نقدینگی چیست و چرا اهمیت دارد؟
چشم انداز اقتصاد ایران
مصاحبه ها و یادداشت‌های حمید آذرمند درباره اقتصاد ایران
نقدینگی چیست؟
بسم الله الرحمن الرحیم
نقدینگی چیست؟
اقتصاد به زبان ساده - یادداشت 1
نقدينگي مجموع پول و شبه پولي است كه در اقتصاد كشور جريان دارد. پول، طبق تعريف شامل اسكناس و مسكوك در دست اشخاص به علاوه سپرده‌هاي ديداري است و شبه پول نيز شامل سپرده‌هاي غيرديداري است. نقدينگي در اقتصاد ضريبي از پايه پولي است كه توسط بانك مركزي خلق شده است.
عوامل موثر بر حجم نقدينگي در اقتصاد عمدتا شامل سه قلم «خالص دارايي‌هاي خارجي سيستم بانكي»، «خالص بدهي بخش دولتي به سيستم بانكي» و «بدهي بخش غيردولتي به سيستم بانكي» است. مجموع اقلام فوق به صورت پول و شبه‌پول در اقتصاد به گردش درمي‌آيد.
در اقتصاد ايران، مبلغ كل نقدينگي در پايان سال ١٣٩٦ برابر با ١٥٣٠ هزار ميليارد تومان بوده است. از كل نقدينگي در حدود ٦٦ درصد سهم بدهي بخش غيردولتي به سيستم بانكي، كمتر از ١٣ درصد سهم خالص بدهي بخش دولتي به سيستم بانكي، حدود ٢٠ درصد سهم خالص دارايي‌هاي خارج سيستم بانكي و كمتر از ٢ درصد نيز سهم خالص ساير اقلام است.
رشد نقدينگي تحت تاثير ميزان خلق پول توسط بانك مركزي و ضريب فزاينده پول است. ضريب فزاينده، نشان‌دهنده نسبت بين نقدينگي و پايه پولي است كه نشان مي‌دهد نظام بانكي به ازاي هر واحد پول بانك مركزي چه ميزان مي‌تواند نقدينگي ايجاد كند.
تغييرات مقدار و تركيب نقدينگي در اقتصاد بسيار اهميت دارد. در هر اقتصادي، رشد بخش واقعي وابسته به رشد نقدينگي است ولي از طرف ديگر اگر رشد نقدينگي بيش از رشد توليد باشد، آثار آن به صورت رشد قيمت‌ها ظاهر ميشود. نظريه مقداري پول به ما نشان مي‌دهد كه حاصل‌ضرب حجم پول در سرعت گردش پول برابر است با حاصل‌ضرب قيمت‌ها در ستانده كل اقتصاد در يك دوره زماني معين. بر اساس اين نظريه، حجم پول در اقتصاد، تعيين‌كننده مقدار اسمي ستانده كل اقتصاد است. بنابراين، در هر اقتصادي سطح قيمت‌ها برابر خواهد بود با نسبت ارزش اسمي ستانده به ارزش واقعي آن. به بيان ديگر، ظرفيت‌هاي واقعي توليد در اقتصاد كشور، تعيين‌كننده ستانده واقعي است و حجم پول تعيين‌كننده ستانده اسمي است. حال اگر در يك اقتصاد، ظرفيت‌هاي واقعي توليد افزايش نيافته باشد ولي پول جديدي توسط بانك مركزي خلق شده باشد، نسبت ستانده اسمي به ستانده واقعي افزايش مي‌يابد كه اين به معني افزايش سطح عمومي قيمت‌ها يا همان تورم است. به اين ترتيب مي‌توان توضيح داد كه چرا در اقتصادي مانند اقتصاد ايران، متوسط نرخ تورم بالاتر از ساير كشور‌ها است. ميانگين نرخ رشد نقدينگي در اقتصاد ايران از سال ١٣٥٣ تا ١٣٩٦ در حدود ٢٧ درصد بوده است؛ اين در حالي است كه ميانگين سالانه رشد اقتصادي در اين دوره اندكي بيش از ٢ درصد بوده است. به روشني مي‌توان دريافت كه چرا در اين مدت ميانگين نرخ تورم اقتصاد در حدود ١٩ درصد بوده است. با محاسبه‌اي ساده مي‌توان ديد كه نسبت نقدينگي به توليد ناخالص داخلي كشور با سرعت درحال افزايش است. اين نسبت در اوايل دهه هشتاد در حدود ٤٠ درصد در ابتداي دهه نود برابر با ٥٥ درصد و در حال حاضر برابر با ١٠٣ درصد است. تغييرات اين نسبت نشان مي‌دهد كه در اقتصاد ايران، بيش از ظرفيت توليد بر حجم نقدينگي افزوده شده است. رشد نقدينگي با سرعتي بيش از رشد ظرفيت‌هاي واقعي توليد در اقتصاد، زمينه تورم مزمن را در اقتصاد ايران فراهم كرده است. سوال اين است كه با وجود اطلاع از آثار تورمي خلق پول و عوارض نامطلوب افزايش نقدينگي، چرا چنين اتفاقي رخ مي‌دهد؟ پاسخ آن است در اقتصاد ايران عواملي مانند مشكلات ساختاري بانك‌ها، فشار دولت به شبكه بانكي براي پرداخت تسهيلات تكليفي به بخش‌هاي اقتصادي و افزايش بدهي دولت به شبكه بانكي منجر به اضافه‌برداشت بانك‌ها از منابع بانك مركزي ميشود كه به معني افزايش پايه پولي است. از طرف ديگر، در مواردي نيز بانك مركزي مستقيما از منابع خود براي طرح‌هايي مانند حمايت از صنعت يا خريد محصولات كشاورزي و نظاير آن هزينه مي‌كند كه آن نيز به معني افزايش پايه پولي است. در واقع منشا رشد بي‌رويه نقدينگي، كسري بودجه دولت، بي‌انضباطي مالي دولت، عدم استقلال بانك مركزي و مشكلات نظام بانكي است. براي ايجاد ثبات اقتصادي در ايران و كاهش نرخ تورم لازم است نرخ رشد نقدينگي كنترل شود كه آن نيز نيازمند افزايش استقلال بانك مركزي، اصلاح ساختار نظام بانكي، افزايش انضباط مالي، اصلاح ساختار بودجه دولت و كاهش هزينه‌هاي دولت است.
نقدینگی چیست و چگونه افزایش می‌یابد؟
مهر نوشت: حجم نقدینگی در سال گذشته در حالی بدلیل بی‌تدبیری رکورد ۵۰ سال اخیر را شکست که بدلایلی،عامل مهم تشدید تورم و کوچک شدن سفره مردم است و مدیریت آن باید دستور کار مهم دولت سیزدهم باشد.
یکی از مهمترین معیارهای اندازه‌گیری حجم یک اقتصاد برای سیاستگذاری اقتصادی، نقدینگی موجود در کشور است. این مفهوم که به معنای کل حجم اسکناس‌ها و اعتبارات افراد در نزد بانک‌ها می‌باشد، از گذشته تا کنون با رشد نامتعارف خود، شرایط نابسامانی برای راهبری قطار اقتصاد ایران بوجود آورد.
همانطور که در نمودار زیر مشاهده می‌کنید، رشد نقدینگی در هر سال، نسبت به سال قبل مشخص شده‌است.
پس از انقلاب جمهوری اسلامی در ایران، نقدینگی در اقتصاد بطور متوسط سالانه حدود ۲۵ درصد افزایش یافته و در سال ۱۳۹۹، رشد نقدینگی سقف تاریخی ۴۰ درصد خود را شکست. براساس آخرین آمارهای منتشرشده، حجم کل نقدینگی کشور در اواخر سال ۹۹ در حدود ۳۵۰۰ همت (هزار میلیارد تومان) برآورد شد که نسبت به دولت‌های قبلی، یک رکورد بی‌سابقه به حساب می‌آید.
در ۸ سال دولت آقای روحانی عدد نقدینگی از ۴۶۰ هزار میلیارد تومان به ۳,۴۲۱ هزار میلیارد تومان در پایان سال ۱۳۹۹ افزایش یافت که بیشترین میزان افزایش نقدینگی در پنجاه سال اخیر یعنی از ۱۳۵۲ تاکنون است که البته در نمودار بالا امار نقدینگی از سال ۱۳۵۸ تاکنون نمایش داده شده است.
نزدیکترین رقیب به این آمار، رشد نقدینگی در زمان دولت مرحوم هاشمی رفسنجانی بود که حجم آن از ۱.۵ همت به ۱۱.۶ همت در پایان سال ۷۵ رسید.
نقدینگی چیست و چگونه افزایش می‌یابد؟
نقدینگی در یک کشور، غالباً توسط بانک‌ها خلق می‌شود و با نسبتی از پایه پولی انتشار می‌یابد. به عبارتی بانک‌ها در ازای اعطای تسهیلات به مردم یا به شرکت‌ها و نهادها، تعهداتی بوجود می‌آورند که برای تحقق آن، باید پول جدید خلق کنند. پول جدید اما نه به صورت اسکناس بلکه در قالب اعتبارات و تسهیلات مختلف به افراد واگذار می‌شود. و از آنجا که بانک مرکزی، تاکنون نظارت مؤثری بر بانک‌ها نداشته، خلق پول در بانک‌ها رشد شتابانی گرفته است.
علاوه بر این، براساس قانون رسمی کشور، بانک مرکزی یک نهاد مستقل نبوده و زیرنظر دولت فعالیت می‌کند. این مسئله موجب می‌شود تا بانک مرکزی به یک منبع تأمین مالی قدرتمند و امن برای مصارف دولتی تبدیل شود. این اتفاقات سبب شده تا حجم عظیمی از اعتبارات و مسکوکات در اقتصاد، به پروژه‌های غیربهینه تخصیص یابد و یا صرف پرداخت هزینه‌های معوقه دولت شود.
حجم نقدینگی به تنهایی معنای خاصی به همراه نمی‌آورد، مگر آنکه در کنار دیگر شاخص‌های اقتصادی آن را بررسی کنیم. یکی از شاخص‌هایی که ارتباط مستقیم با این متغیر پولی اقتصاد دارد، نرخ تورم است.
به بیان دیگر، برخی اقتصاددانان تورم را یک پدیده پولی به حساب می‌آورند و افزایش آن را مسبب اختلال در سیاست‌های پولی کشور می‌دانند.
به گفته بسیاری از کارشناسان اقتصادی ایران، مهمترین علت ایجاد تورم در چند دهه اخیر، کسری بودجه و افزایش نقدینگی برای جبران‌های جزئی آن است. همچنین افزایش ساختاری و روزافزون هزینه‌های دولت، نه تنها از میزان استقراض دولت از بانک مرکزی کم نکرده، بلکه مقدار آن همچنان در حال افزایش است.
بهمن نقدینگی چگونه مهار می‌شود؟
اما برای حل چالش نقدینگی در اقتصاد کشور چه اقداماتی می‌توان انجام داد؟ میتوانیم از چند منظر موضوع نقدینگی را بررسی کنیم. رویکردی کنترلی نقدینگی، رویکرد هدایت آن و رویکرد کاهش نقدینگی که در این گزارش به اختصار هر کدام از این رویکردها را مورد بررسی اجمالی قرار خواهیم داد.
اولین رویکرد، نگاه هدایت کننده به نقدینگی کشور است. در این مسیر صرفنظر از افزایش حجم پول و اعتبارات در کشور، تمرکز سیاستگذار بر هدایت مسیر حرکت نقدینگی است.
لازم به توجه است که بدانیم، افزایش نقدینگی رخدادی منفی نیست. تنها زمانی اثرات مخرب از خود برجای می‌گذارد، که پشتوانه افزایش آن، تولید نباشد. یا به عبارت دیگر نقدینگی جدید، صرف سرمایه‌گذاری برای افزایش تولید و فعالیت‌های مولد در اقتصاد نشود. در این حالت اعتبارات و مسکوکات به سمت فعالیت‌های سفته بازانه هدایت خواهند شد و تورم به بار می‌آورند.
یکی از اقدامات مهم در راستای هدایت نقدینگی، سرمایه‌گذاری روی صنایع مختلف سودده و همچنین بهبود زیرساخت برای تولید کالاهای صادراتی می‌باشد.
در حال حاضر کشورهای همسایه ایران که بیش از ده کشور هستند، فرصت بسیار خوبی برای تجارت کالاها و خدمات مختلف به شمار می‌آیند. اکنون سهم صادرات ایران در بازار این کشورها حدود ۲ درصد بوده، در حالی که میتواند رقم بیشتری باشد.
رویکرد دوم به مسئله نقدینگی، پیمایش مسیر کنترل نقدینگی است. در این رویکرد، هدف اصلی سیاستگذاری‌ها بر محور کنترل میزان نقدینگی موجود برای حفظ ثبات در سایر متغیرهای اقتصادی است.
مهمترین اقدام در راستای کنترل نقدینگی، جلوگیری از افزایش بی‌رویه اعتباردهی بانک‌ها به نهادها و افراد است. ترازنامه بانکی که در سال‌های اخیر افزایش بی‌رویه داشته‌است، یکی از نتایج افزایش اعتبارات بانکی به دلایل مختلف اعم از جلوگیری از ورشکستگی، بنگاه‌داری شرکت‌های وابسته به بانک، شرکت بانک در فعالیت‌های سفته‌بازانه و… شناخته می‌شود.
اکنون براساس قانون جدیدی که در پاییز سال گذشته ابلاغ شد، یک میزان مشخص برای رشد دارایی‌های بانک‌ها در نظر گرفته شده است که برای بانک‌های تخصصی دولت میزان ۲.۵ درصد در هر ماه و برای سایر بانک‌ها و مؤسسات اعتباری ۲ درصد در هر ماه مجاز اعلام شده است.
کنترل ترازنامه بانکی از وظایف مهم بانک مرکزی در سال‌های آتی است که میتواند یکی زمینه کاهش نقدینگی را بوجود آورد و مسیر کاهش تورم و کسری بودجه را هموارتر سازد.
رویکرد سوم از جنس اقدامات برای کاهش نقدینگی در اقتصاد است.
در این میان سیاست‌های انقباضی برای کاهش حجم نقدینگی پررنگ می‌شوند. انتشار اوراق بلندمدت با سررسیدهای طولانی‌تر و همچنین امکان افتتاح سپرده‌های سرمایه‌گذاری برای بانک‌ها (سپرده‌های بیش از یک سال) از جمله سیاست‌های نقدینگی چیست و چرا اهمیت دارد؟ انقباضی به منظور کاهش نقدینگی در کشور به شمار می‌آیند.
مطالبه مهم از نامزدهای انتخابات
البته این اقدامات به تنهایی کارکرد خاصی ندارند و تنها ریسک انفجار نقدینگی در سال‌های آتی را به تعویق می‌اندازند. برای جلوگیری از وقوع این اتفاق باید نقدینگی جمع‌شده را صرف کمک به بهبود پیشران‌های اقتصاد کنیم تا بتوانیم ضررهای بزرگ شدن حجم اسمی اقتصاد را جبران کنیم.
بنابراین، مهمترین مطالبه از نامزدهای ریاست جمهوری در حوزه اقتصاد و به خصوص برای کنترل نقدینگی بویژه با توجه به نقشی که در کاهش تورم میتواند داشته باشد، مسئله برنامه‌ریزی برای هزینه‌کردهای منطقی و بهینه، جلوگیری از اعطای بی‌رویه اعتبارات و نظارت مستقیم بر عملکرد بانک‌ها و توجه ویژه به مسئله تولید و بهبود زیرساخت‌های آن برای حرکت قطار اقتصاد و به تبع آن، افزایش اشتغال است.
اگرچه نامزدهای انتخابات بصورت جسته و گریخته در تبلیغات خود بر لزوم کنترل رشد نقدینگی تاکید کرده‌اند اما هیچیک از آنها برنامه خود برای نیل به این هدف را تبیین نکرده‌اند. براین اساس انتظار می‌رود هریک از نامزدها که پیروز انتخابات پیش رو شد، یکی از اقدامات اولویت دار خود را برنامه ریزی برای حل این چالش مهم اقتصادی قرار دهد.
نقدینگی چیست؟ دلایل اهمیت نقدینگی
اگر علاقه مند به دیدن اخبار و یا بحث های سیاسی و اقتصادی هستید، حتما واژه نقدینگی زیاد به گوشتان خورده است. واژه ای که در اقتصاد و به خصوص در کوتاه مدت، از اهمیت بالایی برخوردار است.
به گزارش پرسون، اگر علاقه مند به دیدن اخبار و یا بحث های سیاسی و اقتصادی هستید، حتما واژه نقدینگی زیاد به گوشتان خورده است. واژه ای که در اقتصاد و به خصوص در کوتاه مدت، از اهمیت بالایی برخوردار است.
اما این نقدینگی چیست که نقش مهمی در بحث های اینچنینی ایفا می کند؟
درک دقیقی از معنای نقدینگی و اینکه کدام بازارها نقد شونده و غیر نقدی هستند، مهم است. آشنایی با این مفهوم برای گرفتن تصمیمات سرمایه‌گذاری موفق ضروری است. با ما همراه باشید تا با این مفهوم به طور کامل آشنا شوید.
نقدینگی چیست؟
با یک مثال ساده شروع می کنیم تا به شما بگوییم که نقدینگی چیست؟ این واژه که در بسیاری از موارد شنیده می شود نیاز به یادگیری صحیح و شفاف دارد تا بتوان مباحث مربوط به آن را درک کرد.
بهتر است از ابتدا با یک مثال جلو برویم:
فرض کنید که شما 15 میلیون تومان پول نقد دارید و با پول خود 3 کار انجام می دهید.
5 میلیون تومان در بانک سپرده گذاری می کنید و یک دفترچه حساب می گیرید.
5 میلیون تومان بابت خرید یک قطعه طلا می دهید.
با 5 میلیون باقی مانده هم یک محصولی مثلا ساعت می خرید.
حال بعد از مدتی شما به پول نیاز پیدا می کنید. کدام یکی از 3 مورد بالا در سریع ترین حالت ممکن و بدون ضرر به پول نقد تبدیل می شود؟
بی شک سپرده بانکی و طلا. شما نمی‌توانید ساعتی که خریداری کرده‌اید را سریعا و بدون ضرر به پول نقد تبدیل کنید. پس نقدینگی شما در لحظه ای که به پول نیاز داشته‌اید 10 میلیون تومان است.
نقدینگی یعنی دارایی که در سریع ترین حالت ممکن به پول نقد تبدیل می‌شود.
95 درصد نقدینگی موجود در دنیا سپرده‌های بانکی، اوراق قرضه و مشابه این‌ها است و فقط 5 درصد نقدینگی موجود پول نقد و طلا در دست مردم است.
نقدینگی کریپتوکارنسی چیست؟
به‌طورکلی در بازارهای مالی، واژه نقدینگی برای توصیف یک دارایی به کار می‌رود. دارایی که بدون هیچ مشکلی بتواند به پول نقد تبدیل شود. نقدینگی کریپتوکارنسی توانایی یک کوین است که به‌راحتی بتواند به پول نقد یا کوین‌های دیگر تبدیل شود.
نقدینگی برای تمام دارایی‌های قابل معامله از جمله کریپتوکارنسی مهم است. هنگامی که بازار نوسان دارد و قیمت کریپتوکارنسی نیز دچار نوسانات شدید می‌شود، سطح نقدینگی پایین است. از طرف دیگر، هنگامی نقدینگی بالا است که بازار پایدار بوده و قیمتها نوسان کمی دارند.
بنابراین وقتی بازار دارای نقدینگی است، معاملات و خرید و فروش کریپتوکارنسی آسان‌تر است. به این دلیل که تعداد معامله‌گران و شرکت‌کنندگان در بازار زیاد است و به همین دلیل سفارش های خرید و فروش با سرعت بیشتری انجام می‌شود.
در نهایت می‌توان گفت که سریع بودن بازارهای کریپتوکارنسی، باعث می‌شود که در هر لحظه امکان ورود یا خروج از تجارت افزایش پیدا کند.
نقدینگی یک مفهوم است که درک آن هنگام برخورد با کریپتوکارنسی‌ها مهم است. از لحاظ لغوی نقدینگی، توانایی یک دارایی در تبدیل‌شدن سریع به پول نقد است. نقدینگی کریپتوکارنسی اشاره به سهولت تبدیل یک سکه به پول نقد یا سکه‌های دیگر دارد.
مفهوم دقیق نقدینگی بازار
نقدینگی را می‌توان میزان یک دارایی توصیف نمود که بتوان آن را با سرعت خرید و فروش کرد. به زبان ساده، معیاری است که نشان می‌دهد چه تعدادی از خریداران و فروشندگان در آن بازار حضور دارند و آیا معاملات می‌توانند به راحتی انجام شوند یا خیر. معمولاً نقدینگی با در نظر گرفتن حجم معاملات یا حجم معاملات معلق موجود در بازار محاسبه می‌شود.
سطوح بالای نقدینگی زمانی به وجود می‌آید که سطح قابل توجهی از فعالیت تجاری وجود داشته باشد. به عبارت دیگر زمانی که هم عرضه و هم تقاضا برای یک دارایی زیاد باشد، سطح نقدینگی افزایش می‌یابد. این اتفاق به این دلیل به وجود می‌آید که یافتن خریدار یا فروشنده در این زمان‌ها آسان‌تر است. اگر از میان شرکت‌کنندگان در بازار تنها تعداد کمی معامله‌گر وجود داشته باشند و آن تعداد هم نیز به ندرت معامله کنند، گفته می‌شود که بازار نقدینگی ندارد یا نقدینگی پایینی دارد.
چرا نقدینگی بازار اینقدر مهم است؟
نقدینگی بازار به دلایل متعددی مهم است، اما در درجه اول به این دلیل که بر سرعت باز و بسته کردن موقعیت‌ها تأثیر می‌گذارد. یک بازار نقدینگی معمولاً با ریسک کمتری همراه است، زیرا معمولاً همیشه افرادی وجود دارند که مایل هستند در جایگاه طرف مقابل خود در یک موقعیت خاص قرار بگیرند. این امر میتواند دلالان و سرمایه‌گذاران را به بازار جذب کند. بنابراین باعث می‌شود بازار شرایط مطلوب‌تری پیدا کند.
در بازار نقدینگی، فروشنده به سرعت خریدار را پیدا می‌کند بدون اینکه مجبور باشد قیمت دارایی را کاهش دهد تا آن را جذاب کند. همچنین برعکس آن، خریدار مجبور نیست مبلغی را برای تضمین دارایی مورد نظر خود بپردازد.
علاوه بر این‌ها، نقدینگی بالا، منجر به ثبات در قیمتها می‌شود. همچنین باعث می‌شود که بازار دچار نوسانات ناشی از معاملات بزرگ نشود. معاملات بزرگ بر روی ریسک کلی بازار تاثیر می‌گذارد و باعث افزایش نوسانات می‌شود. این امر قیمت کریپتوکارنسی ها را تغییر می‌دهد.
در بازار دارای نقدینگی، قیمتها به‌اندازه کافی پایدار مانده تا در برابر سفارش‌های بزرگ دوام بیاورد و این دوام منوط به مشتریان زیاد بازار و سفارش‌های زیاد آنها است.
از طرف دیگر، قیمتها و نمودارها در بازار دارای نقدینگی، توسعه‌یافته‌تر و دقیق‌تر هستند. بنابراین نقدینگی بالا اجازه می‌دهد تا دقت تجزیه‌وتحلیل فنی بهتر شود.
نحوه استفاده از نقدینگی در معاملات
هنگامی که در حال معامله در بازارهای مالی هستید، قبل از باز یا بسته شدن هر موقعیت باید نقدینگی را در نظر گرفت. به این دلیل که کمبود نقدینگی اغلب با افزایش ریسک همراه است.
اگر نوسانی در بازار وجود داشته باشد، اما خریداران کمتری نسبت به فروشندگان وجود داشته باشد، بستن موقعیت شما میتواند دشوارتر باشد. در این شرایط ممکن است خطر گیر افتادن در موقعیت باخت را داشته باشید یا ممکن است مجبور شوید برای تکمیل سفارش خود به چندین قسمت با قیمت‌های مختلف بروید.
مهمترین چیزی که باید به خاطر داشته باشید این است که نقدینگی بازار لزوماً ثابت نیست، بلکه در مقیاس پویا از نقدینگی بالا تا نقدینگی کم کار می‌کند. موقعیت یک بازار در این طیف نقدینگی به عوامل مختلفی مانند حجم معامله‌گران و زمان روز معامله بستگی دارد.
اگر در حال معامله در یک بازار خارج از کشور یا بازاری خارج از ساعات کاری هستید، ممکن است متوجه شوید که شرکت‌کنندگان در این بازارها کمتر هستند و بنابراین نقدینگی بسیار کمتر است. برای مثال، ممکن است نقدینگی کمتری در جفت‌های فارکس پوند در طول ساعات معاملات آسیایی وجود داشته باشد. این میتواند منجر به اسپرد گسترده‌تری نسبت به ساعات معاملات اروپا شود.
در نهایت باید گفت که این روزها و در شرایط کنونی اقتصاد کشور بازار سرمایه از ظرفیت و بهانه‌های لازم برای سرمایه‌گذاری و سودآوری برخوردار است و در نتیجه می‌بینیم که این نقدینگی به سمت این بازار در حرکت بوده و موجب تداوم رشد قیمتها شده است.
هرچه نقدینگی به سمت بازار سهام ورود پیدا کند، از چند جهت میتواند برای اقتصاد کشور خبر خوبی باشد. نخست اینکه فلسفه اصلی بازار سرمایه تامین مالی ارزان، شفاف و سریع صنایع و بنگاه‌ها است که این اتفاق با ورود نقدینگی اتفاق خواهد افتاد.
از سوی دیگر حضور نقدینگی در بازار سهام موجب می‌شود تا سوداگری و دلالی در سایر بازارها به حداقل برسد و از این جهت نیز، اقتصاد کشور از ورود نقدینگی به سمت بازار سهام نفع خواهد برد.
اگر می خواهید در موضوعات مرتبط با سرمایه گذاری و ارزهای دیجیتال اطلاعات تخصصی و کاملی داشته باشید حتما به سایت و شبکه های اجتماعی گروه سرمایه گذاری مهدی رجبی (mahdirajabi.com) سر بزنید:
تعریف نقدینگی و کاربردهای آن
نقدینگی به این علت اهمیت دارد که میتواند باعث اینجاد تورم یا رکود در یک جامعه بشود، به این شکل که اگر نقدینگی در یک جامعه زیاد بشود قدرت خرید بیشتر می‌شود سپس اجناس و خدمات بیشتر از ارزششان گران می‌شوند.
به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری آنا، نقدینگی به این علت اهمیت دارد که میتواند باعث اینجاد تورم یا رکود در یک جامعه بشود، به این شکل که اگر نقدینگی در یک جامعه زیاد بشود قدرت خرید بیشتر می‌شود سپس اجناس و خدمات بیشتر از ارزششان گران می‌شوند.برای اینکه بتوانیم در جامعه رکود یا تورم را کنترل کنیم باید حجم نقدینگی جامعه را با مقدار تولید متناسب بکنیم.
نقدینگی چیست؟
اگر بخواهیم به زبان ساده نقدینگی را بیان کنیم میتوانیم به حجم پولی که خارج از سیستم بانکی است را نقدینگی بگوییم کنترل نقدینگی یکی از اهداف مهم کشورهاست زیرا با کنترل آن می‌توان به تولید داخلی کمک کرد.اگر بخواهیم نقدینگی را کامل تعریف کنیم میتوانیم بگوییم به مجموعه پول شامل سپرده‌های دیداری بخش غیردولتی نزد بانک‌ها و اسکناس و مسکوک در دست اشخاص و شبه پول شامل سپرده‌های سرمایه‌گذاری مدت‌دار، سپرده‌های قرض‌الحسنه پس‌انداز و سپرده‌های متفرقه نقدینگی گفته می‌شود.
کاربرد نقدینگی
اگر نقدینگی در جامعه زیاد بشود مقدار تقاضی اجناس نیز بیشتر می‌شود زیرا قدرت خرید افزایش یافته و این علتی برای افزایش تورم می‌شود و همچنین کم شدن نقدینگی هم خوب نقدینگی چیست و چرا اهمیت دارد؟ نیست زیرا باعث ارزان شدن اجناس کمتر از ارزششان می‌شود.
دولت ها برای کنترل نقدینگی از سیاست های پولی استفاده می‌کنند
رشد نقدینگی شامل پول هایی می‌شود که به جای تولید صرف خرید و فروش می‌شود.
یکی از بزرگترین چالش برای سیستم های بانکی کنترل نقدینگی است. بانک ها منابع خود را با استفاده از سرمایه گذاری‌های کوتاه مدت بدست می‌آورند و معمولا تسهیلات سرمایه گذاری آنها به پروژه هایی است که درجه نقدشوندگی پایینی دارند.
اگه بانک در تأمین بودجه به مشکل بربخورند دیگر نمی‌توانند تعهدات خود را انجام بدهند و کم کم به سمت ورشکستگی می‌روند.
همچنین مقادیر فراوان نقدینگی باعث می‌شود که نرخ سود دهی به سرمابه گزاران کم بشود در پی این کار آنها بازار را از دست خواهند داد.
مدیریت نقدینگی
در حالت کلی خدمات مدیریت نقدینگی را مترادف با محصولات آن در نظر می‌گیرند. به‌عبارتی دیگر کارهای انتقال بانکی، خدمات بازرگانان و حساب‌های رفت و برگشت از جمله خدمات مدیریت نقدینگی می‌باشند که تاثیر بسزایی در افزایش سود سازمان‌ها دارند. در این مقاله قصد داریم برای افرادی که صاحب کسب و کاری هستند و به‌دنبال روشی جهت رفع مشکل نقدینگی می‌باشند، موضوعات مفید و پرکاربردی را ارائه دهیم.
آنچه در ادامه خواهید خواند.
معرفی نرم افزار : نرم افزار دریافت و پرداخت
به معنای واقعی کلمه نقدینگی به سازمان‌دهی و مدیریت ورود و خروج وجه نقدی اطلاق می‌شود که امروزه به دلیل بالا رفتن معاملات نقدی در طول روز، مدیریت آن اهمیت بالایی پیدا کرده است. مدیریت نقدینگی به دلیل اهمیت بسیار بالایی که دارد، هم برای سازمان‌ها و هم افراد، موضوعی مهم و کلیدی است؛ به‌طوری که در حوزه تجارت، یکی از مهمترین جزء‌ها در ثبات مالی سازمان‌ها، مدیریت نقدینگی می‌باشد.
اهمیت مدیریت نقدینگی
همانطور که در بخش قبل اشاره کردیم، زمانی که موضوع ثبات مالی یک سازمان مطرح می‌شود، اولین چیزی که به آن اشاره می‌گردد، مدیریت نقدینگی است که جزء کلیدی‌ترین بخش‌های ثبات مالی تعریف شده است. به دلیل آنکه دارایی اصلی همان وجه نقد است و جهت پرداخت تعهدات از این وجه نقد استفاده می‌شود، از همین‌رو جهت دست‌یابی به سود بالا، بایستی آن را مدیریت نمود. در واقع همین موضوع یکی از اصلی‌ترین و تاثیرگذارترین بخش‌ها بر روی رشد آینده نقدینگی چیست و چرا اهمیت دارد؟ سازمان‌ها است.
امروزه به دلیل پیشرفت‌های چشمگیری که در زمینه‌های علمی بشر به آن دست یافته است، سازمان‌ها می‌توانند مدیریت وجوه نقد را به‌وسیله بانکداری آنلاین انجام نمایند. پس می‌توان برای کنترل بیشتر بر جریانات نقدینگی و دسترسی راحت‌تر به آن، تجارت خود را به صورت کامل با بانکداری آنلاین یکی کرد.
تکنیک‌های مدیریت نقدینگی
مدیریت نقدینگی به مجموعه‌ای از فرآیندهای قابل تامل گفته می‌شود که نیاز به تفکر بالایی دارند. روش‌هایی که صاحبان کسب و کار به منظور تمرین مدیریت وجوه نقد به کار می‌برند، عبارتند از:
- یکی از بهترین راه‌ها جهت بهبود جریان نقدینگی و همچنین افزایش وجه نقد، تسریع در گردآوری حساب‌های دریافتی می‌باشد.
- یکی از دیگر تکنیک‌ها، تمدید مدت پرداخت حقوق‌ها، طی دست‌یابی به دوره‌های اعتباری بلندمدت از طلبکاران می‌باشد.
- به‌روزرسانی بوسیله تکنولوژی‌های برتر یکی دیگر از تکنیک‌های مطرح در زمینه مدیریت نقدینگی می‌باشد. به نحوی که نگهداری از بانک اطلاعات مالی، دیجیتال‌سازی و ایجاد صفحات گسترده برای مدیریت و ارزیابی آسان‌تر در هر بازه زمانی و مکانی در اختیار سازمان‌ها قرار خواهد گرفت.
- از طرفی دیگر برای بهبود سودآوری و ایجاد جریان نقدی مناسب، سازمان‌ها بایستی راه‌های کاهش هزینه عملیاتی را در پیش روی خود قرار دهند.
معرفی نرم افزار : نرم افزار مدیریت تولید
فواید مدیریت نقدینگی برای سازمان‌ها
- بالا بردن میزان ذخیره‌سازی پول و کاهش دادن هزینه بدهی‌ها: در تجزیه و تحلیل مدیریت نقدینگی، مقدار هزینه‌های واقعی و پیش‌بینی شده را با هم مقایسه کرده و همیشه هدف اصلی در آنها جریان نقدی بیشتر به منظور کاهش بدهی‌ها و بالا بردن پس‌انداز‌ها می‌باشد.
- دریافت گزارش مالی و مدیریت دارایی به مشتریان به صورت ماهیانه، به منظور سازمان‌دهی بهتر برنامه‌های مالی و هزینه‌های اختیاری آنها، از جمله فواید مدیریت نقدینگی به شمار می‌رود که از اهمیت بالایی برخوردار است.
ریسک نقدینگی و اهمیت‌های آن
نقدینگی، قابلیت‌های بانک جهت پیگیری تعهدات وثیقه و نقدی، امری غیرقابل قبول است، در صورتی که بدون تحمل هیچ زیانی باشد. در اصل ریسک نقدینگی به موضوع چگونگی ناتوانی بانک در راستای رسیدگی به تعهدات خود (از قبیل مشاهده شده یا واقعی) که موجودیت مالی بانک و موقعیت آن را به خطر می‌اندازد، برمی گردد. در واقع سازمان‌ها با استفاده از مدیریت موثر دارایی بدهی، ریسک نقدینگی خود را کنترل می کنند.
معرفی نرم افزار : نرم افزار انبارداری
لازم به ذکر است که قبل از بحران مالی، موسسات مالی و بانک‌ها، به مدیریت نقدینگی و ترازنامه ها اهمیت نمی دادند. این در حالی است که به هنگام بحران، اکثر موسسات و سازمان‌ها در تلاش هستند تا میزان قابل توجهی از نقدینگی را حفظ و ساختار مناسبی را برای ترازنامه‌ها تعیین نمایند. به زبان ساده‌تر، فرایند‌هایی که امروزه منجر به شکست بانک‌ها شده و در ادامه به منظور پایداری اقتصاد، از بانک مرکزی به نظام مالی نقدینگی تزریق می گردد.
معنای مدیریت ریسک نقدینگی
متناسب با موضوعات ارائه شده در مطالب قبل، مدیریت ریسک نقدینگی، استراتژی‌ها و فرآیندهایی را ارائه می‌دهد که طبق موارد زیر در بانک‌ها کاربرد دارند:
- توسعه استراتژی‌ها و اخذ اقدامات مناسب جهت کاهش و یا از بین بردن ریسک، به منظور تایید موجودیت منابع و وثیقه‌ها
- طراحی یک ترازنامه با ترکیب مناسبی از دارایی‌ها و بدهی‌ها در راستای بهینه‌سازی بازدهی شرکت و همچنین پروفایل ریسک
- برخورداری از حاشیه سود خالص مورد نظر از دیگر استراتژی‌های مدیریت نقدینگی می‌باشد که با اطمینان از ترازنامه بدون آنکه ریسکی نوسانات نرخ بهره را تهدید کند، حاصل می‌گردد.
- بررسی قابلیت‌های سازمان درخصوص پاسخگویی به نیازهای نقدی و وثیقه، به طوری که تاثیر منفی بر روی عملیات روزانه و یا موقعیت مالی کلی آن نداشته باشد.
مدیریت نقدینگی و ریسک نقدینگی در بانک ها
مديريت مؤثر نقدينگی به مجموعه سياست هایی گفته ميشود که به ايفای به موقع تعهدات تعیین شده بانک ها منجر ميشود و احتمال ايجاد وضعيت معکوس مالی را كاهش می دهد. نقدینگی ظرفیت بانک ها برای تامین افزایش وجه، ارزش دارایی ها و تعهدات نقدی سندهای مورد نظر با هزينه ای مناسب و بدون خسارت مورد تایید است.
ريسک نقدينگی بانک ها یعنی ناتوانی در اجرای تعهدات ذکر شده، بدون تاثیر معکوس بر وضعيت مالی بانک ها گفته می شود.ريسک نقدينگی بانک ها وابسته به سپرده های بلندمدت با بهره جويی از بدهی های کوتاه مدت است و بدين ترتيب بدهی بانک ها (سپرده های بانکی) يا بايد به طور مستمر تجديد شود يا اين بدهی ها تأمين مالی مجدد شود.
ريسک نقدينگی در هر بانک معمولاً يک ماهيت منحصربه فرد در آن بانک دارد، اما گاهی ممکن است با مشکلات نقدينگی نظام مالی همگام شود. با در نظرگرفتن ويژگی های منحصربه فرد هر مؤسسه مالی، تعريف درست سياست نقدينگی از لحاظ روش کار و تخصص، نخستين مسئوليت مديريت هر بانک محسوب ميشود.
