شاخص بورس(Index)

دوشنبه 2 مهر 1397 | 1488 بازدید | آموزش

شاخص بورس چیست و چگونه محاسبه میشود؟

اگر به سایت سهمیو و یا tsetmc.com سر بزنید و صفحه اول سایت را مشاهده کنید اطلاعاتی تحت عنوان شاخص کل، شاخص هم وزن و یا شاخص قیمت مشاهده میکنید.
در این مقاله قصد داریم مفاهیم هر کدام از این موارد را توضیح دهیم.
فرض کنید سبدی از سهام مختلف شرکت ها وجود دارد. که تعدادی از این شرکت ها در مقایسه با زمانی که وارد بازار سرمایه شده اند ارزش آنها افزایش و یا کاهش یافته است. با توجه به ارزش شرکت ها و یا بزرگ و کوچک بودن آن ها میدانیم این افزایش و کاهش به یک اندازه نیست.
شکل زیر را برای درک بهتر در نظر بگیرید:

حال اگر بخواهیم بررسی کنیم که برآیند کلی این افزایش و کاهش ارزش شرکت ها به چه صورتی بوده است، مفهومی تحت عنوان شاخص مطرح میشود.

تعریف شاخص بورس

محاسبه بازدهی کل سهام شرکت های بازار سرمایه یا به عبارتی تعیین وضعیت کلی بازار بورس و روند رشد یا افت این بازار.

عوامل تاثیرگذار

باید دو فاکتور مهم را در نظر بگیریم:
• بازده
• سیستم وزن دهی

بازده

فرض کنید سهمی به قیمت 200 تومان قیمت گذاری شده است و به قیمت 240 تومان رشد میکند. رشد قیمتی این سهم 20 درصد بوده است. در نظر بگیرید این شرکت به میزان 20 تومان یا 10 درصد هم سود نقدی تقسیم کند. می توان نتیجه گرفت این شرکت 20 درصد بازده قیمتی و 30 درصد بازده کل داشته است.

سیستم وزن دهی

• ارزش محور
• قیمت محور
• مساوی

سیستم وزن دهی ارزش محور:

شرکتی که ارزش بیشتری داشته باشد در محاسبه شاخص تاثیر بیشتری دارد.

سیستم وزن دهی قیمت محور:

هر چقدر قیمت سهام شرکتی بیشتر باشد آن شرکت تاثیر بیشتری در محاسبه شاخص دارد.

سیستم وزن دهی مساوی:

تفاوتی بین شرکت های بزرگ و کوچک در محاسبه شاخص وجود ندارد و همه ی شرکت ها به یک اندازه تاثیر دارند.

شاخص کل

بازدهی کل سهم ها (شرکت های بازار سرمایه) با در نظر گرفتن سیستم وزن دهی ارزش محور.

شاخص کل (هم وزن)

بازدهی کل سهم ها (شرکت های بازار سرمایه) با در نظر گرفتن سیستم وزن دهی مساوی.

شاخص قیمت (هم وزن)

بازدهی قیمتی سهم ها (شرکت های بازار سرمایه) با در نظر گرفتن سیستم وزن دهی مساوی.

شاخص آزاد شناور

تاثیرگذاری هر سهم بر اساس میزان سهام شناوری شرکت است.

شاخص بازار اول

میانگین تغییرات قیمت سهام شرکت‌های تقسیم بندی شده در بازار اول بورس.

شاخص بازار دوم

میانگین تغییرات قیمت سهام شرکت‌های تقسیم بندی شده در بازار دوم بورس.

شاخص قیمت (وزنی-ارزشی)

بازدهی قیمتی سهم ها (شرکت های بازار سرمایه) با در نظر گرفتن سیستم وزن دهی ارزش محور و قیمت محور.

مثال کاربردی

فرض کنید در شرایطی که شاخص کل مثبت ولیکن شاخص کل(هم وزن) منفی باشد
تحلیل از این شرایط چیست ؟
ارزش شرکت های بزرگ رشد ولیکن اکثریت مابقی شرکت ها افت داشته اند.

فرض کنید در شرایطی که شاخص کل منفی ولیکن شاخص کل(هم وزن) مثبت باشد
تحلیل از این شرایط چیست ؟
ارزش شرکت های بزرگ افت ولیکن اکثریت مابقی شرکت ها رشد داشته اند.

شاخص بورس چیست ؟ منظور از شاخص کل بورس چیست ؟

شاخص (شاخص بورس(Index) index ) در لغت به معنی نماگر یا نشانگر می باشد. شاخص بیانگر عددی میباشد که تغیرات ایجاد شده در یک یا چند متغیر را در یک بازه زمانی مشخص را نشان میدهد.

شاخص بورس چیست ؟

شاخص بورس عددی هست که نمایانگر وضعیت کلی بورس و روند رشد یا نزول شرکت های داخل بورس می باشد. شاخص بورس انواع خاصی دارد که در ادامه مورد بررسی قرار می دهیم.

و انواع شاخص های دیگر که هر کدام از گروه های مختلف حاظر در بازار بورس دارای شاخص مجزا برای خود می باشند.

شاخص کل بورس

یکی از مهم ترین شاخص های یازار بورس تهران شاخص کل بورس می باشد و از اهمیت خاصی برخوردار می باشد.

شاخص کل بیانگر سطح عمومی قیمت و یا یک میانگین قیمت از بازدهی و افت و خیز سهام شرکت های معامله شده در بورس می باشد. این تغیرات نسبت با سال مالی پایه که سال ۱۳۶۹ می باشد محاسبه می شود. فرمول محسابه شاخص کل به شکل زیر می باشد.

فرمول شاخص کل

ارزش جاری شرکت : حاصل ضرب تعداد سهام یک شرکت را در قیمت هر سهم آن شرکت را ارزش جاری آن شرکت می نامیم.

ارزش جاری بازار سهام : ار محموع ارزش جاری شرکت ها ی حاضر در بورس ارزش جاری بازار سهام به دست می آید.

در شاخص کل شرکت های بزرگ و دارای سرمایه بیشتر تاثیر بیشتری را در تغیرات شاخص کل دارند. همچنین ارزش جاری این شرکت ها نیز بیشتر از سایر شرکت ها می باشد.

برای همین ممکن است با رشد شرکت های بزرگ که اصطلاحا به آنها شاخص ساز میگوییم ؛ وضعیت شاخص کل مثبت باشد اما در همان زمان بسیاری از شرکت ها وضعیت مناسبی نداشته باشند.

شاخص کل هم وزن

خب همانطور که دیدید در شاخص کل تاثیر شرکت ها در میزان شاخص کل متفاوت بود. یعنی اگر شرکتی دارای ارزش جاری بیشتری بود تاثیر بیشتر را در بالاو پایین آمدن عدد شاخص داشت.

اما از سال ۹۳ شاخص هم وزن نیز توسط سازمان بورس منتشر شد که در این شاخص تمامی شرکت ها از یک وزن خاصی برای تاثیر گذاری در عدد شاخص دارند. یعنی در شاخص هم وزن ارزش جاری شرکت ها تاثیری در افت و خیز شاخص ندارد و تمامی شرکت ها به یک اندازه بر شاخص هم وزن تاثیر میگذارند.

یا این حساب پس زمانی که میشنویم شاخص هم وزن منفی شده یعنی بازدهی نیم بیشتری از شرکت های حاضر در بورس منفی بوده است و همینطور بلعکس اگر بیشتر شرکت ها در بازدهی مناسبی باشند شاخص هم وزن نیز مثبت و رو به رشد می باشد.

پس با این حساب شاخص کل شاید معیار خوبی برای سنجش کل بازار نباشد و بیشتر نماینگر شرکت های بزرگ می باشد. پس اگر بخواهیم وضعیت بازدهی کل شرکت ها را بدانیم بهتر است به شاخص هم وزن مراجعه کنیم.

شاخص قیمت بورس

این شاخص روند عمومی قیمت شرکت های حاضر در بورس اوراق بهادار را بیان میکند. یعنی اگر این شاخص ۱۰ درصد رشد کند می توان گفت که به طور میانگین تمامی شرکت های بازار بورس ۱۰ درصد رشد قیمتی داشته اند.

در شاخص قیمت هم مانند شاخص بورس وزن شرکت ها متغیر است و شرکت های بزرگ ارزش بیشتری دارند. اما تفاوت اصلی شاخص قیمت و شاخص بورس در این مورد است که در شاخص قیمت ، فقط قیمت سهام پردازش می شود اما در شاخص کل سود نقدی سالیانه شرکت ها نیز محاسبه می شود.

شاخص ۵۰ شرکت برتر

سازمان بورس هر سه ماه یک بار لیست شرکت هایی را که از نقد شوندگی بالایی برخوردار هستند را منتشر میکند . شرکت های که خرید و فروش راحت تری دارند از نقد شوندگی بیشتر نیز برخوردار هستند. در شاخص ۵۰ شرکت برتر تغیرات عمومی قیمتی این شرکت ها که نقد شوندگی خوبی دارند را نشان میدهد.

شاخص ۳۰ شرکت بزرگ

شاخص ۳۰ شرکت بزرگ تغیرات عمومی قیمت شرکت های بزرگ را نشان می دهد که دارای ارزش بازار بیشتری نسبت به سایر شرکت های حاضر در بورس هستند.

ارزش بازار : ارزش بازار از حاصل ضرب تعداد سهام شرکت در قیمت روز شرکت به دست می آید.

شاخص صنعت

شرکت های صنعتی زیادی در بورس وجود دارند. این شرکت ها در حوزه های مختلفی مثل ساختمان ، خودرو ، فلزات ، پتروشیمی ها و صنایع مختلف دیگر فعالیت دارند . هر کدام یک از این گروه های صنعتی دارای یک شاخص مجزا می باشند.

شاخص صنعت نیز تغیرات سطح عمومی قیمت سهام شرکت های فعال در صنایع مختلف را نشان می دهد.

شاخص واسطه گری های مالی

در شاخص واسطه گری های مالی ، تغیرات قیمتی شرکت های واسطه گری مالی مانند لیزینگ ها ، هلدینگ ها و شرکت های سرمایه گذاری نمایش داده می شود.

چگونه تغیرات شاخص را ببینیم ؟

تا اینجا با انواع مهم شاخص های بورس آشنا شدید . البته شاخص های دیگری نیز وجود دارند که هر کدام بیانگر اطلاعات خاصی برای ما هستند. اما چگونه می توانیم تغیرات شاخص بورس و شاخص های دیگر را مشاهده کنیم؟

برای مشاهده تغییرات شاخص باید به سایت شرکت فناوری بورس تهران ( Tehran Securities Exchange Technology Management Co ) که به اختصار (TSETMC) می نامیم ، به آدرس اینترنتی http://tsetmc.ir مراجعه کنید .شما می توانید اطلاعات زیادی را از طریق سایت فناوری بورس به دست بیاورید که در مقاله بعدی به صورت کامل نحوه کار با این سایت مرجع را به صورت کامل آموزش خواهیم داد.

سایت فناوری بورس ایران

از شاخص ها چگونه استفاده کنیم؟

تا اینجای مقاله با شاخص ها آشنا شدیم اما شاخص ها چه کمکی به ما می کنند و چگونه از آنها باید در تحلیل بازار استفاده کنیم. همانطور که توضیح دادیم شاخص کل بیانگر سطح عمومی قیمت شرکت های بورسی می باشد اما در این شاخص شرکت های بزرگ وزن بیشتری را دارند.

پس اگر شاخص کل منفی بود نمی توان استدلال داشت که کلیه سهام شرکت ها نیز منفی هستند یا خیر. برای بررسی این موضوع ما باید به شاخص هم وزن مراجعه کنیم که آیا وضعیت کلیه شرکت ها منفی هست یا خیر.

ممکن است فقط با نزول شرکت های بزرگ عدد شاخص کل نزولی شود اما در واقع اکثر شرکت ها شاخص بورس(Index) در وضعیت خوبی باشند اما چون از وزن و ارزش جاری کم تری برخوردار هستند نتوانسته اند نماگر شاخص کل بورس را مثبت کنند.

البته منفی شدن شاخص کل معمولا جو روانی منفی نیز بر سایر شرکت ها میگذارد و ممکن است سرمایه گذاران را دچار تردید کند و حتی آنها را از سرمایه گذاری در شرکت های کوچک را نیز منصرف سازد.

در شرایط رشد شرکت ها نیز به همین شکل ، رشد شرکت های بزرگ می تواند تاثیر مثبتی را در روند شرکت های دیگر بذارد و موج روانی مثبتی را ایجاد کند.

شاید شما هم عنوان لیدر بازار را شنیده باشید. لیدر بازار معمولا یکی از شرکت های بزرگ بازار می باشد که افراد بسیاری منتظرند تا با شروع رشد قیمتی ان سهم و به دنبال آن رشد شرکت های دیگر و شاخص کل اقدام به سرمایه گذاری کنند.

نتیجه گیری

در واقعیت اگر بخواهیم وضعیت واقعی بازار را بررسی کنیم و بازدهی کل شرکت ها را مورد بررسی قرار دهیم بهتر است که شاخص هم وزن یا شاخص قیمت هم وزن را بررسی کنیم . همانطور که قبلا توضیح دادیم در شاخص هم وزن شرکت ها به میزان مساوی در عدد شاخص تاثیر می گذارند ، پس می توانند درک بهتری را از واقعیت بازار به ما بدهند.

اگر شما قصد سرمایه گذاری در سهام شرکت های بزرگ را دارید بهتر است شاخص کل را مد نظر قرار دهید و اگر سهام کوچک تر را برای سرمایه گذاری انتخاب کرده اید تحلیل شاخص هم وزن کمک بهتری به شما می کند.

همچنین قبل از ورود به آن سهم اگر وضعیت کلی گروه یا صنعت شرکتی را که قصد سرمایه گذاری دارید را نیز بررسی کنید نتیجه بهتری خواهید گرفت. همانطور که میدانیم صنایع مختلف در بازه های زمانی مختلف دارای رشد هستند و در بازه ای نیز دچار رکود هستند. با شاخص بورس(Index) بررسی شاخص گروه و صنعت مد نظر نیز می توانید بررسی کنید که وضعیت گروه آن صنعت هم برای سرمایه گذاری مناسب هست و یا در زمان دیگری باید اقدام به سرمایه گذاری در آن گروه کرد.

در این مقاله سعی کردیم که تعریف انواع شاخص را بیان کنیم و همانطور نحوه استفاده صحیح از آنها را توضیح دهیم. امیدواریم که استفاده کافی را برده باشید و مطالب بعدی سایت آموزش بورس را نیز مشاهد کنید.

شاخص بورس چیست ؟

در معنای معمول ، شاخص معیاری است که بر اساس آن می توان چیزی را مشخص کرد. در بازار بورس، شاخص، معیاری است که می توان از طریق ان وضعیت گذشته و حال یک سهم را تجزیه و تحلیل کرد و برای پیش بینی روند آینده از آن استفاده کرد. بنابراین با توجه به اهمیت شاخص ها برای سرمایه گذاران، نوسانات شاخص ها نیز بسیار مهم می باشند. شاخص های بورس انواع مختلفی دارند که هر کدام اطلاعات خاصی را ارائه می دهند بنابراین برای پیش بینی وضعیت اینده ی هر سهم باید هر شاخص را به دقت مورد بررسی قرار داد.

یکی از مهمترین شاخص ها، شاخص کل است که به شاخص قیمت و بازده نقدی نیز معروف است و سطح عمومی قیمت و سود سهام شرکتهای بورسی را بیان می کند. در واقع شاخص کل میانگین بازدهی سرمایه گذاری را نشان می دهد. افزایش شاخص کل همیشه به این معنا نیست که سهام شرکت های بورسی سوددهی دارند و همچنین کاهش شاخص نیز به معنی ضرر دهی نیست. شاخص کل بیانگر میانگین بازدهی بورس است و گاهی برخلاف رشد بالای شاخص کل در بورس، برخی سهام ها با نزول قیمت و افت ارزش مواجه می شوند و باعث ضرر سهامداران می شود .

گاهی هم شاخص کل کاهش می یابد و سرمایه گذارانی که سهام باارزشی را خریداری کرده اند سود بالایی به دست می آورند. بنابراین نباید برای سرمایه گذاری صرفا به رشد یا افت شاخص کل توجه کرد و بدون بررسی ارزش ذاتی سهام اقدام به سرمایه گذاری کرد. حتی در شرایطی که شاخص کل رشد مداوم دارد نیز بایستی در سرمایه گذاری دقت عمل داشت. نکته ی دیگری که در مورد شاخص کل باید در نظر داشت ارتباط شاخص کل و سبد سهام است. به یاد داشته باشید که یکی از اصول بسیار مهم در سرمایه گذاری بورسی تشکیل سبد متنوع از سهام است.

هرچقدر سهام متنوع تری داشته باشید بازدهی سرمایه گذاری به متوسط بازدهی کل بورس که به وسیله ی شاخص کل نشان داده می شود نزدیک تر است. یعنی اگر سرمایه گذاری بتواند سهام سبد خود را با تمامی سهام حاضر در بورس منطبق نماید بازدهی به نوسانات کل بورس نیز نزدیک تر است. به یاد داشته باشید که اطلاعات مربوط به شاخص های بورس در www.irbourse.com نمایش داده می شود. اجازه بدهید داستانی واقعی را برایتان بازگو کنیم که بین سالهای ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۳ اتفاق افتاده است. جوانی که در دهه ی سوم زندگی اش بود به بورس علاقمند شد و با وجودی که هیچ گونه اطلاعات و دانشی در مورد بورس نداشت در تالار بورس با شخصی آشنا شد که بسیار با تجربه و حرفه ای بود و بسیاری افراد سوالاتشان را از وی میپرسیدند.

جوان به این شخص روز به روز نزدیکتر میشد و ارتباط انها محکم تر میشد به طوری که هرچه فرد با تجربه میگفت جوان آن را انجام میداد. چه سهمی را بخرم چه موقع بخرم کی بفروشم و سوالاتی از این دست. شرایط بورس در سال ۹۲ بسیار عالی بود به طوری که شاخص بورس در آن سال به حدود ۹۰ هزار رسید. اواسط سال ۹۲ جوان به توصیه ی فرد با تجربه تمام پولش را در سهام قند لرستان سرمایه گذاری کرد و با این امید که این سهام آینده خوبی دارد هر سهم را به ارزش ۴۱۰۰ خریده و به امید اینکه به ۸۰۰۰ برسد به فروش خواهد رساند. اما قیمت سهام قند لرستان در کمتر از یک ماه به ۵۷۰۰ رسید و این رشد باعث شد جوان با خیالی اسوده باز هم به توصیه های فرد باتجربه ادامه دهد.

پس از گذشت یک زمان مشخص ناگهان قیمت سهام قند لرستان شروع به نوسانات زیاد داشتن کرد و با تغییرات سیاسی که به وجود آمد قیمت این سهام به ۴۵۰۰ رسید و دائم بین ۴۰۰۰ تا ۴۵۰۰ در نوسان بود. در اواسط دی ماه نوسانات شاخص کل که ۹۰۰۰۰ بود تغییر جهت داده و تا دو سال این نوسانات ادامه داشت و تا حدود ۶۰۰۰۰ نیز افت کرد. در اواسط اسفند ماه با تحلیل های تکنیکالی که انجام شد مشخص شد این نوسانات حرکت نزولی خواهد داشت و احتمال ریزش بسیار زیاد خواهد بود و باید از این بازار خارج شد.

اما فرد با تجربه همچنان به احتمالات خود تکیه کرده و اصرار داشت نباید این سهم فروخته شود. سرانجام در سال ۹۳ که اوضاع بورس بسیار بد شده بود قیمت سهم قند لرستان به ۱۵۰۰ رسید و جوان مجبور شد با ضرر فراوان سهم خود را بفروشد و حدود ۶۰ درصد از سرمایه خود را از دست بدهد.دلیل این ضرر اعتماد بیش از حد و عدم توجه به دیگر شاخص های بازار و همچنین متنوع نبودن سبد سهام این جوان بوده است و از همه مهمتر اتکا به تنها یک نفر و برباد رفتن سرمایه را منجر شد. فراموش نکنید که هرگز به یک جنبه از نشانه ها اتکا نکرده و اطلاعات خود را تا جایی که می توانید بالا ببرید و با مبالغ کم شروع کنید.

شاخص بورس(Index)

You are using an outdated browser. Please upgrade your browser to improve your experience.

دوشنبه 2 مهر 1397 | 1488 بازدید | آموزش

شاخص بورس

شاخص در "بورس" یعنی چه؟ حتما شما هم تاکنون، بارها و بارها، شنیده‌اید که مثلا شاخص بورس امروز با 150 واحد رشد، به عدد 70 هزار واحد رسید. همچنین گاهی اوقات رسانه‌ها از کاهش شاخص بورس خبر می‌دهند. اما تا به حال به این موضوع فکر کرده‌اید که شاخص بورس، بیانگر چیست و چرا افزایش یا کاهش آن، اهمیت دارد؟ اساس نوسانات شاخص چه مفهومی دارد؟ در این مطلب از بورسینس قصد داریم درباره شاخص‌های بورس و انواع شاخص صحبت کنیم. درفرهنگ لغات فارسی واژه شاخص اینطور معنی شده است: برآمده ، مرتفع . 2 - برجسته ، ممتاز. 3 - (اِ.) نمودار. 4 - نمونه ، الگو، سرمشق . 5 - عددی که میانگین ارزش مجموعه ای از اقلام مرتبط با یکدیگر را برحسب درصدی از همان میانگین در فاصله زمانی دو تاریخ بیان کند. شاخص یک معیار آماری است که تغییرات در یک اقتصاد یا بازار بورس را نشان می‌دهد. در مورد بازارهای مالی، شاخص یک سبد فرضی از کلیه سهامی است که در آن بازار خریدوفروش می‌شود و میانگین تغییرات قیمت همه سهام را نشان می‌دهد. روش اندازه‌گیری هر شاخص، منحصر به همان شاخص است و نمی‌توان رقم فعلی یک شاخص را با شاخصی دیگر مقایسه کرد؛ بنابراین برای مقایسه دو شاخص مختلف بهتر است درصد تغییرات شاخص‌ها را نسبت به‌روز یا ماه قبل باهم مقایسه کرد، نه عدد فعلی آن‌ها را. از شاخص کل و سایر شاخص‌های بورس اوراق بهادار تهران می‌توان برای سنجش عملکرد سهام و صندوق‌های سرمایه‌گذاری استفاده کرد. مفهوم شاخص در بورس بسیار متفاوت است، کلمه شاخص (INDEX) در کل به معنای نمودار یا نشان‌دهنده یا نماینده می‌باشد. شاخص کمیتی است که نماینده چند متغیر همگن می‌باشد و وسیله‌ای برای اندازه‌گیری و مقایسه پدیده‌هایی است که دارای ماهیت و خاصیت مشخصی هستند که بر مبنای آن می‌توان تغییرات ایجاد شده در متغیرهای معینی را در طول یک دوره بررسی نمود. شاخص بازار سهام چیست ؟ روشی برای اندازه‌گیری بخشی از بازار سهام است. این شاخص بیانگر روند عمومی قیمت سهام همه شرکت‌های پذیرفته در بورس اوراق بهادار است. طبق فرمول طراحی شده تغییر قیمت شرکت‌های بزرگتر که در عین حال سرمایه بیشتری نیز دارند بر نوسان شاخص تاثیر بیشتری می‌گذارد. در هر بازار بورس اوراق بهاداری می‌توان بنا بر احتیاج و کارایی شاخصهای زیادی را تعریف و محاسبه نمود. تاریخچه شاخص بورس روش محاسبه شاخص کل بورس تهران برای درک نحوه محاسبه شاخص کل ابتدا لازم است توضیح دهیم که بازدهی سرمایه گذاران که (در بورس) سرمایه گذاری کرده اند در بورس اوراق بهادار به دو روش محاسبه می شود. ابتدا بازدهی حاصل از دریافت سود نقدی در پایان هر سال است و دوم تغییر قیمت سهم در طول دوره سرمایه گذاری سهامدار. یعنی فرض کنید که شخصی سهامی را به ارزش هر سهم 100 تومان در ابتدای یک سال خریداری کرده است، قیمت هر سهم این شرکت در پایان سال 120 تومان شده و شرکتی که سهام آن خریداری شده است نیز در پایان سال 10 تومان به ازای هر سهم سود تقسیم کرده است. بنابراین این سرمایه گذار روی سهام توانسته تا پایان این سال در مجموع 30 تومان به ازای هر سهم سود کند و در واقع بازدهی این سرمایه گذار در پایان سال 30 درصد بوده است، زیرا سرمایه وی از 100 تومان به 130 تومان افزایش یافته است. حال روش و فرمول محاسبه شاخص کل بورس نیز بر همین اساس می باشد. بدین معنی که شاخص کل افزایش قیمت کلیه سهام های منتشر شده در بورس و همچنین تقسیم سود نقدی این شرکت های سهامی را در نظر گرفته و بر این اساس بازدهی کلیه سهام ها و در واقع بازدهی کل بورس را محاسبه می کند که به آن شاخص کل بورس یا بازدهی نقدی بورس می گویند. مفهوم واحد در شاخص چیست؟ شاخص براساس یک واحد تعریف می شود بدین صورت اگر شاخص کل بورس در ابتدای سال برای مثال 10 هزار واحد باشد و در پایان سال به 15 هزار واحد افزایش یابد یعنی 5 هزار واحد افزایش داشته که این به معنای بازده 50% درصدی در شاخص کل بورس است. شاخص بورس تهران شاخص کل قیمت در بورس تهران برای سه گروه محاسبه می‌شود که عبارتند از: 1 - شاخص قیمت کل بازار: که در محاسبه آن قیمت سهام تمام شرکت‌های معامله شده تاثیر داده می‌شود. 2 - شاخص قیمت تالار اصلی: که در محاسبه آن فقط قیمت سهام شرکت‌های معامله شده در تابلو اصلی تاثیر داده می‌شود. 3 - شاخص قیمت تالار فرعی: که در محاسبه آن فقط قیمت سهام شرکت‌های معامله شده در تابلوی فرعی تاثیر داده می‌شود. در زیر به برخی دیگر از شاخص‌های بورس اشاره شده است: 4 - شاخص صنعت: این شاخص عملکرد شرکت‌های صنعتی بورس را نشان می‌دهد. مفاهیم این بازار کمک می‌کند. با یکی از این کلیدها آشنا شوید: 5 - شاخص واسطه‌گری‌های مالی: این شاخص عملکرد شرکت‌های واسطه‌گری مالی شامل هلدینگ‌ها، سرمایه‌گذاری‌ها و لیزینگ‌ها را نشان می‌دهد. 6 - شاخص قیمت و بازده نقدی: این شاخص را در سال‌های اخیر روزنامه همشهری با نام شاخص بازده بازار سهام به سهامداران شناسانده است. شاخص قیمت و بازده نقدی را می‌توان یکی از دقیق‌ترین شاخص‌های محاسبه در بورس تهران به حساب آورد زیرا هر دو مولفه تقسیم سود در شرکت‌ها و شاخص بورس(Index) بازده سهام بر اثر افزایش قیمت سهام شرکت‌ها در آ‌ن مدنظر قرار گرفته است. 7 - شاخص عملکرد تالار اصلی: این شاخص فقط روند حرکت قیمت سهام شرکت‌های درج شده در تابلوی اصلی بورس تهران را طبق ضوابط محاسبه شاخص کل نشان می‌دهد. 8 - شاخص کل قیمت سهام: این شاخص بیانگر روند عمومی قیمت سهام همه شرکت‌های پذیرفته در بورس اوراق بهادار است. طبق فرمول طراحی شده تغییر قیمت شرکت‌های بزرگتر که در عین حال سرمایه‌ بیشتری نیز دارند بر نوسان شاخص تاثیر بیشتری می‌گذارد. 9 - شاخص عملکرد تالار فرعی: این شاخص فقط روند حرکت قیمت سهام شرکت‌های درج شده در تابلوی فرعی بورس تهران را طبق ضوابط محاسبه شاخص کل نشان می‌دهد محاسبه شاخص های مختلف بر اساس فرمولهای قراردادی انجام می‌گیرد و هر شاخصی بنا بر داده ها و فرمول مورد استفاده می‌تواند گویای تغییرات خاصی باشد. لذا به غیر از شاخص کل قیمت که نشان‌دهنده تغییرات قیمت کلیه شرکت‌ها می‌باشد مابقی شاخص‌ها بنا بر نوع محاسبه و شرکت‌هایی که در آن مورد محاسبه قرار می‌گیرند باید تفسیر شوند. حال که تا حدودی با نحوه محاسبه شاخص‌های مختلف آشنا شدیم لازم است با توجه به اینکه سهام چه شرکت‌هایی در شاخص مورد نظر تاثیر گذار بوده اند تفسیر لازم را از شاخص مورد نظر داشته باشیم . سرمایه گذاران باید به دو نکته توجه نمایند: نکته ۱ - افزایش شاخص کل کلا بمعنی سودآوری کلیه سهام موجود در بورس نیست. برعکس این مسئله کاهش شاخص کل هم بمعنی ضرر در کل سهام موجود در بورس نیست. نکته ۲ - یکی از مهمترین مسائل در سرمایه‌گذاری در بورس تشکیل سبد سهام است. سرمایه گذاران باید از هر صنعتی یک نوع از سهام آن صنعت را در سبد خود داشته باشند. شاخص هم وزن بورس چیست؟ در محاسبه شاخص هم‌وزن، بزرگی و کوچکی شرکت‌ها در محاسبه دخالت داده نمی‌شوند و همه شرکت‌ها به یک میزان در شاخص اثر می‌گذارند. به طور مثال شرکت بزرگی مانند هلدینگ خلیج فارس با شرکت کوچکی مانند دامداری تلیسه نمونه هم‌وزن است. بنابراین نوسانات قیمتی آنها تاثیر مشابهی روی شاخص هم‌وزن می‌گذارد. بنابراین این عامل باعث می‌شود در برخی روزهایی که به طور مثال شاخص کل مثبت است ولی اکثر سهام بازار منفی هستند، شاخص هم‌وزن منفی شود زیرا وضعیت اکثریت سهام بازار است که در شاخص هم‌وزن منعکس می‌شود. مبنای شاخص هم وزن بورس مبنای شاخص هم‌وزن 10000 واحد بوده و از اول فروردین 1393 معرفی شده است. به نظر می‌‌رسد که این شاخص با کیفیت بهتری نشان‌دهنده کلیت وضعیت بورس تهران است.

شاخص (Index)

شاخص یک معیار آماری است که تغییرات در یک اقتصاد یا بازار بورس را نشان می‌دهد. در مورد بازارهای مالی، شاخص یک سبد فرضی از کلیه سهامی است که در آن بازار خریدوفروش می‌شود و میانگین تغییرات قیمت همه سهام را نشان می‌دهد. روش اندازه‌گیری هر شاخـص، منحصر به همان شاخـص است و نمی‌توان رقم فعلی یک شاخـص را با شاخصی دیگر مقایسه کرد؛ بنابراین برای مقایسه دو شاخـص مختلف بهتر است درصد تغییرات شاخـص‌ها را نسبت به‌روز یا ماه قبل باهم مقایسه کرد، نه عدد فعلی آن‌ها را. از شاخـص کل و سایر شاخـص‌های بورس اوراق بهادار تهران می‌توان برای سنجش عملکرد سهام و صندوق‌های سرمایه‌گذاری استفاده کرد.

توضیحات مدیر مالی در مورد شاخص

شاخص S&P یا The Standard & Poor’s 500 یکی از شناخته‌شده‌ترین شـاخص های جهان است و معیار رایج مورداستفاده برای بازارهای سهام به‌حساب می‌آید. سایر شـاخص های برجسته در جهان شامل DJ Wilshire 5000 (شـاخص کل سهام)، MSCI EAFE (سهام خارجی اروپا، استرالیا، شرق دور) و Lehman Brothers Aggreghate Bond Index (شـاخص کل اوراق قرضه) است.

در بورس اوراق بهادار تهران مهم‌ترین شاخـص، شاخـص کل است. بااین‌حال شاخـص های مهم دیگری نظیر شاخص قیمت، شاخـص بازده نقدی، شاخص ۵۰ شرکت فعال‌تر، شاخـص ۳۰ شرکت بزرگ، شاخـص صنعت و شاخـص مالی، شاخـص بازار اول و بازار دوم و همچنین شـاخص آزاد شناور هستند. برای آشنایی با این شاخـص ها لطفاً مقاله آموزشی شاخصهای مهم بورس را بخوانید.

چون ازنظر فنی شما نمی‌توانید در یک شاخـص سرمایه گذاری کنید، صندوق های سرمایه گذاری مشترک و صندوق های قابل معامله در بورس (بر اساس شاخـص ها) به سرمایه گذاران این امکان را می‌دهند تا در اوراق بهاداری که بخش‌های وسیعی از بازار را تشکیل می‌دهند یا در کل بازار سرمایه گذاری کنند.

معادل‌ انگلیسی شاخص عبارت است از:

Index

اگر سؤال یا نظری دارید لطفاً در بخش پرسش و پاسخ سوالات مالی مطرح کنید. همین‌طور با اشتراک‌گذاری این نوشته در شبکه‌های اجتماعی شما هم در توسعه دانش مالی و سرمایه گذاری شریک شوید.