهای بیل ویلیامز در تحلیل تکنیکال

هترین اندیکاتورهای تحلیل تکنیکال کدامند؟ اندیکاتور بیل ویلیامز چیست؟ اندیکاتور الیگیتور چیست؟ اینها سوالات متداول یک معامله گر حرفه ای است. بیل ویلیامز (Bill Williams) یک معامله گر بسیار موفق و مشهور بود که استراتژی معاملاتی مختص به خودش را توسعه داد و مبتنی بر استفاده از یک روش منطقی برای تحلیل بازار و منطق نامعقول هرج و مرج بود. با توجه به استراتژی معاملاتی بیل ویلیامز، اندیکاتورهای زیر ایجاد شدند:

• اندیکاتور AC بیل ویلیامز (Accelerate Oscillator) - دو نوع افزایش یا کاهش شتاب
• اندیکاتور الیگیتور بیل ویلیامز (Alligator Oscillator) - که به اندیکاتور تمساح نیز مشهور است
• اندیکاتور AO بیل ویلیامز (Awesome Oscillator)
• اندیکاتور فراکتال ها (Fractals)
• اندیکاتور گیتور اندیکاتورهای بازار بیل ویلیامز (Gator Oscillator)
• اندیکاتور شاخص تسهیل بازار (Market Facillitation Index)

بهترین اندیکاتورهای معاملاتی ارز: اسیلاتور تحلیل تکنیکال

اسلایتور در تحلیل تکنیکال چیست؟ بهترین اسیلاتور تحلیل تکنیکال چیست؟ نوسانگرها (oscillator) در تحلیل تکنیکال، تغییرات قیمت طی زمان را نشان می دهند. اسیلاتورها در تحلیل تکنیکال به لحاظ شکلی که دارند، اندیکاتورهای بسیار پیشرفته ای هستند که اساساً زمانی استفاده می شوند که بازار به کف فروش یا سقف خرید رسیده باشد. زمانی که قیمت ها به شدت و سریع افزایش پیدا کنند، بازار اصطلاحا به سقف خرید می رسد و زمانی که قیمت ها کاهش شدیدی پیدا کنند، بازار اصطلاحا به کف فروش می رسد. در ادامه متدوال ترین اندیکاتورهای بازار اندیکاتورهای معاملاتی ذکر می شوند:

• اندیکاتور ATR یا (Average True Range اندیکاتور برد واقعی میانگین)
• اندیکاتور بولینگر باند (Bollinger Band)
• شاخص کانال کالا (Commodity Channel CCI)
• اندیکاتور دیمارکر (DeMarker)
• اندیکاتور Envelope
• اندیکاتور شاخص نیرو (Force Index)
• اندیکاتور ایچیموکو (Ichimoku)
• اندیکاتور مکدی (MACD) یا اسیلاتور همگرایی و واگرایی (Moving-Average Convergence/Divergence)
• اندیکاتور مومنتوم (Momentum)
• اندیکاتور RVI یا شاخص توان وابسته (Relative Vigor Index)
• اندیکاتور RSI یا شاخص قدرت وابسته (Relative Strength Index)
• اندیکاتور تصادفی یا اندیکاتور استوکاستیک (Stochastic)
• اندیکاتور دامنه درصد ویلیامز (Percent Range) یا اندیکاتور درصد ویلیامز (Williams %R)

اینجا لازم به ذکر است که در مورد هیستگرام مکدی (MACD) اشاره شود که این نیز یک ابزار مهمی برای سیگنال دهی حرکت صعودی و نزولی است. هیستوگرام افزایشی برای سیگنال دهی به حرکت رو به بالا استفاده می شود، اما هیستوگرام کاهشی نشان دهنده حرکت رو به پایین است.

بهترین اندیکاتورهای روند

بهترین اندیکاتورهای تشخیص روند کدامند؟ ابزار مهم بعدی که از آن برای تحلیل تکنیکال استفاده می شود، اندیکاتور روند نما (trend) نام دارد که از آن برای تعیین روند حرکات قیمت استفاده می شود. اندیکاتور تشخیص روند یا اندیکاتور روندی، واقعاً کمک بزرگی برای معامله گران محسوب می شوند، زیرا به آنها کمک می کند تا بسیاری از سیگنال های خرید و فروش غیرواقعی و نامعتبر را تشخیص دهند و ایجاد روندهای جدید در بازار را پیش بینی نمایند. در ادامه محبوب ترین اندیکاتورهای تشخیص روند فارکس را آورده ایم:

• اندیکاتور ADX یا (Average Directional Index شاخص حرکت جهت دار میانگین)
• اندیکاتور میانگین متحرک (Moving Average)
• اسیلاتور میانگین متحرک (OsMA) یا (Moving Average of Oscillator)
• اندیکاتور پارابولیک (Parabolic)

بهترین اندیکاتورهای حجم

اندیکاتور حجم معاملات چیست؟ بهترین اندیکاتور حجمی چیست؟ اندیکاتورهای حجمی، اندیکاتورهای مهمی بری تراکنش های بازار هستند. اندیکاتور حجم در فارکس، حجم کل سفارش ها در یک بازه زمانی مشخصی را نشان می دهد. در ادامه اندیکاتورهای حجمی مهم بیان می شوند:

• اندیکاتور تراکم و توزیع (Accumulation/Distribution)
• اندیکاتور MFI یا (Money Flow Index شاخص جریان پول)
• اندیکاتور OBV یا (On-Balance Volume اندیکاتور حجم تعادلی)
• اندیکاتور حجم (Volume Indicator)

اندیکاتورهای تکنیکال، ابزارهای مفیدی برای معامله گران هستند. آنها باعث می شوند معامله بسیار دقیق و ساختاریافته تر شود.

بروکر IFC Markets یک شرکت مالی نوآور و پیشرو است که به سرمایه گذاران شرکتی (اشخاص حقوقی) و خصوصی (شخص حقیقی) ابزارهای معاملاتی و تحلیلی گسترده ای ارائه می دهد. شرکت ما با استفاده از پلتفرم معاملاتی توسعه یافته توسط خود، یا همان پلتفرم معاملاتی نت ترید ایکس NetTradeX که با کامپیوتر و تمامی دستگاه های موبایل اندروید و iOS سازگاری دارد، معامله CFD و فارکس را به عنوان پلتفرم حرفه ای فارکس به مشتریانش ارائه می دهد. شرکت ما پلتفرم متاتریدر 4 (MetaTrader 4) و پلتفرم متاتریدر 5 را نیز به عنوان نرم افزار معاملات فارکس برای ترید فارکس ارائه می دهد که در کامپیوتر و تمامی دستگاه های موبایل اندروید و IOS سازگار و قابل استفاده است. شما همچنین می توانید مزیت های هر دو پلتفرم های معاملاتی را با هم مقایسه کنید.

درس ۶۰ : اندیکاتور‌های احساسات بازار

در این درس، درباره‌ی مفهوم احساسات بازار و روش‌های سنجش احساسات بازار توضیحاتی ارائه می‌کنیم.

نکاتی درباره تحلیل تکنیکال - اندیکاتور‌های احساسات بازار

در هر نوع بازار، مالی، تجاری، یا مصرفی، قیمت‌ها وقتی تعیین‌ می‌شوند که عرضه و تقاضا در تعادل اندیکاتورهای بازار قرار داشته باشند. فارغ از آن‌که اندیکاتور تکنیکال یا گزارش بنیادی مورد علاقه‌تان چه می‌گوید، قیمت‌ها حرکت نمی‌کنند مگر آن‌که رابطه‌ی میان عرضه و تقاضا تغییر کند. از آن‌جا که باورهای افراد درباره‌ی ارزش یا مقدار منصفانه بر مبنای انتظارات آن‌ها‌ از آینده است، قیمت‌هایی که آن‌ها تمایل به معامله دارند با حال‌وهوای حاکم بر بازار تغییر می‌کند. در این بخش، به بررسی این مسئله می‌پردازیم که چگونه از انتظارات بازار می‌توان برای اتخاذ تصمیم‌های معاملاتی استفاده کرد.

اندازه‌گیری انتظاراتی که باعث حرکت بازارها می‌شوند

احساسات بازار اصطلاحی است که برای جمع‌بندی تمام انتظارات بازار کاربرد دارد. محدوده‌ی آن از ترس و ناامیدی شروع می‌شود و تا بی‌تفاوتی، حرص، و خشنودی از خود نیز ادامه می‌یابد. در پایین یک بازار خرسی یا نزولی، انتظارات شرکت‌کنندگان بازار تقریبا متفق‌القول کاهش قیمت‌ها و افزایش زیان‌های مالی است. با شروع حرکت صعودی، برخی از این شرکت‌کنندگان امیدوار می‌شوند و قیمت‌ها از پایین‌ترین سطوح شروع به حرکت به سمت بالا می‌کنند. تا میانه‌های این بازار گاوی یا صعودی، بسیاری از این بازیگران انتظارات‌شان را تغییر داده‌اند، ولی همگان نظر صعودی به بازار ندارند.

نزدیک به پایان این روند صعودی، تقریبا همه بر این نظر هستند که روند به حرکت خود ادامه می‌دهد. عده‌ی زیادی ریسک می‌کنند و حرص به حس حاکم بر بازار تبدیل می‌شود. به عبارت دیگر، احساسات بازار به اوج خود می‌رسد. وقتی این اتفاق می‌افتد، هیچ‌کس برای خریدِ بیش‌تر باقی نمی‌ماند. قیمت‌ها دیگر نمی‌توانند بالا بروند، زیرا همه‌ی افراد اقدام به خرید کرده‌اند.

ابزارهای تکنیکال قابل سنجش بسیاری برای احساسات بازار وجود دارند. برخی از آن‌ها بازیگران بزرگ را با بازیگران کوچک مقایسه می‌کنند، برخی‌ها پول قوی را با پول ضعیف مقایسه می‌کنند، و حتی عده‌ای نیز حال‌وهوای تیترهای روی جلد مجلات را بررسی می‌کنند. همه‌ی آن‌ها بر این فرضیه استوار هستند که اکثریت معمولا در وضعیت‌های غیرعادی دچار اشتباه می‌شوند. بار دیگر، در یک بازار صعودی، از آن‌جا که اکثریت اقدام به خرید کرده‌اند، دیگر خریداری باقی نمانده است. تقاضا فروکش کرده و قیمت‌ها باید پایین بیایند.

در ادامه، به چند روش محبوب برای سنجش احساسات اشاره می‌کنیم:

نسبت اختیار خرید / اختیار فروش - هرچه تعداد آدم‌هایی که بر روی سقوط بازار ریسک می‌کنند (با خرید اختیار فروش) بیش‌تر باشد، میزان اکثریت در بازار بیش‌تر می‌شود. در مقابل، افزایش خریداران اختیار خرید به این معنی است که اکثریت بر افزایش قیمت‌ها ریسک می‌کند. در هر دو صورت، بازار در جهت مخالف اکثریت حرکت می‌کند. معمولا حجم اختیار معامله در یک نسبت قرار می‌گیرد، ولی تعادل آن‌ را می‌توان توسط استراتژی‌های اختیار معامله تغییر داد. نوع، اعمال، و انقضای قراردادهای باز نشانه‌های دقیق‌تری را از تعهدات مالی معامله‌گران فراهم می‌کنند.

تعداد سهامی که به صورت شورت یا کوتاه فروخته شده، ولی هنوز بسته نشده باشد (Short Interest) - این صرفا به بازار سهام محدود می‌شود ولی اساسا شبیه همان نسبت اختیار خرید / اختیار فروش است. هرچه تعداد این معاملات بیش‌تر باشد، یعنی آدم‌های بیش‌تری انتظار دارند قیمت‌ها پایین بیایند و احتمال نزولی بودن بازار بیش‌تر می‌شود.

فعالیت‌های تجاری - در بازارهای کالا، بازیگران تجاری نظیر شرکت‌های استخراج طلا، تولیدکنندگان غلات، و شرکت‌های نفتی سهم بسیار بزرگی در حجم معاملات دارند. این بازیگران که سرمایه‌شان با ریسک مواجه است (hedgers) به دنبال انتقال این ریسک به دلالان هستند تا بتوانند قیمت‌ها را قفل کنند. وقتی شرکت‌های تجاری اقدام به خرید و فروش می‌کنند، این معاملات بر مبنای اطلاعات موثق آن‌ها از بازار هستند و به خوبی نشان‌دهنده‌ی انتظارات عمومی بازار خواهند بود. در ایالات متحده، گزارش‌های هفتگی تعهد خالص معامله‌گران دقیقا به تفکیک نشان می‌دهند چه کسانی در چه مواردی معامله کرده‌اند. هم‌چنین، این گزارش‌ها معامله‌گران بزرگ را از معامله‌گران خرد جدا می‌کنند.

رسانه‌ها - نقاط عطف بزرگ بازار معمولا به دنبال گزارش‌های خبری گسترده اتفاق می‌افتند. زیرا این اخبار فقط هنگامی باورپذیر هستند که چنین روندهایی به صورت گسترده مورد پذیرش عموم قرار گرفته و نظر اکثریت را تشکیل داده باشند. بازارهای مالی عموما به سرعت پس از گسترش چنین خبرهایی دستخوش تغییر می‌شوند.

بسیاری موارد دیگر نیز از جمله بازخریدهای صندوق‌های مشترک یا سطوح بدهی‌های حاشیه‌ای وجود دارند، ولی نکته‌ی کلیدی این است که هر یک از موارد بالا چگونه میزان ریسک‌پذیری شرکت‌کنندگان بازار را بر مبنای احساسات ترس و طمع‌شان می‌سنجند. هرچه میزان حدس و گمان بیش‌تر باشد، انتظارات بیش‌تر می‌شود و احتمال عدم ورود خریداران جدید نیز بیش‌تر خواهد شد - زیرا همه‌ی خریداران اقدام به خرید کرده‌اند.

رویکرد معکوس

طرفداران رویکرد معکوس از شدت احساسات برای پیش‌بینی تغییر جهت‌های بازار استفاده می‌کنند. انتظارات نزولی، چه در زمان بالا بودن قیمت‌ها و چه در زمان پایین بودن آن‌ها، نشان می‌دهند بازار احتمالا افزایشی خواهد شد. در مقابل، انتظارات صعودی، چه در زمان بالا بودن قیمت‌ها و چه در زمان پایین بودن آن‌ها، نشان می‌دهند بازار احتمالا سقوط خواهد کرد. میانه بودن سطح انتظارات نیز نشان‌دهنده‌ی تداوم روند کنونی است.

نمودار بالا شاخص نوسان بورس اختیار معامله شیکاگو (VIX) و S&P 500 را نشان می‌دهد. VIX بر اساس نوسان‌های ضمنی مجموعه معاملات اختیاری بسیار فعال OEX (S&P 100) تهیه می‌شود و نشان‌دهنده‌ی میزان تمایل افراد برای سرمایه‌گذاری در بازار اختیار معامله است. وقتی نوسان افزایش می‌یابد، قیمت تمام معاملات اختیاری بالا می‌رود.

وقتی بازار سهام در جولای ۱۹۹۶ به شدت سقوط کرد، این شاخص به سرعت افزایش یافت. این نشان می‌داد، افراد با هر قیمتی می‌خواستند اوراقی را با ریسک کم‌تر خریداری کنند. ترسی شدید از کاهش قیمت‌ها ایجاد شد. این کاهش انتظارات با رسیدن قیمت به کف هم‌زمان شد و بازار سهام شروع به تعیین سقف‌های جدید کرد¹.

احساسات ابزار ارزشمندی است که هنگام پیش‌بینی بازار برای‌تان مفید خواهد بود. با وجود این، مانند سایر ابزارها، از این ابزار نیز نباید به تنهایی استفاده کرد. این مسئله برای تمام اندیکاتور‌های بدون شاخص صادق است، زیرا مسئله‌ی اصلی این است که «بالا یعنی دقیقا چه قدر بالا‌». فقط زمانی طرفداران رویکرد معکوس می‌توانند وارد معامله شوند که بازار از طریق معکوس کردن جهت حرکت (بازگشت) شروع به نشان دادن واکنش به انتظاراتِ شدید کرده باشد.

۱. افزایش ناگهانی VIX در هنگام صعود قیمت‌ها نشان‌دهنده‌ی حرص افراد است، زیرا آن‌ها اختیار خرید را تسویه می‌کنند.