دامنه نوسان قیمت چیست؟

انواع نوسانات قیمتی، نمودارهای نوسانات قیمتی و دامنه نوسان
سرمایه گذاری در بازارهای مختلف بدون داشتن اطلاعات دقیق و بروز موجب هدر رفتن سرمایه و متحمل شدن زیان می گردد. سرمایه گذاران سعی می کنند با استفاده از نمودار نوسانات قیمتی و تجزیه و تحلیل کردن بازار های مختلف و مهم تر از همه پیش بینی آینده قیمتی یک بازار، فرصت های ویژه سرمایه گذاری را کشف و سرمایه خود را افزایش دهند.
در این به مقاله بررسی پرسش نوسانات قیمتی چیست؟ نمودارهای نوسانات قیمتی و دامنه نوسان، اهمیت نوسان قیمت، بررسی انواع نوسانات قیمتی دلار، طلا، مسکن و خودرو که مهم ترین بخش های بازار هستند، میپردازیم و نمودار تغییرات قیمت هر کدام از آنها را ارائه می دهیم.
فعالان در بازار بورس
فعالان در بازار طلا
فعالان در بازار خودرو
در این مقاله به مباحث زیر می پردازیم:
نوسان قیمت چیست؟
قیمت کالاها و خدمات در بازار دائما یکسان و یکنواخت نیست، بلکه تحت تاثیر عواملی همچون: عرضه و تقاضا، هیجانات بازار، اخبار سیاسی و اقتصادی و … در حال تغییر، افزایش یا کاهش می باشد. این افزایش یا کاهش در قیمت ها را در یک بازه زمانی، نوسانات قیمتی می گویند.
علت نوسانات قیمتی چیست؟
مطالب مرتبط:
علت اصلی اینکه گاهی کالایی قیمتش افزایش می یابد و گاهی همان کالا قیمتش کم می شود را می توان به دو عامل مهم عرضه و تقاضا نسبت داد. عرضه به معنای ارائه کالا به منظور فروش است، تقاضا بر خلاف عرضه به معنای میزان درخواست برای خرید کالا است.
اگر در بازار تقاضا برای خرید یک محصول افزایش پیدا کند، یعنی عده زیادی از مردم تمایل به خرید آن داشته باشند، خریداران حاضر اند برای بدست آوردن آن محصول بهای بیشتری نیز پرداخت کنند. در صورتی که عرضه یک محصول به بازار بیش از نیاز مردم باشد و مردم تمایل زیادی به خرید آن نداشته باشند، فروشندگان سعی می کنند با کاهش قیمت کالا میزان فروش خود را افزایش دهند.
لازم به ذکر می باشد که در صورتی که در موارد گفته شده تقاضا کم باشد، قیمت کاهش می یابد؛ همچنین اگر عرضه کم باشد، قیمت یک محصول افزایش می یابد.
کنترل نوسانات قیمت
به منظور کنترل قیمتها می توان از روشهای مختلفی مانند دامنه نوسان قیمت و یا توقف نماد معاملاتی و … استفاده نمود. بکارگیری این روشها موجب ثبات بیشتر بازار و جلوگیری از هیجانی شدن معاملات می شود.
مبنای نوسانات قیمت
قیمت یک سهام در بازار بورس در طول یک روز بر اساس دامنه نوسان خود تغییر می کند، بنابراین قیمت در طول روز یک عدد مشخص نیست و بین محدوده دامنه نوسان متغییر است؛ بنابراین قیمت روز آینده سهم براساس کدام مبنای قیمت تغییر میکند؟
قیمت پایانی همان روز یک سهم، مبنای نوسانات قیمت در روز آینده خواهد بود. به عنوان مثال اگر آخرین قیمت یک سهم در پایان یک روز 1,000 ریال باشد، قیمت فردا براساس همان 1,000 ریال نوسان خواهد کرد.
دامنه نوسان قیمت
در بعضی بازارها (مانند بازار بورس) به منظور کنترل نوسانات قیمت و جلوگیری از ریزش یا افزایش تصاعدی قیمت، از دامنه نوسان قیمت استفاده میکنند. دامنه نوسان قیمت حدود مجاز برای افزایش و یا کاهش قیمت میباشد؛ به این صورت که قیمت یک سهم بیشتر از دامنه تعیین شده نمیتواند افزایش یابد یا اینکه نمیتواند کمتر از میزان تعیین شده متضرر شود.
دامنه قیمت در بورس چیست؟
سهام شرکتهای پذیرفته شده در بازار بورس در ساعات معاملاتی، از میزان حدود قیمتی که برای آن مشخص شده است، فراتر نمی رود، این محدودیت را در نرخ قیمت دامنه قیمت می گویند. در بازار بورس تهران دامنه نوسان قیمت، حداکثر 5+ و حداقل 5- نسبت به قیمت پایانی روز قبل می باشد.
دامنه نوسان قیمت سهام چیست؟
به منظور اینکه قیمت سهام به صورت هیجانی (به خصوص تحت تاثیر معاملات معامله گران خرد) قرار نگیرد و بازار فرصت کافی برای بازنگری و ارزیابی قیمت سهم را داشته باشد و همچنین سود و زیان سرمایه گذاران حدود مشخصی داشته باشد، از دامنه نوسان قیمت سهام استفاده می کنند. هوش هیجانی تاثیر بسزایی دامنه نوسان قیمت چیست؟ در نوع رفتار و تصمیمات افراد ازجمله معامله گران می گذارد، اگر می خواهید اطلاعات خود را درباره هوش هیجانی تکمیل کنید، مقاله هوش هیجانی را مطالعه نمایید.
دامنه مجاز نوسان
به بالاترین و پایین ترین قیمتی که یک سهم مجاز است در طی یک روز معاملاتی معامله شود، دامنه مجاز نوسان می گویند.
حجم مبنا چیست؟
در بازار بورس، به حداقل تعداد سهامی که باید در طول روز معامله شود تا قیمت بتواند به سقف یا کف قیمتی خودش برسد، حجم مبنا گفته می شود.
تفاوت دامنه نوسان قیمت در بورس و فرابورس
دامنه نوسان در تمام سهام های بورسی و سهم های بازار اول و دوم فرابورس به این صورت می باشد که قیمت امروز سهام، نسبت به قیمت پایانی روز قبل از خودش، می تواند 5 درصد مثبت یا منفی شود. یعنی دامنه نوسان بین + و – پنج درصد می باشد.
بازار بورس شامل دو بازار اول و دوم می باشد، که بازار اول از دو تابلوی اصلی و فرعی تشکیل می شود.
بازار فرابورس شامل بازار اول، بازار دوم، بازار سوم، بازار ابزارهای نوین مالی و بازار پایه است، که بازار پایه دارای سه تابلوی زرد، تابلوی نارنجی و تابلوی قرمز می باشد.
حراج ناپیوسته بدون محدودیت دامنه نوسان چیست؟
در این نوع از حراج یک محدوده زمانی 30 دقیقه ای مشخص می شود و معامله ای انجام نمی شود، بعد از این زمان، چنانچه قیمت عرضه با قیمت تقاضا برابر شود، معامله انجام شده و قیمت سهم با همان قیمت کشف می شود.
بازگشایی بدون محدودیت دامنه نوسان یعنی چه؟
چنانچه سهمی به خاطر دلایلی متوقف شود و معامله نشود می گوییم آن سهم متوقف شده؛ حالا پس از باز شدن و شروع دوباره معاملات سهم، اگر قیمت سهم بدون توجه به دامنه نوسان تعیین شده معامله شود، به این حالت، بازگشایی بدون محدودیت دامنه نوسان می گویند.
انواع نوسانات قیمتی
در ادامه این مقاله به بررسی نوسانات قیمت در بازارهای مختلف می پردازیم.
نوسانات قیمت ارز
در کشور ما ارزهای متعددی مورد معامله و استفاده قرار می گیرد، که پر کاربرد ترین آن دلار می باشد. در طی چند سال اخیر نرخ ارز دچار نوسانات و تغییراتی شده که برایند آنها مثبت بوده است. شرایط سیاسی و گاهی هیجانات بازار علت اصلی این امر بوده است.
نوسانات قیمت دلار
قیمت دلار بیشتر اوقات در حال افزایش بوده و همیشه ارزش آن نسبت به ریال بیشتر بوده است، اما در چند سال اخیر رشد قیمت آن به صورت تصاعدی و با شیب تند بوده است. هرچند علت نوسان قیمت دلار تحولات سیاسی است، اما نقش دلالان در این بازار بی تاثیر نیست.
سایت نوسانات دلار
در یک سایت مربوط به نوسان دلار، کاربران می توانند قیمت لحظه به لحظه دلار را مشاهده کنند؛ علاوه بر دلار نرخ ارز بسیاری از کشورها به صورت لحظه ای بروزرسانی می شود. در این سایت کاربران حتی با استفاده از نمودارهای نوسانات قیمتی دلار و نمودار نوسان بیت کوین و همچنین سکه و طلا، به تحلیل و بررسی قیمت آنها بپردازند. سایت https://www.navasan.net می تواند در این زمینه بسیار کاربردی باشد.
نوسانات قیمت بیت کوین
بیت کوین از جمله ارزهای دیجیتالی است که می تواند در آینده ای نزدیک جایگزین پول شود، به طوری که در سراسر دنیا مردم برای مبادلات خود از بیت کوین استفاده کنند. آنچه که از نمودارهای نوسانات قیمتی بیت کوین مشخص می شود، آن است که قیمت بیت کوین در سالهای اخیر به طور چشم گیری در حال افزایش می باشد.
نوسانات قیمت طلا
قیمت طلا در بازار جهانی نشان می دهد، که این فلز گران بها فعلا در ثبات نسبی قرار دارد و نمی توان گفت سیر حرکت آن صعودی یا نزولی است.
نوسانات قیمت سکه
بازار سکه را نیز همانند طلا می توان گفت در یک ثبات نسبی قرار دارد و حتی نسبت به 1 سال قبل خود اندکی افت قیمت نیز داشته است.
نوسان قیمت خودرو
وجود مشکلات اقتصادی و مسائل سیاسی و همچنین مشکلات مربوط به تامین قطعات و افزایش قیمت قطعات خودرو موجب افزایش قیمت و بی ثباتی بازار خودرو شده است.
نوسانات قیمت مسکن
بازار مسکن به دلیل کاهش عرضه و به بیان بهتر کاهش ساخت و ساز مسکن در سالهای اخیر و همچنین دلالی سودجویان دچار افزایش شدید قیمت شده است. علت کاهش ساخت و ساز مسکن را می توان افزایش در قیمت مصالح ساختمانی و مقرون به صرفه نبودن برای انبوه سازان بیان کرد.
نوسانات قیمت میلگرد
میلگرد که جز محصولات صنعت فولاد می باشد مانند سایر محصولات این صنعت، با افزایش قیمت مواجه شده است.
نمودار نوسانات قیمتی
در ادامه با استفاده از نمودار سعی می کنیم تحولات و نوسانات در بازار های مختلف از جمله دلار را بیشتر تشریح کنیم.
نمودار نوسان دلار
در این نمودار قیمت دلار را در پنج سال اخیر نمایش می دهیم. همانطور که مشاهده می شود، تا سال 2018 قیمت دلار دارای یک ثبات نسبی بوده است، اما از سال 2018 با شیب زیادی در حال افزایش بوده است. در سال 2019 با افت و خیزهایی مواجه شده است، اما در پایان همین سال دوباره به صورت تصاعدی افزایش قیمت پیدا کرده است.
نمودار نوسان قیمت ارز
یکی از ارزهایی که کاربرد زیادی دارد، یورو می باشد؛ در اینجا نمودار نوسانات قیمت پنج سال اخیر یورو را مشاهده می کنیم. همانطور که ملاحظه می شود بسیار به روند تغییرات نمودار دلار شباهت دارد.
نمودار نوسان قیمت بیت کوین
تصویر زیر مربوط به نمودار نوسان بیت کوین در پنچ سال اخیر است. با توجه به نمودارنوسانات قیمتی بیت کوین قیمت بیت کوین از اواسط سال 2020 شروع به رشد کرده و در مدت چند ماه قیمت آن چندین برابر شده است.
نمودار نوسان قیمت خودرو
قیمت خودرو های داخلی در ده سال اخیر به شدت روند صعودی را طی کرده است و همچنان نیز با افزایش قیمت روبرو است. بازار خودروهای وارداتی نیز از یک طرف به علت نوسان قیمت دلار و از طرف دیگر به دلیل عوارض گمرکی سنگین (به منظور حمایت از خودروسازان داخلی)، همراه با قیمت خودروهای داخلی افزایش یافته است. البته قیمت (کارخانه) براساس میلیون تومان است. یکی از نمودارهای نوسانات قیمتی دامنه نوسان قیمت چیست؟ خودرو را در تصویر زیر مشاهده می نمایید.
نمودار نوسان قیمت طلا
یکی از نمودارهای نوسانات قیمتی طلا در بازار جهانی را در تصویر زیر مشاهده می کنید؛ قیمت طلا در طی پنج سال اخیر افت و خیزهای زیادی داشته است، اما روند حرکت نمودار مثبت است و این نشان از افزایش قیمت آن در سال های اخیر داشته است. تقریبا در ماههای آخر سال 2020 قیمت طلا به بالا ترین حد خود در این پنج سال رسیده است.
نکات مهم نوسانات قیمتی
در ادامه نکات مهمی را یادآور می شویم که برای تحلیل و بررسی نوسان قیمت ها و بررسی و درک بهتر نمودارهای نوسانات قیمتی مهم هستند.
معتبرترین سایت قیمت ارز
در زمینه اطلاع رسانی قیمت ارز، سایت ها و منابع متعددی موجود می باشند و می توان این اطلاعات را دامنه نوسان قیمت چیست؟ از بیشتر این سایت ها بدست آورد. سایت https://www.tgju.org/ یک سایت معتبر در این زمینه است که می توانید اطلاعات مربوط به قیمت ها و نوسانات قیمتی را به صورت لحظه ای دریافت کنید.
بروزترین قیمت دلار
قیمت دلار را می توان در هر لحظه به صورت آنلاین از سایت های مختلف دریافت کرد. اکثر سایت ها این قابلیت را دارند که قیمت دلار و سایر ارزها و همچنین قیمت طلا و سکه را در هر لحظه و با هر تغییر بروزرسانی کنند.
نمودار لحظه ای دلار
در سایت https://www.navasan.net بخشی وجود دارد به نام “تایم لاین ارز” که در این بخش، نمودار نوسانات قیمتی به صورت لحظه به لحظه قیمت دلار را گزارش می دهند. علاوه بر دلار قیمت طلا و سکه را نیز می توانید از همین بخش به صورت لحظه ای مشاهده کنید.
نمودار قیمت طلای جهانی
این نمودار متعلق به قیمت جهانی طلا است که نوسانات قیمتی آن را در پنج سال اخیر نمایش می دهد و با استفاده از آن می توان اطلاعات مفیدی بدست آورد، حتی می توان با توجه اطلاعات روندها، در مورد آینده قیمت آن نیز پیش بینی کرد.
روشهای پیشبینی نوسان قیمت
متخصصان و کارشناسان با استفاده از نمودارها و داده های مربوط به قیمت، همچنین با استفاده از ابزارهای تجزیه و تحلیل و علم تحلیل تکنیکال و در نظر گرفتن رفتار قیمت در گذشته، آینده قیمت را تا حدودی پیش بینی می کنند. این امر می تواند برای سرمایه گذاران بسیار مفید باشد تا بتوانند نوسانات قیمتی را پیش بینی کنند و بگویند که سرمایه گذاری در کدام بازار سودآوری بیشتری دارد.
نتیجه گیری
قیمت کالاها و خدمات در بازار دائما یکسان و یکنواخت نیست، بلکه تحت تاثیر عواملی ازقبیل عرضه و تقاضا، هیجانات بازار، اخبار سیاسی و اقتصادی و … در حال تغییر، افزایش یا کاهش می باشد. این افزایش یا کاهش در قیمت ها در یک بازه زمانی، تحت عنوان نوسانات قیمتی شناخته می شوند.
اگر اطلاعات موجود در این مقاله که به مبحث انواع نوسانات قیمتی و نحوه ایجاد، بستن و تغییر نوسانات قیمتی پرداخته است، برای شما مفید بوده، با ارسال آن به دوستان و اطرافیان خود، آنها را نیز از این مطلب بهره مند سازید؛ همچنین با ارسال نظرات و پیشنهادات خود می توانید به بهتر شدن مطالب ما کمک کنید.
دامنه نوسان قیمت سهام در بورس و تاثیر آن بر معاملات بازار
دامنه نوسان قیمت سهام ابزاری است که حد بالا و پایین معامله یک سهم را مشخص و نوسانات قیمت آن را کنترل میکند. تاثیر دامنه نوسان قیمت سهام در بورس را در کارگزاری سرمایه و دانش بخوانید.
دامنه نوسان قیمت سهام چیست ؟ این دامنه چه اهمیتی برای کاربران در بازار بورس دارد؟ در این مقاله با شما همراه هستیم تا یکی از مهمترین فاکتورهای مربوط به بازار یعنی دامنه نوسان بورس را با شما مرور کنیم. همان طور که میدانید معاملات در بازار بورس تهران با محدودیت نوسان در طول روز همراه است. اما بسیاری از کاربران اطلاعات کافی درباره این دامنه نوسان نداشته و به همین دلیل در هنگام شروع معاملات خود در بازار با چالشهایی روبرو میشوند.
در ادامه سری تا پیاز دامنه نوسان قیمت سهام را بررسی کرده و تأثیر آن بر معاملات را نیز ارزیابی خواهیم نمود.
دامنه نوسان قیمت سهام چیست
دامنه نوسان بورس چیست و آیا فقط مختص بازار بورس ایران است؟ قیمت هر سهم در بازار بورس ایران در طول هر روز کاری میتواند مقدار مشخصی از قیمت روز قبل جابهجا شود. به این معنی که امکان افزایش و یا کاهش قیمت یک سهم در یک روز بیشتر از این محدوده نوسان وجود نداشته و در صورت ارائه پیشنهادات قیمتی کمتر یا بیشتر از محدوده مجاز در نظر گرفته شده، عملاً امکان معامله برای کاربر وجود نخواهد داشت.
دامنه نوسان قیمت سهام تنها مختص بورس ایران نبوده و همه کشورهای بزرگ نیز از این مهم استفاده میکنند. با توجه به مزیتهایی که در ادامه به بررسی آنها خواهیم پرداخت، این ابزار در بزرگترین بازارهای بورس جهانی نیز کاربرد دارد. البته مقدار این محدوده در هر بازار متفاوت است. برخی از کشورها 10 درصد از قیمت نهایی روز گذشته، در برخی کشورها 20 درصد و در ایران به صورت معمول 5 درصد تعیین شده و کاربرد دارد.
دامنه نوسان قیمت سهام در بورس چقدر است؟
اکنون درک کردید که دامنه نوسان قیمت سهام چیست و فقط مختص بازار بورس تهران هم نبوده و در همه کشورها از مزیتهای آن استفاده میشود. اما دامنه نوسان قیمت سهام در بورس تهران چقدر است؟ دامنه نوسان بورس تهران در هر روز برای هر بازار متفاوت است.
دامنه نوسان سهام در بازار بورس تابلو اصلی و فرعی 5 درصد است. به این معنی که قیمت یک سهم در هر روز نسبت به قیمت روز قبل حداکثر میتواند 5 درصد افزایش یا 5 درصد کاهش پیدا کند.
دامنه نوسان قیمت حق تقدم سهام مثبت و منفی 10 درصد است.
دامنه نوسان قیمت در بازار اول و دوم فرابورس 5 درصد است.
در بازار پایه فرابورس نیز سهام در سه تابلو مختلف دستهبندی میشوند که دامنه نوسان قیمت هر یک از این تابلوها با هم متفاوت است.
دامنه نوسان قیمت سهام در تابلو زرد فرابورس مثبت و منفی 3 درصد است. در صورتی که در این سهمها شاهد صفر خرید و یا فروش به مدت سه روز متوالی باشیم، دامنه نوسان به مثبت و منفی 5 درصد تغییر خواهد کرد.
دامنه نوسان قیمت سهام در تابلو نارنجی 2 درصد است و در صورت وجود صف خرید یا فروش به مدت سه روز متوالی در این سهمها، دامنه نوسان آنها به 4 درصد تغییر پیدا خواهد کرد.
دامنه نوسان قیمت سهام در تابلو قرمز 1 درصد است و در صورت وجود صف خرید یا فروش به مدت سه روز متوالی در این سهمها، دامنه نوسان آنها به 3 درصد تغییر خواهد یافت.
معیار تعیین دامنه نوسان قیمت سهام چیست
دقت داشته باشید که دامنه نوسان بورس بر اساس قیمت نهایی روز قبل تعیین میشود نه سایر قیمتها. اگر به تابلو بورس نگاه کرده باشید در پایان هر روز قیمتهای مختلفی برای یک سهم اعلام میشود.
قیمت آغازین اولین قیمتی است که هر روز سهم مورد نظر اولین معامله را با آن شروع کرده است.
قیمت پایانی قیمت آخرین معامله صورت گرفته در آن سهم در انتهای روز است.
پایینترین و بیشترین قیمت نیز قیمتهای حداقلی و حداکثری مربوط به یک سهم هستند.
در نهایت قیمت نهایی یک سهم از میانگین وزنی دامنه نوسان قیمت چیست؟ معاملات صورت گرفته در طول روز به دست میآید که معیار تعیین دامنه نوسان قیمت سهام در روز بعد خواهد بود.
در واقع صفر دامنه نوسان در هر روز کاری همان قیمت نهایی روز قبل است و 5 درصد کاهش یا افزایش از این قیمت محاسبه میشود.
تاریخچه و آینده دامنه نوسان قیمت سهام چیست
لازم به توضیح است که هر چند دامنه نوسان بورس در شرایط فعلی حداکثر 5 درصد است، اما این محدوده در طول تاریخچه بورس متفاوت بوده و ممکن است در آینده نیز دستخوش تغییراتی شود. سازمان بورس بر اساس شرایط موجود و پیشرفت بازار اقدام به ایجاد تغییر در این دامنه کرده است. دامنهای که در سالهای گذشته ابتدا 3 درصد بود و سپس به 5 درصد افزایش پیدا کرد. از این رو تغییر کردن آن در آینده نیز خیلی دور از ذهن نخواهد بود.
تأثیر دامنه نوسان قیمت سهام در بورس و معاملات چیست؟
با تعریف دامنه نوسان در بورس آشنا شدید و اکنون میدانید که دامنه نوسان قیمت سهام چیست . اما لازم است تا تأثیر دامنه نوسان بر معاملات کاربران را نیز بررسی کنیم. دقت کنید که تأثیر این دامنه ممکن است شرایط معاملات شما را با چالشهایی روبهرو سازد. از این رو دقت به این نکات اهمیت بسیار زیادی برای افراد فعال در بازار بورس دارد.
به عنوان اولین تأثیر باید در نظر بگیرید که امکان افت قیمت یک سهم در هر روز بیش از 5 درصد نسبت به قیمت نهایی روز قبل وجود ندارد.
هم چنین امکان افزایش قیمت سهم بیش از 5 درصد قیمت نهایی روز قبل وجود نخواهد داشت.
وقتی تقاضا برای یک سهم افزایش یافته و در نتیجه قیمت سهم رو به افزایش است، در نهایت این امر میتواند منجر به ایجاد صف خرید در سهم مورد نظر شده که ایجاد صف خرید دقیقاً به دلیل وجود همین دامنه نوسان بورس است.
هم چنین مفهوم صف فروش نیز به دلیل تعریف دامنه نوسان در بورس ایجاد شده است. وقتی عرضه یک سهم با فشار زیادی همراه شده دامنه نوسان قیمت چیست؟ و نهایت افت قیمت مجاز در طول یک روز برای آن رخ میدهد، شاهد ایجاد صف فروش در آن خواهیم بود.
حداکثر میزان افت یا افزایش سرمایه در طول روز با دامنه نوسان 5 درصد چقدر است؟
با تعریف دامنه نوسان بورس آشنا شدید. دقت داشته باشید که برخی از کاربران با این تعریف بر این تصور هستند که حداکثر میزان ممکن برای افت سرمایه یا افزایش سرمایه آنها در طول روز 5 درصد خواهد بود. این تصور اشتباه است.
فرض کنید که شما یک سهم در ابتدای یک روز کاری در صف خرید خریداری کرده باشید. در صورتی که قیمت سهم در انتهای روز به صف فروش برسد، سرمایه شما با 10 درصد افت قیمت و 1.5 درصد کارمزد همراه شده است. در واقع ممکن است شما در طول یک روز 11.5 درصد از سرمایه خود را از دست بدهید.
فرض کنید که شما در ابتدای یک روز سهمی را در صف فروش خریداری کرده باشید. اگر قیمت سهم در طول همان روز به صف خرید برسد، سرمایه شما با 10 درصد افزایش سرمایه و 1.5 درصد کارمزد همراه شده که در نهایت سود 8.5 درصدی را برای شما به دنبال خواهد داشت.
نحوه تعیین دامنه نوسان قیمت سهام در بورس بر اساس حجم مبنا
برای اینکه بهتر از قبل بدانید دامنه نوسان قیمت سهام چیست باید شما را با یک مفهوم دیگر در بازار به نام حجم مبنا آشنا کنیم. زیرا محاسبه دامنه نوسان قیمت برای هر روز به این اصطلاح نیز وابسته است.
حجم مبنا چیست؟
اگر به تابلو بورس برای هر سهم دقت کرده باشید، یکی از اطلاعات درج شده در تابلو برای هر سهم حجم مبنا است. حجم مبنا برای هر سهم بر اساس فاکتورهای مختلفی اعم از میزان کل سهام موجود برای آن سهم، درصد شناوری و مواردی از این دست تعیین میشود.
در اصطلاح بازار به حداقل حجمی که لازم است تا محدوده نوسان قیمت یک سهم به صورت کامل اعمال شود، حجم مبنا گفته میشود. در واقع برای اینکه قیمت یک سهم بتواند در نهایت به حداکثر دامنه نوسان چه در جهت منفی و چه در جهت مثبت برسد، حداقل باید به مقدار حجم مبنا معامله شده باشد.
برای درک هر چه بهتر این مفهوم، شما را با یک مثال ساده همراه میکنیم. فرض کنید که قیمت نهایی یک سهم در روز گذشته 1000 تومان بوده است. در شروع روز جاری این سهم در صف فروش باز شده و در تابلو با 5 درصد منفی روی عدد 950 تومان قرار گرفته و تا انتهای روز از صف فروش خارج نشود. در شرایط عادی و بدون وجود حجم مبنا، قیمت نهایی این سهم برای روز آتی همان 950 تومان خواهد بود. اما این مهم با وجود حجم مبنا شرایط دیگری خواهد داشت.
اگر حجم معاملات سهم در روز جاری حداقل به حجم مبنا برسد، قیمت نهایی آن 950 است. اما اگر حجم معاملات نتواند به حجم مبنا برسد، عملاً قیمت نهایی روز آتی مقداری کمتر و با یک تناسب بر اساس حجم مبنا و حجم معاملات تعیین خواهد شد.
مزیتهای دامنه نوسان قیمت سهام چیست
تا به اینجای مقاله تشریح کردیم که دامنه نوسان قیمت سهام چیست و چگونه محاسبه میشود. اما این ابزار چه مزیتهایی برای کاربران به دنبال دارد؟
با وجود دامنه نوسان قیمت سهام، سهامداران بزرگ و افراد با سرمایهای زیاد امکان ایجاد تغییرات خیلی زیاد و به دلخواه خود را در قیمت سهم نخواهند داشت و این میزان حداکثر به مقدار دامنه نوسان خواهد بود.
وجود دامنه نوسان بورس باعث میشود تا در نهایت در انتهای روز قیمت واقعی سهم کشف شود. در صورت بروز اختلال در روند معاملات از سوی برخی از سهامداران و یا در زمان شروع عرضه یک سهم بعد از چند روز بسته بودن، از دامنه نوسان برای کشف قیمت آن استفاده میشود.
در شرایط بحرانی، دامنه نوسان از بروز تلاطمهای شدید در هر سهم جلوگیری میکند.
کاهش ریسک معاملات برای کاربران هم از مزیتهای وجود دامنه نوسان است تا آنها بیش از یک درصد مشخص در طول روز محتمل ضرر نشوند.
هم چنین با تعریف حجم مبنا باید درک کنید که ایجاد همین محدوده نوسان 5 درصدی در یک سهم نیز نیاز به سرمایه زیادی داشته و برای هر کسی با سرمایه کم امکانپذیر نخواهد بود. به این معنی که با یک معامله در صف فروش نمیتوان قیمت نهایی سهم را به منفی 5 درصد کاهش داد و برای این منظور حداقل نیاز است تا به مقدار حجم مبنا در آن سهم معامله صورت پذیرد.
معایب دامنه نوسان قیمت سهام چیست
دامنه نوسان قیمت سهام در بورس معایبی را نیز با خود به همراه دارد که درک آنها نیز برای کاربران لازم است.
ایجاد صف فروش و صف خرید از اصلیترین معایب این دامنه نوسان است.
عدم امکان سوددهی خیلی زیاد یک سهم در طول یک روز و یا چند روز را نیز میتوان به این معایب اضافه نمود.
دامنه نوسان قیمت سهام همان طور که از کاهش قیمت قابل توجه یک سهم جلوگیری کرده و مانع از ضرر کردن زیاد کاربران در بازار در طول یک روز میشود، از افزایش قیمت بی رویه آن نیز جلوگیری مینماید.
استثنائات دامنه نوسان بورس چیست
اکنون به خوبی میدانید که دامنه نوسان چیست و چه کاربردی در بازار دارد. اما لازم به یادآوری است که دامنه نوسان قیمت سهام با استثنائاتی نیز روبرو است. در برخی از مواقع دامنه نوسان قیمت یک سهم تغییراتی به خود میبیند.
در صورت افشای اطلاعات با اهمیت از نوع الف، در روز باز شدن قیمت آن، هیچ محدودهای برای آن تعیین نشده و قیمت سهم بدون دامنه نوسان قیمت سهام معامله خواهد شد.
در صورت برگزاری مجمع سالانه با هدف تقسیم سود یا تصویب صورتهای مالی، در روز باز شدن، قیمت سهم بدون محدودیت دامنه نوسان قیمت سهام باز خواهد شد.
در صورت توقف معاملات در یک نماد به دلیل افزایش سرمایه یک شرکت نیز قیمت آن در روز ابتدایی معاملات بدون محدودیت نوسان باز خواهد شد.
جمعبندی و نتیجهگیری
در این مطلب با تعریف دامنه نوسان در بورس آشنا شدیم. مفهوم دامنه نوسان قیمت سهام در بورس در اکثر کشورهای جهان برای جلوگیری از افت و خیز شدید قیمت در طول یک روز مخصوصاً در شرایط بحرانی و به وجود آمدن اخبار اقتصادی و سیاسی مختلف معنا پیدا میکند. در بازار بورس ایران نیز این مفهوم با همین استدلال مورد استفاده قرار گرفته و لازم است تا کاربران قبل از اینکه وارد معاملات واقعی در این بازار شوند، بدانند دامنه نوسان قیمت چیست؟ که دامنه نوسان قیمت سهام چیست و چه تأثیری روی معاملات آنها خواهد داشت.
دامنه نوسان قیمت در بورس چیست؟
قیمت سهام یک شرکت در بازار بورس اوراق بهادار در یک روز کاری دارای محدودیت هایی می باشد که برای هر سهم هر روز حداقل قیمت مجاز و حداکثر قیمت مجاز تعیین می گردد که به آن دامنه نوسان قیمت گفته می شود یا به عبارت دیگر به معنی قیمت مجاز برای معاملات سهام در طول روز است.
دامنه نوسان در بازار بورس ایران به دلیل کمبود آگاهی های مالی و آشفتگی های قیمت و حساسیت بازار به شایعات و هیجانات ایجاد شده تا از ضرر و زیان سهام داران خرد و افراد مبتدی و کم تجربه جلوگیری شود.
در حال حاضر محدودیت نوسان قیمت در بورس و فرابورس ایران حداکثر مثبت ۵% و حداقل منفی ۵% خواهد بود و برای بازار پایه فرابورس و سهام های حق تقدم این دامنه ۲برابر خواهد بود یعنی مثبت ۱۰% و منفی ۱۰%.
این محدودیت مجاز قیمت (دامنه نوسان) باعث کاهش ریسک و جلوگیری از نوسان هیجانی قیمت در بازار می شود و برای سرمایه گذاران مبتدی و تازه کار در بورس مفید خواهد بود که در صورت کاهش قیمت دچار زیان های سنگینی نشوند.
در تصویر فوق مربوط به سهام شرکت فولاد مبارکه اصفهان در کادر قرمز رنگ قیمت مجاز، دامنه نوسان قیمت این سهم در یک روز را مشخص می کند که با توجه به قیمت پایانی روز قبل که در کادر آبی رنگ مشخص می باشد هر روز تعیین می گردد. حال برای روز بعد با توجه به کادر زرد رنگ که قیمت پایانی سهام مشخص می شود فردای روز کاری روی قیمت ۳۸۶۹ ریال مثبت و منفی ۵ درصد نوسان خواهد کرد.
چه زمانی دامنه نوسان قیمت برداشته می شود؟
زمانی که برای شرکت یک رویداد حائز اهمیت اتفاق می افتد مانند : مجامع شرکت ها، تقسیم سود، افزایش سرمایه، افشای اطلاعات با اهمیت و غیر… باعث می شود نماد شرکت در تابلوی بورس متوقف شود و در این حالت خرید و فروش صورت نمی گیرد. حال ناظر بازار با توجه به اطلاعات بااهمیتی که نماد شرکت به خاطـر آن متوقف شده است، و ممکن است تأثیری، بیش از دامنه نوسان تعیینشده بر قیمت سهم داشته باشد در روز بازگشایی محدودیت نوسان قیمت برداشته خواهد شد . طبیعی است که بر اساس سازوکار حراج، باید اجازه داده شود تا اطلاعات، تأثیر واقعی خود را بر میزان عرضه و تقاضا و درنتیجه قیمت سهام بگذارد، هرچند این تأثیـر بیشتـر از دامنه مجـاز نوسـان روزانه باشد.
دامنه نوسان در بورس چیست + فیلم آموزش دامنه نوسان بورس
دامنه نوسان در بورس چیست – بررسی دقیق دامنه نوسان در بورس
معمولا در طی روز، دادوستدهای سهام دارای نرخ مجازی می شوند که بدنبال این قضیه، بالاترین تغییرات برای یک قیمت تعریف می شود و آن را (دامنه نوسان در بورس) می نامند. یکی از بارزترین دلایل ایجاد این دامنه ها در بورس، پیشگیری از ضررهای احتمالی برای کسانی است که در ابتدای راه قرار دارند و تجربه ناچیزی هم در این زمینه بدست آورده اند.
دامنه نوسان چه تاثیری در بازار می گذارد؟
اغلب مسئله ای که در بازار، باعث فروکش کردن هیجانات ناشی از قیمت و پایین آوردن ریسک شده دامنه نوسان قیمت چیست؟ و کمک زیادی هم به فعالان کم تجربه بورس می کند، همین دامنه نوسانات است. این پدیده نه تنها اطمینان را برای این دسته از افراد بالا می برد، بلکه تغییر قیمت فقط در بازه ای خاص اتفاق می افتد و بدنبال آن از ضررهای سنگین نیز پیشگیری خواهد شد.
در تصویر زیر پست بانک ایران دارای سهمی است که با سه کادر کشیده شده، شرایط آن بخوبی نشان داده شده است.
روند معامله سهام در طی روز و در اولین تصویر به خوبی نشان داده شده است. در اینجا می بینید که عدد 3124، بالاترین میزان قیمت را درآن روز بدست آورده و 5 درصد در مقایسه با آخرین ساعات روز گذشته بالاتر رفته است. وجود دامنه نوسان در بازار باعث می شود تا در زمان افزایش میزان تقاضا برای سهام، از بالابردن قیمت فروش توسط فروشندگان جلوگیری شود.
میزان ضرر و یا رشد سهام پستی بانک و روند قیمتی آن نیز در قسمت شماره 2 آمده است که نرخ نهایی سهم در معامله را نشان می دهد. در سهام پستی بانک هم که قسمت سوم را تشکیل می دهد، صف خرید را می بینید.
مقایسه نوسانات شرکت های مجاز در بورس
- این نوسانات در مقایسه با نرخ آخرین ساعات روز گذشته، به اندازه 5 درصد از هر یک از سهام ها هستند. یعنی میزان موثر گفته شده در بازار الف فرابورس، بصورت منفی یا مثبت هستند.
- همچنین می توان 10 درصد هم برای بازار ب شرکت فرابورسی در دامنه نوسانات در نظر گرفت و در انتها هم با دامنه نوسان، بصورت آزاد در فرابورس بازار ج مواجه شد.
- وقتی بازار الف فرابورس که مثبت و منفی هستند و همچنین دامنه نوسانات حق تقدم، در بین شرکت های بورس 10 درصد باشد، این عدد به اندازه 20 درصد هم در بازار ب فرابورس می شود. پس باید به این نتیجه رسید که دامنه نوسان در سهام های عادی به اندازه نصف دامنه نوسان حق تقدم هر یک از سهام، در نظر گرفته شده است.
معرفی شرایطی که سهم، فاقد دامنه نوسان می شود
- موقعیکه EPS یا به عبارتی سود هر سهم شرکت، در عددی بالاتر از 20 درصد، دارای ثبات مثبت و منفی می شود.
- در زمان بالارفتن یا بالعکس پایین رفتن سرمایه، بدنبال اجرای مجمع هم می بینید که نماد سهم، بدون دامنه نوسان افتتاح می شود.
- دامنه نوسان در واگذاری سود سهام، بعد از برگزاری مجمع سالیانه نقشی ندارد. بنابراین سود سهم گاهی در مقایسه با دامنه نوسان می تواند روند صعودی یا نزولی پیدا کند.
- توصیه می شود اگر افراد سرمایه گذار، تجربه و آگاهی لازم را در بازار ج ندارند بهتر است در آن سرمایه گذاری نکنند. زیرا فاقد دامنه نوسان بوده و هر لحظه احتمال افزایش یا کاهش سود سهم، در آن وجود دارد.
توی این ویدئو یه سری توضیحات در مورد دامنه نوسان قیمت سهام در بورس ارائه شده. این که چرا دامنه نوسان قیمت وجود داره؟ بحث عرضه و تقاضا توی بورس به چه شکلی هست؟ چه روزهایی دامنه نوسان قیمت سهام در نظر گرفته نمیشه. البته توی این ویدئو سعی کردیم که اصل مبحث بیان بشه و جزئیات بیشتر و نکات لازم در این خصوص توی مابقی ویدئوها به دامنه نوسان قیمت چیست؟ صورت اختصاصی بیان بشن.
دامنه نوسان قیمت در بازار بورس
بازار بورس اوراق بهادار ایران از نظر تعداد روزهای معاملاتی و همچنین میزان گردش مالی، یک بازار نسبتاً جوان و با عمق کم است. در چنین بازاری شایعات، اخبار و بیتجربگی اکثریت سرمایهگذاران باعث ناپایداری قیمتی در بازار میشود. به این دلیل قیمت سهام یک شرکت در بازار بورس اوراق بهادار در یک روز کاری دارای محدودیت هایی میباشد و برای هر سهم هر روز حداقل قیمت مجاز و حداکثر قیمت مجاز تعیین میگردد که به آن دامنه نوسان مجاز قیمت گفته میشود یا به عبارت دیگر به معنی قیمت مجاز برای معاملات سهام در طول روز است.
کلمات کلیدی:
دامنه نوسان قیمت سهام، قیمت پایانی، بازار بورس اوراق بهادار، بازار فرابورس ایران، بازار پایه.
:Keywords
Daily Trading Limit, Limit Up-Limit Down (LULD), Price Limits, Closing Price, TSE, IFB, UTP (Unlisted Trading Privileges).
دامنه نوسان قیمت
دامنه نوسان در بازار بورس ایران به دلیل کمبود آگاهی های مالی، آشفتگیهای قیمت و حساسیت بازار به شایعات و هیجانات ایجاد شده تا از ضرر و زیان سهام داران خرد و افراد مبتدی و کم تجربه و همچنین ناپایداری در بازار جلوگیری شود. در حال حاضر محدودیت نوسان قیمت در بورس و فرابورس ایران حداکثر مثبت 5% و حداقل منفی 5% میباشد، برای سهام حق تقدم این دامنه 2 برابر است و از مثبت 10% تا منفی 10% نوسان میکند. این درصدها در بازار پایه فرابورس بسته به تابلو به مثبت و منفی 3% در بازار پایه زرد، مثبت و منفی 2% در بازار پایه نارنجی و مثبت و منفی 1% در بازار پایه قرمز تغییر میکنند.
این محدودیت مجاز قیمت (دامنه نوسان) باعث کاهش ریسک و جلوگیری از نوسان هیجانی قیمت در بازار میشود و برای سرمایه گذاران مبتدی و تازه کار در بورس مفید خواهد بود که در صورت کاهش قیمت دچار زیان های سنگینی نشوند.
البته استفاده از این سیستم یک مبادله دو طرفه است و در ازای افزایش امنیت مالی سرمایهگذار، اعمال محدودیت نوسان قیمت منجر به کاهش نقدینگی، تشکیل صفهای خرید و فروش و حتی گره معاملاتی میشود و همچنین برای تحلیلگر تکنیکال، وجود گرههای معاملاتی در نمودار قیمت باعث پیچیدگی و سختی تحلیل میشود. از طرفی، جذابیت بازار بدون دامنه نوسان و یا با دامنه نوسان بزرگتر بسیار بیشتر از بازاری با دامنه باریکی از نوسان قیمت است.
در تصویر فوق مربوط به سهام شرکت “فولاد مبارکه اصفهان” با نماد “دامنه نوسان قیمت چیست؟ فولاد”، در کادر قرمز رنگ قیمت مجاز، دامنه نوسان قیمت این سهم در یک روز را مشخص میکند که با توجه به قیمت پایانی روز قبل که در کادر آبی رنگ مشخص میباشد برای هر روز تعیین میگردد. حال برای روز بعد با توجه به کادر زرد رنگ، که قیمت پایانی سهام امروز است، مشخص میشود در روز کاری بعد، دامنه نوسان مجاز قیمت روی قیمت 3869 ریال به اندازه مثبت و منفی 5 درصد نوسان خواهد کرد.
در زمان چه رویدادهایی دامنه نوسان قیمت برداشته میشود؟
زمانی که برای شرکت یک رویداد حائز اهمیت اتفاق میافتد، مانند مجامع شرکت ها، تقسیم سود، افزایش سرمایه، افشای اطلاعات با اهمیت و…، که باعث میشود نماد شرکت در تابلوی بورس متوقف شود و در این حالت خرید و فروش صورت نگیرد، ناظر بازار با توجه به اهمیت اطلاعات که نماد شرکت به خاطـر آن متوقف شده است که ممکن است تأثیری بیش از دامنه نوسان تعیینشده بر قیمت سهم داشته باشد، در روز بازگشایی محدودیت نوسان قیمت را برمیدارد. طبیعی است که بر اساس ساز و کار حراج، باید اجازه داده شود تا اطلاعات، تأثیر واقعی خود را بر میزان عرضه و تقاضا و درنتیجه قیمت سهام بگذارد، هرچند این تأثیـر بیشتـر از دامنه مجـاز نوسـان روزانه باشد.
انواع محدودیت دامنه نوسان قیمت
به طور کلی در سیستمهای مالی بینالمللی، سه روش برای اعمال محدودیت بر دامنه نوسان قیمت سهام در بورسهای کشورها وجود دارد:
۱- محدودیت درصدی نوسان قیمت:
این محدودیت همانند بورس تهران به صورت درصدی حول قیمتی مشخص تعیین میشود و در طول روز اجازه ثبت سفارشی فراتر از این محدوده را به کاربران نمیدهد.
۲- محدودیت قیمتی نوسان قیمت:
در بورس کشورهایی نظیر ژاپن، میزان نوسان مجاز قیمت در روز معاملاتی به صورت مقادیر ثابت قیمتی برحسب سطح قیمتی فعلی سهام مدنظر مشخص میشود که در جدول زیر این سطوح مشخص شده است. برای مثال در قیمتهای زیر ۱۰۰ ین، نوسان قیمت به اندازه مثبت و منفی ۳۰ ین میباشد یا در قیمتهای زیر ۲۰۰۰ ین، اندازه نوسان به میزان ۴۰۰ ین میباشد.
جدول بالا از مقاله L. Gan و D. Li در سال ۲۰۰۱ استخراج شده است که در ستون اول، نام کشور، در ستون دوم، نام بورس مد نظر در آن کشور و در ستون سوم، نوع و میزان محدودیت را نشان داده است. شایان ذکر است که در برخی کشورها نظیر آلمان و یونان، هیچ سیستم محدودیت نوسان قیمتی وجود ندارد. همچنین میزان محدودیت نوساناتی که به صورت یک بازه ثبت شدهاند، مرتبط به حالت دوم محدودیت قیمت به فرم مقادیر ثابت میباشد (برای مثال در ژاپن، ۱۰ الی ۶۰ درصد).
رابطه دامنه نوسان قیمت و فساد مالی کشورها
جدول دوم، برگرفته از مقاله K. Kim و J. Park در سال ۲۰۱۰ میباشد که علاوه بر بررسی میزان دامنه نوسان قیمت در هر کشور، به میزان فساد، اجرای عمومی قانون و همچنین عدم تقارن اطلاعات به دست آمده نیز پرداخته است. در این مقاله Circuit Breaker ها در نظر گرفته نشدهاند ولی سایر موارد با جدول قبل مشابه است. سطوح در نظر گرفته شده برای فساد که در دامنه ۱ برای کمترین میزان فساد و ۱۰ برای بیشترین میزان فساد قرار داده شده است بر پایه سطوح گزارش شده دامنه نوسان قیمت چیست؟ در مقالهای از LLSV در سال ۱۹۹۸ میباشد.
ستون اجرای قانون به کیفیت اعمال قانون در بورس کشورها برحسب ۱۰۰ اشاره میکند که هرچقدر بیشتر باشد، بهتر است و از مقالهای برگرفته از LLS در سال ۲۰۰۴ میباشد. عدم تقارن اطلاعاتی نیز از کیفیت افشای اطلاعات حسابداری هر کشور برحسب ۱۰۰ خبر میدهد که هرچقدر کمتر باشد کیفیت بالاتری دارد و این اطلاعات نیز در مقاله ۲۰۰۴ منتشر شده است.
برای مثال، در کشور کانادا که با توجه به جدول اول میدانیم که از مکانیزم Circuit Breaker استفاده میکند، محدودیت قیمتی وضع نشده است. میزان فساد در کمترین حد خود و ۱ قرار دارد، میزان اجرا و اعمال قانون امتیاز ۸۰ را دارد که بسیار خوب است و عدم تقارن اطلاعات میباشد که نشاندهنده سطح بالای شفافیت مالی در سیستم این کشور میباشد.
در مثالی دیگر، در کشور کلمبیا مکانیزم محدود کننده قیمت وجود ندارد، ولی با توجه به سطح فساد ۶ وضعیت خوبی را برای کاکرد درست این کشور نمیتوان متصور شد و با امتیاز ۵۸ برای اعمال قانون و عدم تقارن اطلاعات، میتوان شک بیشتری به سیستم مالی این کشور داشت.
کارآمدی بازار و محدودیت قیمت
در انتها این مقاله به این نتیجه میرسد که میزان کارآمدی هر بازار با میزان محدودیت قیمت رابطه عکس دارد؛ به این معنی که با افزایش محدودیت، بازدهی پایین میآید. همچنین این مقاله اذعان میکند که به طور کل در کشورهایی با سطح فساد بالا و کیفیت پایین اعمال قوانین، محدودیتهای قیمتی سنگینتری وضع شده است که این قضیه به علت ایجاد ترس از دستکاری انجام میشود، ولی در نهایت، با وجود هزینههای اضافی اجتماعی و اقتصادی برای محدودیتها، به نفع فرد خاطی تمام میشود. عدم تقارن اطلاعات به طور مستقیم تأثیری بر وضع محدودیت قیمتی نداشته است.
نتیجهگیری
اگرچه اعمال حد مشخصی از نوسانات روزانه قیمت به منظور پشتیبانی، حمایت و ایجاد امنیت از سرمایه افراد به نظر ضروری میرسد، ولی زیادهروی در اعمال این محدودیت منجر به کاهش رونق بازار، کاهش عمق بازار و همچنین کاهش نقدشوندگی میشود. به همین منظور تشخیص و اعمال محدوده نوسان قیمت مناسب و مختص به هر بازار، نیازمند تحقیق و بررسی کارشناسان خبره در این زمینه است.
منابع:
K. Kim and J. Park, “Why Do Price Limits Exist in Stock Markets? A Manipulation-Based Explanation“, European Financial Management, vol. 16, no. 2, pp. 296-318, 2010.
“Trading Rules of Domestic Stocks | Japan Exchange Group”, Japan Exchange Group, 2021.